Có lần tôi phóng xe từ Đà Lạt đến Cầu Đất hơn 20 cây số, không phải để vào vườn chè, mà để ghé một quán cà- phê nằm chênh vênh trên con đường, bên đường là lũng sâu với một vườn hồng đang trĩu trái chín đỏ hoặc vàng. Chủ nhân quán cà-phê cứ để những cây hồng chín đỏ trái đó mà không hái, vì giá trị của những cây hồng cho khách tìm tới chụp ảnh thu lợi còn cao hơn là hái bán. Và cũng có lần, tôi dừng lại ở một vườn hồng ở Đơn Dương. Những cây hồng cứ chín và rụng, khách thích thì lượm đem về. Nhưng sự hấp dẫn lại chính là chụp ảnh với những chùm hồng trên cây.

Vựa hồng ở Đà Lạt.

Tháng 9 kéo dài đến tháng 11 là mùa hồng ở Đà Lạt. Dẫu chỉ là trái cây, nhưng những vườn hồng đã trở thành nơi chốn cho giới trẻ chọn tìm đến chụp những tấm ảnh ảo diệu. So với những vườn dâu nở rộ khắp nơi ở Đà Lạt với câu mời gọi: "Tham quan và hái dâu tại vườn", nhưng nhiều vườn dâu chủ yếu là có vài luống dâu làm cảnh, nhiều khi trái không có hoặc rất ít, vì các nơi này chủ yếu là bán dâu và các sản phẩm chế biến từ dâu, thì vườn hồng lại khác.

Một vườn hồng khai thác khá thành công mô hình tham quan chụp hình vào mùa hồng chín là vườn Nhà Tom, trước ở đường Khe Sanh, gần phố thì nay đã dời đến Cầu Đất, cách Đà Lạt tới 20 cây số khiến cho nhiều người có quỹ thời gian ít, không đến được. Nhưng vào mùa hồng, cứ đi dọc đường Trại Mát, Trại Hầm... là gặp những vườn hồng của người dân trồng, cứ thế mà xin phép vào chụp hình với nguyên tắc không được hái trái, không được bẻ cành.

Mùa này hồng bắt đầu chín. Khách đi trên đường qua đèo Prenn sẽ gặp những người bán hồng. Thường thì hồng giàn được ưa chuộng trong 10 loại hồng khác nhau do dễ bảo quản và ăn ngon. Con đường từ Đà Lạt về Nha Trang bắt đầu qua Đa Sa, Lạc Dương, Đa Nhim có rất nhiều điểm bán hồng. Giống như các điểm bán trái cây ở nhiều nơi, có các kệ gỗ để ven đường. Các bao hồng bỏ trong túi nhựa mỗi bao 5 ký bán với giá 60 ngàn đồng. Mua về để chừng ba ngày là ăn được. Lý do bỏ trong bao nhựa là tạo sức nóng giúp cho trái hồng mau chín. Những bao hồng bán dọc đường như thế thường để trái lớn bên ngoài, trái nhỏ để bên trong cho giá hạ xuống. Dọc đường cũng có nhiều vựa hồng, bạn có thể mua ký chọn trái giá sẽ là 20 ngàn đồng/ ký.

Đà Lạt đang vào mùa hồng, loại trái cây chỉ có ở Đà Lạt này làm tôi nhớ lần đi Hà Giang, trong cơn mưa tầm tã, anh hướng dẫn viên bảo với chúng tôi là ghé đến điểm "hồng ngâm" Đồng Văn. Chữ hồng ngâm làm tôi liên tưởng đến những trái hồng ngâm đường trong thẩu. Nhưng khi xe dừng ở một điểm bán hồng ven đường, có mái che lá tạm bợ, mới ngớ ra là hồng để trong thau nước. Do điều kiện khắc nghiệt ở Đồng Văn, nơi toàn núi đá cho nên việc thu hoạch hồng rất ít, trái nhỏ bằng trứng vịt và giá cao hơn so với Đà Lạt. Tuy nhiên, trái hồng ở Đồng Văn có thể được tạo ra trong điều kiện khắc nghiệt nên có vị thơm đặt trưng.

KHUÊ VIỆT TRƯỜNG