Đây là vụ án tham nhũng, kinh tế năng lượng xảy ra tại Trung ương và địa phương, ảnh hưởng đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước. Các bị cáo phạm tội ở mức độ nghiêm trọng, nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn, gây ra hậu quả nặng nề, dư luận xã hội quan tâm và xâm phạm đến các quy định về an toàn năng lượng.

Sau 9 ngày xét xử và nghị án, HĐXX TAND TP Hồ Chí Minh xác định bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (Chủ tịch Cty Xuyên Việt Oil) là chủ mưu trong vụ án. Theo đó, trong quá trình điều hành hoạt động kinh doanh xăng dầu của Cty Xuyên Việt Oil, bị cáo Hạnh đã chỉ đạo bị cáo Nguyễn Thị Như Phương (cựu Phó Giám đốc Xuyên Việt Oil) cùng các đồng phạm cố tình “lách luật”, vi phạm quy định trích lập, quản lý Quỹ bình ổn giá (BOG) để chiếm đoạt hơn 1.463 tỷ đồng.

Sau đó, bị cáo Hạnh sử dụng số tiền này để chi tiêu cá nhân và hàng chục lần đưa hối lộ với tổng số tiền hơn 31 tỷ đồng cho 8 cựu quan chức tại Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh, chi nhánh lọc dầu Nghi Sơn. Mục đích bị cáo Hạnh hối lộ cho các bị cáo là cựu quan chức nhằm đổi lấy lợi ích cho Cty Xuyên Việt Oil, hợp thức hóa giấy tờ và tạo điều kiện cho công ty hoạt động dù chưa đủ điều kiện. Hành vi của bị cáo Hạnh là nguyên nhân chính dẫn đến vụ án này.

Xét vai trò, tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, HĐXX TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt bị cáo Hạnh tổng cộng 30 năm tù về 2 tội danh: "Đưa hối lộ" và "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Đối với bị cáo Nguyễn Thị Như Phương, HĐXX xác định có vai trò đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Hạnh phạm tội nên tuyên phạt bị cáo Phương 6 năm tù về tội: “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Đối với các bị cáo nguyên là cán bộ cơ quan quản lý Nhà nước đã lợi dụng chức vụ nhận hối lộ từ bị cáo Hạnh để thực hiện các hành vi giúp bị cáo Hạnh đạt được lợi ích bất chính, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự quản lý Nhà nước.Trong số đó, bị cáo Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre; cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Vietinbank) được xác định là người nhận hối lộ nhiều nhất từ bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh.

Cụ thể, khi ông Thọ đang là Chủ tịch HĐQT Vietinbank đã nhận hối lộ hơn 13,8 tỷ đồng từ bị cáo Hạnh. Đến khi ông Thọ được điều động giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre thì bà Hạnh tiếp tục “biếu” cho ông Thọ 1 bộ gậy golf trị giá 1,1 tỷ đồng; 1 đồng hồ hiệu Patek Philippe Plus trị giá 421.000 USD; 1 chiếc ô-tô Mercedes Benz S450 Luxury trị giá hơn 6,6 tỷ đồng và đưa tiếp 200.000 USD.

Do đó, HĐXX nhận định việc truy tố, xét xử bị cáo Lê Đức Thọ về 2 tội danh: “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Sau khi cân nhắc, HĐXX TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt bị cáo Lê Đức Thọ 28 năm tù về 2 tội danh: "Nhận hối lộ" và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”.

Trong vụ án này, còn có các cựu quan chức bị truy tố, xét xử về tội: “Nhận hối lộ”, gồm: bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công thương), Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục thuế TPHCM), Nguyễn Lộc An (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Bộ Công Thương), Hoàng Anh Tuấn (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước), Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước) và Đặng Công Khôi (Phó cục trưởng Cục quản lý giá Bộ Tài chính).

Kết quả điều tra và xét hỏi tại tòa, HĐXX xác định các bị cáo: Hoàng Anh Tuấn đã nhận hối lộ gần 6 tỷ đồng từ bị cáo Hạnh nên tuyên phạt mức án 7 năm tù; Trần Duy Đông đồng phạm với bị cáo Hoàng Anh Tuấn nhận 5,6 tỷ đồng từ bị cáo Hạnh nên tuyên phạt mức án 7 năm tù; Lê Duy Minh đã nhận hối lộ hơn 4,8 tỷ đồng từ bị cáo Hạnh nên tuyên phạt mức án 6 năm tù; Nguyễn Lộc An nhận hối lộ 1 chiếc đồng hồ Patek Philippe từ bị cáo Hạnh rồi đem bán với giá 23.000 USD nên tuyên phạt mức án 4 năm tù; Đỗ Thắng Hải có hành vi nhận 50.000 USD từ bị cáo Hạnh nên tuyên phạt mức án 3 năm tù; Đặng Công Khôi nhận hối lộ 20.000 USD từ bị cáo Hạnh nên tuyên phạt mức án 2 năm tù. Cùng bị xét xử về tội: “Nhận hối lộ”, HĐXX tuyên phạt bị cáo Phan Kiến Anh (cựu Giám đốc Chi nhánh phân phối sản phẩm Lọc dầu Nghi Sơn) 4 năm tù.

Đối với 5 bị cáo bị xét xử về tội: “Đưa hối lộ”, gồm: Nguyễn Văn Thắng (cựu Phó giám đốc Xuyên Việt Oil chi nhánh Hà Nội) 4 năm tù; Đồng Xuân Dũng (lái xe) 2 năm 6 tháng tù treo (trả tự do); Vũ Trung Thành (cựu Giám đốc Vietinbank chi nhánh Thanh Xuân) 2 năm 6 tháng tù treo và Đinh Tiến Dũng (cựu Kế toán trưởng Xuyên Việt Oil) 1 năm 6 tháng tù treo (trả tự do); Nguyễn Tấn Long (cựu Trưởng phòng Kinh doanh Xuyên Việt Oil) cùng mức án 1 năm 6 tháng tù treo.

T.H