Theo chân đoàn lãnh đạo TP Tam Kỳ trong chuyến đi trải nghiệm về làng du lịch sinh thái ở àng Cà Ban (thôn Thọ Tân, xã Tam Ngọc), chúng tôi tận mắt chứng kiến những khu vườn sum suê hoa trái. Qua 4 năm đầu tư trồng và chăm bón, năm 2020 gần 60 cây bưởi da xanh của gia đình chị Đoàn Thị Hoa đã cho thu hoạch lứa đầu tiên. Đây là động lực để gia đình chị Hoa tiếp tục đầu tư chăm bón mang tính chuyên nghiệp. Chị Hoa cho biết, sau 4 năm trồng và chăm bón cây bưởi sẽ cho quả mùa đầu, mỗi năm có 2 kỳ thu hoạch thường là vào dịp tháng giêng và tháng bảy, năng suất bình quân 60 trái/cây, giá thời điểm 60.000 đồng/trái. Chủ yếu là thương lái đến tận vườn để mua, chủ vườn không phải mang ra chợ bán lẻ như những năm trước đây.

Tuy diện tích đất ít hơn so với các hộ trong khu vực nhưng gia đình chị Ung Thị Quới cũng đã đầu tư trồng độc canh hơn 50 cây mận, mỗi năm cho thu hoạch 3 vụ. Đến mùa mận ra trái chín đỏ cành, khách tham quan du lịch không chỉ thích thú khi đến đây tham quan, check-in, không chỉ tạo nên những khuôn hình đẹp mê hồn mà còn tha hồ hái quả chấm muối ăn no bụng. Ông Nguyễn Quốc Oa, chủ sở hữu hơn 500 cây ổi, trong đó có 200 cây đang vào mùa thu hoạch. Mỗi năm thu hoạch hai lần, mỗi lần được 150 kg, giá thời điểm 15.000 đồng/kg. Riêng cây chè là một trong những loại cây khó trồng, giá trị kinh tế không cao nhưng hình dáng đẹp nên ông Nguyễn Xuân Hoàng giữ gìn và chăm bón được hơn 100 cây chè hơn 40 năm tuổi do cha ông trồng trước đây. Ông Hoàng cho biết, cây chè thu hoạch mỗi năm 2 lứa, thu nhập không bằng các loại cây ăn quả nhưng gia đình ông vẫn giữ gìn, chăm bón, tưới tiêu, thường xuyên cắt tỉa cành nhánh, bắt sâu bọ để cây chè phát triển. Đặc biệt, hệ thống tưới tiêu không chỉ bố trí khoa học mà còn phải bắt mắt thu hút lượng khách du lịch đến tham quan khu vườn chè của gia đình ông nói riêng và làng du lịch sinh thái Cà Ban nói chung ngày càng nhiều hơn.

Để hình thành được khu du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng ở làng Cà Ban như hiện nay, điều đầu tiên địa phương đã vận động nhân dân phá bỏ toàn bộ vườn tạp để trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu. Bên cạnh đó, địa phương cũng đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức tập huấn, nâng cao kỹ thuật trồng, chăm bón cây, bảo quản các loại quả... đồng thời tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, xây dựng môi trường cảnh quan thân thiện, sạch đẹp. Ông Đỗ Khoa- Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Thọ Tân cho biết, địa phương hiện đang tiếp tục vận động nhân dân phá bỏ vườn tạp để trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Mặt khác, tiếp tục xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, không ngừng nâng cao giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích trồng cây ăn quả. Đồng thời phát huy tính cần cù, chăm chỉ, chịu thương chịu khó của bà con nông dân gắn liền với các lớp tập huấn, nâng cao kỹ thuật trồng, chăm bón và kỹ thuật tưới tiêu để cây trồng cho năng suất, chất lượng cao hơn.

Toàn xã Tam Ngọc hiện có hàng trăm nhà vườn trồng độc canh các loại cây ăn quả, trong đó vườn lớn nhất 3.000m2, nhỏ nhất 500m2. Trong số này phần đông đang vào mùa thu hoạch, mỗi năm thu nhập được hàng chục triệu đồng. Ngoài ra còn thu hút hàng trăm lượt du khách trong và ngoài địa phương đến tham quan, mua trái cây làm quà biếu. Tuy nhiên để phát triển mô hình theo hướng đa dạng và phong phú, mới đây ông Nguyễn Minh Nam- Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Tam Kỳ đã chỉ đạo các ngành chức năng giúp địa phương xây dựng đề án phát triển du lịch sinh thái tại làng Cà Ban. Trong đó cần đánh giá kỹ hiện trạng, ưu nhược điểm, lợi thế, các xu hướng phát triển du lịch để đề xuất giải pháp. Đồng thời nêu bật phương án thiết kế, quy hoạch kiến trúc cảnh quan các công trình du lịch, cơ chế chính sách, lộ trình thực hiện... để xây dựng mô hình du lịch sinh thái, dựa vào cộng đồng tại làng Cà Ban hiệu quả nhằm tạo ra sản phẩm du lịch, văn hóa trải nghiệm "độc đáo, khác biệt, nhất nước".

Không chỉ có những mảnh vườn chuyên trồng các loại cây ăn quả theo quy cách, quanh năm sum suê hoa trái mà làng Cà Ban còn hình thành các nhà vườn sinh thái kiểu mẫu theo tiêu chí tường rào mềm, cổng hoa. "Ý Đảng, hợp lòng dân", không chỉ giúp bà con nông dân có nguồn thu nhập cao, cải thiện cuộc sống mà còn góp phần tích cực vào việc phát triển du lịch sinh thái, dựa vào cộng đồng trong tương lai.

Nguyễn Điện Ngọc