NHÂN KỶ NIỆM 33 NĂM NGÀY GIẢI PHÓNG HOÀN TOÀN MIỀN NAM THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1975 – 2008)

(Cadn.com.vn) -  Tháng 3-2008, hãy nhớ lại những thời khắc của tháng 3 - 1975, từ những dòng tin ngắn đã làm phong phú thêm bản trường ca chiến thắng của quê hương "Trung dũng Kiên cường".

Ngày 10-3-1975, vào lúc 2 giờ sáng, quân giải phóng nổ súng mở màn, tấn công TX Buôn Ma Thuột. Lúc 4 giờ 30, từ Sở chỉ huy Sư đoàn 2 quân giải phóng, ở chân đồi Dương Côn, hai phát pháo xanh - đỏ vút lên trời, báo hiệu mở màn cuộc tấn công quận lỵ Tiên Phước, Phước Lâm, uy hiếp quân đội Sài Gòn ở Tam Kỳ-Quảng Tín.

Ngày 11-3, quân ta tiến công tiêu diệt sư đoàn bộ binh số 22 ngụy, giải phóng Buôn Ma Thuột.

Ngày 12-3, Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn Nguyễn Văn Thiệu quyết định rút sư đoàn dù đang ở tây-nam Đà Nẵng (vùng núi Thượng Đức-Đại Lộc), đưa vào miền Nam phòng thủ Sài Gòn, thay sư đoàn thủy quân lục chiến từ Quảng Trị vào. Đồng thời, tướng Ngô Quang Trưởng, Tư lệnh Quân đoàn I, lệnh cho chuẩn tướng Trần Văn Nhật, Sư đoàn trưởng Sư 2 ngụy, đang ở Quảng Ngãi, điều Trung đoàn 5 ra phối hợp cùng Liên đoàn biệt động số 12, ở Tuần Dưỡng, phản kích giữ  Tam Kỳ. Sau đó, Trưởng lệnh điều thêm Trung đoàn 4 của Sư 2, từ Quảng Ngãi ra, cùng Trung đoàn 2 của Sư 3, từ Quảng Đà vào, tăng cường giữ Tam Kỳ-Quảng Tín.

Ngày 13-3, Ngô Quang Trưởng gặp Nguyễn Văn Thiệu ở Sài Gòn, Trưởng được chỉ thị bỏ cao nguyên Tây Nguyên Trung phần.

Ngày 17-3, hàng ngàn người dân Huế bắt đầu chạy vào Đà Nẵng. Quân lính ngụy ở Tây Nguyên bị "Hội chứng gia đình", rùng rùng đưa gia đình rời khỏi Pleiku và Buôn Ma Thuột.

Ngày 18-3, Bộ Chính trị họp, ra quyết định giải phóng miền Nam trong năm 1975. Ngày 18-3, giải phóng Kon Tum. Trong đêm 18-3, đồng chí Võ Chí Công, Bí thư Khu ủy V, lên đường vào TX Pleiku, lên Buôn Ma Thuột để gặp đại tướng Văn Tiến Dũng, theo chỉ thị của Bộ Chính trị. Nhưng khi đến Pleiku, 19-3, đã được giải phóng, đồng chí Võ Chí Công điện cho đại tướng Văn Tiến Dũng, xin không vào Buôn  Ma Thuột nữa mà quay về giải phóng đồng bằng.

Giải phóng Buôn Ma Thuột (Đắc Lắc) ngày 10-3-1975, mở đầu chiến dịch giải phóng Tây Nguyên.

Ngày 19-3, Ngô Quang Trưởng lại bay từ Đà Nẵng vào Sài Gòn. Tình trạng di tản diễn ra hết sức lộn xộn dọc QL 1. Cùng ngày, Ban Thường vụ Đặc khu ủy Quảng Đà họp, phân công các ủy viên Thường vụ đi công tác các cánh ngoại vi Đà Nẵng, chỉ còn 3 vị ở cơ quan đóng trên núi Hòn Tàu là Trần Thận, Phan Hoan và Phạm Hồng Quang.

Ngày 20-3, trên đường về Khu ủy V, đồng chí Võ Chí Công lại điện cho Bộ Chính trị và đại tướng Văn Tiến Dũng: Địch sẽ rút bỏ đồng bằng Khu V và Trị Thiên, ta phải huy động toàn bộ lực lượng tấn công ngay, hướng tấn công chủ yếu là TP Đà Nẵng và Quy Nhơn. Cũng trong ngày 20-3, Bí thư Đặc khu ủy Quảng Đà Trần Thận nhận điện của Thường vụ Khu ủy V, triệu tập toàn Ban Thường vụ Quảng Đà lên nhận chỉ thị mới.

Ngày 24-3, vào lúc 5 giờ 15, sau một ngày nhận được tin kỹ thuật, biết địch báo lên cấp trên, Căn cứ Chu Lai hết đạn pháo, Sư trưởng Nguyễn Chơn ra lệnh pháo kích vào Tỉnh đường Quảng Tín. Đại tá tỉnh trưởng Đào Mộng Xuân đốt tài liệu, cởi áo lính, lên xe Jeep chạy ra Đà Nẵng. Quân giải phóng kéo cờ giải phóng lên cột cờ dinh tỉnh trưởng Quảng Tín. 11 giờ, TX Tam Kỳ hoàn toàn giải phóng.

Tối 24-3, Nguyễn Văn Thiệu gửi điện khẩn cho Tổng thống Mỹ Gerald Ford yêu cầu oanh tạc bằng máy bay B52 ngắn hạn, tập trung vào những điểm đóng quân, căn cứ hậu cần của Việt cộng và khẩn cấp viện trợ phương tiện cần thiết để đẩy lùi Việt cộng...

Ngày 25-3, lúc 9 giờ 30, Nguyễn Văn Thiệu họp quân sự cấp cao tại Dinh Độc lập bàn cố thủ Huế. Sau đó, Thiệu điện cho Ngô Quang Trưởng bỏ Huế, đưa lực lượng về "Giữ Đà Nẵng bằng mọi giá".

Ngày 25-3, Huế bị bỏ rơi. Sư đoàn 2 ngụy tại Quảng Tín, Chu Lai cũng bị "Hội chứng gia đình". Gần 10.000 quân ngụy của Quân đoàn I ở Quảng Trị và Huế chạy vào, từ Quảng Tín chạy ra cố thủ Đà Nẵng.

Ngày 26-3, địch lập cầu hàng không vừa vận tải thương binh, vừa chi viện, quyết tử thủ Đà Nẵng. Cùng ngày, đồng chí Võ Chí Công từ Trà Nô - Hiệp Đức xuống, đã đến cơ quan của Tỉnh ủy Quảng Đà ở Hòn Tàu - vùng núi Duy Xuyên-họp cùng Ban Thường vụ Tỉnh ủy bàn bổ sung kế hoạch tiến công và nổi dậy giải phóng Đà Nẵng.

Trong  ngày 27-3, các vị ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Đà như Hồng Quang, Năm Dừa, Trần Hưng Thừa, Phan Hoan... đã áp sát vành đai Đà Nẵng. Một số tỉnh ủy viên đột nhập vào nội thành. Giao liên và cơ sở chạy như thoi mang theo tin tức từ nội ô Đà Nẵng chuyển ra vùng ven: Bà con mong cán bộ sớm vào nội thành để trực tiếp chỉ đạo. Mong bộ đội vào nhanh để trấn áp kẻ thù đang rệu rã và nắm chính quyền. Những tin tức mới rợi, cực kỳ hấp dẫn, truyền đi nhanh, làm rạo rực mọi trái tim.

(còn nữa)

H.D.L