(Cadn.com.vn) - Ở ngã tư đèn xanh đèn đỏ, nơi giao nhau giữa đường Lê Thành Phương và đường Thống Nhất, TP Nha Trang (Khánh Hòa), trên hàng hiên khá rộng sát bên Ngân hàng Việt Nga có một hàng bánh tét lưu động. Theo thói quen, gần như mỗi buổi sáng, trước khi đi làm rất nhiều người dân trong dãy phố đều tìm tới, dừng xe lại để mua một hoặc hai đòn bánh tét, bánh chưng. Bánh tét, bánh chưng ở nơi này ngon và rẻ. Giá mỗi đòn bánh chỉ 20.000 đồng, đã giữ giá như thế bao nhiêu năm nay. Chiếc bánh tét ở đây rất mềm, ngon, nhiều nhân, gần như chiếm một vị trí khá đặc biệt trong lòng người sành ăn. Đôi khi, một chiếc xe du lịch, trên nẻo đường rong ruổi đến Nha Trang cũng dừng lại nơi này, hỏi: “Bà còn bao nhiêu đòn bánh tét?”. Và thế là số bánh tét còn lại được mua, đưa lên xe, làm một cuộc hành trình đến một vùng đất xa lạ, để tiếng thơm bánh tét bà Kim Liên lan rộng ra khỏi thành phố Nha Trang.

Có thể nói đây là hàng bánh tét đặc biệt nhất Nha Trang và bán quanh năm. Bà Kim Liên, năm nay 68 tuổi, hiện sống ở thị trấn Diên Khánh, cách Nha Trang hơn 10km. Bà đã có 20 năm gói bánh và bán bánh  tét tại góc phố đông đúc người qua lại này. Buổi sáng, khi mặt trời  chỉ mới vừa nhú ra khỏi đỉnh núi Hòn Tre, đã thấy bà bắt đầu bày bán bánh tét. Bà có vẻ không còn khỏe mạnh, dáng đi khó khăn, nhưng hoạt bát hẳn lên khi chúng tôi gợi chuyện. Bà bảo, nghề gói bánh tét (sau này thêm bánh chưng) phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng ở gia đình bà phát triển gần 40 năm nay. Khởi đầu chỉ  gói bán vào dịp Tết, bày bán ở chợ Thành hoặc làm theo đơn đặt hàng ở Nha Trang. Đến năm 1993, khi xã hội bắt đầu phát triển nhu cầu tiêu dùng tăng cao, đôi khi mọi người vẫn thích ăn bánh tét, bánh chưng dù chưa tới Tết, thế là bà quyết định sống bằng nghề bán bánh tét. Vào thời điểm bắt đầu bán bánh ở góc đường này, mỗi buổi chiều bà tự gói bánh, sau đó đem luộc, sáng hôm sau  lại đạp xe đạp đem tận Nha Trang bán. Vào dịp Tết, cả nhà  bà gồm con cháu khoảng chục người đều gói bánh để cung cấp cho thị trường.

Giá một chiếc bánh tét hoặc bánh chưng ở góc phố Nha Trang do bà Kim Liên bán chỉ 20.000 đồng. Đây là giá ổn định cả mấy năm nay, chất lượng bánh ổn định, vì thế mà mỗi ngày bà bán chừng 40 đến 50 đòn, đến 8 giờ sáng, khi các cơ quan chung quanh mở cửa làm việc thì hàng hết.

Một vài hình ảnh ở quầy bánh tét của bà Kim Liên.

Cách bày bán hàng của bà Liên cũng đơn giản. Bà nói, bây giờ cháu  trai lớn của bà đã 32 tuổi đã trở thành người kế thừa gói bánh tét, bánh chưng. Mỗi buổi chiều, cháu trai bà gói bánh,  sau đó đến tối là nấu bánh, sáng hôm sau bánh vớt ra vẫn còn nóng hổi, rồi  chở bánh xuống góc đường này mà bán.  Bánh để nguyên trong các bao nhựa, sát vào tường, khách tới mua bánh đa phần là quen mặt bà, quen ăn bánh của bà. Đến ngày mồng một, ngày rằm bà lại làm thêm bánh chay, để phân biệt bà cột bằng dây nhựa xanh, còn bánh mặn thì vẫn cột bằng sợi lát truyền thống.

 Theo bà mỗi năm bà nghỉ đúng 10 ngày, tới ngày 11 Tết là bà bán lại. Điều đặc biệt là từ hàng bánh tét của bà Kim Liên, khu vực ngã tư đường nơi bà bán bánh tét, bánh chưng từ 23  đến 30 tháng Chạp trở thành chợ bánh tét. Vào thời gian này, cả chục hộ bán bánh chen cả góc đường, bày bánh ra và mời chào rộn rã. Dẫu thế, người quen vẫn chọn bánh của bà Liên để mua, một phần vì bánh của bà ngon, phần khác vì thấy bà nép mình ở một góc phố, sức già không thể mời chào ồn ã như những người khác.

Bánh tét, bánh chưng là một phần ẩm thực của ngày Tết. Dẫu giữa sự thay đổi của cuộc sống hiện nay, loại bánh truyền thống này chỉ giữ vai trò thứ yếu trong buổi tiệc xuân, nhưng không thể nào không có mặt. Còn bà Kim Liên, người đàn bà bán bánh tét lặng lẽ ở góc phố Nha Trang trong 20 năm dâu bể ấy, vẫn mỗi ngày bày bánh ra bán không đợi Tết, mặc kệ dòng đời xuôi ngược đang trôi qua.

Khuê Việt Trường