Trong bài phát biểu trên truyền hình quốc gia, Bộ trưởng Quốc phòng Sudan Awad Ibnouf tuyên bố Tổng thống Omar al-Bashir đã bị tước bỏ quyền lực và bị quân đội bắt giam.

Người dân biểu tình phản đối Tổng thống Bashir trước trụ sở Bộ Quốc phòng. Ảnh: AP

Ngày 11-4, Reuters dẫn các nguồn tin chính phủ Sudan xác nhận, Tổng thống nước này Omar al-Bashir đã từ chức, trong khi các cuộc tham vấn đang diễn ra để thành lập hội đồng chuyển tiếp.

Bộ trưởng tài nguyên sản xuất và kinh tế ở Bắc Darfur, Adel Mahjoub Hussein, nói với đài truyền hình Al-Hadath có trụ sở tại Dubai rằng, “có các cuộc tham vấn để thành lập một hội đồng quân sự tiếp quản quyền lực sau khi Tổng thống Bashir từ chức”. Trong phản ứng đầu tiên từ quốc tế, người đứng đầu Ủy ban các Vấn đề Đối ngoại thuộc Hạ viện Nga, ông Leonid Slutsky nhấn mạnh, Moscow sẽ tiếp tục hợp tác với Sudan bất kể bên nào nắm quyền kiểm soát ở quốc gia Châu Phi này. Vị nghị sĩ Nga này nêu rõ: “Bất kể ai lên nắm quyền... ở Sudan, họ chắc chắn sẽ vẫn tìm kiếm sự hợp tác với Nga. Tôi tin tưởng chúng tôi sẽ duy trì quan hệ với đất nước này theo cách tích cực nhất”.

  Quân đội xác nhận lật đổ chính quyền

Ban đầu, kênh truyền hình Al Mayadeen của Lebanon đưa tin về việc các thành viên quân đội Sudan đã tuyên bố, Tổng thống Bashir đã bị loại khỏi mọi chức vụ của nhà nước trong bối cảnh có thông tin về việc xảy ra cuộc đảo chính tại quốc gia Châu Phi này sau nhiều tuần biểu tình phản đối chính phủ.

Một quan chức quân đội cho biết có kế hoạch thông báo việc thành lập một hội đồng quân sự có nhiệm vụ điều hành đất nước trong thời gian chuyển giao quyền lực dự kiến kéo dài tới 1 năm. Bên cạnh đó Al Mayadeen còn cho biết, tất cả các trợ lý và cấp phó của Tổng thống Bashir đều bị cách chức. Nhiều nhân chứng cho biết, một nhóm binh sĩ Sudan ngày 11-4 đột kích vào các văn phòng của một nhóm có liên hệ với đảng Đại hội Quốc gia (NPC) cầm quyền củaTổng thốngBashir tại thủ đô Khartoum. Theo đó, nhóm binh sĩ này đã tấn công vào các văn phòng của Phong trào Hồi giáo, một cánh chính trị của NPC.

Hơn 100 quan chức, trong đó có Thủ tướng Mohamed Tahir Ayala, cũng bị bắt giữ. Trong bài phát biểu trên truyền hình quốc gia, Bộ trưởng Quốc phòng Sudan Awad Ibnouf tuyên bố, Tổng thống Bashir đã bị tước bỏ quyền lực và bị quân đội bắt giam. “Với tư cách là Bộ trưởng Quốc phòng, tôi tuyên bố lật đổ chính quyền và giam giữ người đứng đầu chế độ ở một địa điểm an toàn”, ông nêu rõ.

Tổng thống Bashir đang ở đâu?

Các nguồn tin của Sudan nói với Reuters rằng, ông Bashir đang ở tư dinh tổng thống “dưới sự giám sát an ninh chặt chẽ”. Bộ trưởng Quốc phòng Ibnouf cũng nói vị lãnh đạo bị lật đổ này đang ở một địa điểm an toàn. Tuy nhiên, ông không nói rõ là ở đâu.

Ông Bashir, một cựu lính nhảy dù lên nắm quyền ở Sudan trong một cuộc đảo chính không đổ máu năm 1989, là một nhân vật gây chia rẽ. Sudan đã phải chịu thời gian cô lập kéo dài kể từ năm 1993 khi Mỹ liệt chính phủ của Tổng thống Bashir vào danh sách các nước tài trợ khủng bố với cáo buộc chứa chấp các phiến quân Hồi giáo. 4 năm sau đó, Washington tiếp tục “tấn công” Sudan với các lệnh trừng phạt. Ông Bashir cũng đã bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) truy tố về các cáo buộc diệt chủng ở khu vực Darfur trong một cuộc nổi dậy bắt đầu vào năm 2003.

Kể từ tháng 12-2018, Sudan đã bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình dai dẳng do chính phủ cố gắng tăng giá bánh mì, và một cuộc khủng hoảng kinh tế dẫn đến tình trạng thiếu nhiên liệu và tiền mặt. Cuộc khủng hoảng mới nhất bắt đầu leo thang kể từ cuối tuần trước, khi hàng ngàn người biểu tình bắt đầu cắm trại bên ngoài khu tập thể của Bộ Quốc phòng ở trung tâm Khartoum. Các nhân vật đối lập đã kêu gọi quân đội giúp đàm phán chấm dứt việc nắm quyền kéo dài gần 3 thập kỷ của ông Bashir và chuyển sang chế độ dân chủ. Những người biểu tình ở Bộ Quốc phòng nói rằng, họ muốn đệ đơn kiến nghị các lực lượng vũ trang đứng về phía họ trong nỗ lực loại bỏ Tổng thống Bashir và chính quyền do Hồi giáo hậu thuẫn.

Tuy nhiên, trong tuyên bố mới nhất đưa ra vào cuối ngày 11-4, đại diện nhóm biểu tình chính đã bác bỏ tuyên bố từ Bộ quốc phòng đồng thời kêu gọi tiếp tục hoạt động biểu tình vốn đã bước sang ngày thứ 6.

KHẢ ANH