Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nắm quyền ở Đức trong tổng cộng 50 năm. Khi bà từ chức vào mùa năm 2021 sau 16 năm lãnh đạo đầu tàu số 1 Châu Âu, nhiều người đều yên tâm cho rằng, một thành viên đảng Dân chủ Cơ đốc giáo khác sẽ kế nhiệm bà. Nhưng câu hỏi đặt ra là nhân vật đó sẽ là ai?

Trong vòng vài tuần tới, CDU sẽ tổ chức đại hội đảng lần thứ 33 và chọn một nhà lãnh đạo mới. Và nhân vật dường như nắm chắc sẽ được “chọn mặt gửi vàng” làm ứng viên thủ tướng của CDU khi bà Merkel từ chức. 

Nước Đức đang đau đầu với câu hỏi ai sẽ kế nhiệm Thủ tướng Angela Merkel.

Những ứng viên nào được để mắt?

3 ứng viên sáng giá hiện nay không phải là những cái tên quen thuộc. Nhân vật đầu tiên là Armin Laschet, Bộ trưởng kiêm Chủ tịch của North Rhine-Westphalia và là một thành viên lâu năm trong đảng. Tiếp theo là Friedrich Merz, người đứng đầu cuộc họp kín của CDU tại Hạ viện 2 thập kỷ trước, cho đến khi ông bị bà Merkel “hất cẳng” khi bà chuẩn bị cho cuộc chạy đua lên đỉnh cao. Sau khi chuyển sang khu vực tư nhân và kiếm được rất nhiều tiền, ông Merz đang thúc đẩy sự trở lại. Ứng viên thứ ba là Norbert Rottgen, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện. Ông từng là bộ trưởng môi trường dưới thời bà Merkel.

Tuy nhiên, hiện không ứng viên sáng giá thực sự. Ông Merz nhận được 27% sự ủng hộ trong một cuộc thăm dò gần đây, nhưng hiện đang có xu hướng đi xuống. Ông Rottgen nhận 16% và đang tăng nhẹ. Ông Laschet đứng cuối trong khi 21% số người được hỏi không chọn ai trong số 3 nhân vật này, càng khiến mọi việc thêm khó khăn. Theo giới quan sát, ông Laschet đang có lợi thế hơn với kinh nghiệm của bộ trưởng kiêm người đứng đầu của 16 bang đông dân nhất của Đức - lợi thế chính trị mà cả ông Merz và Rottgen còn thiếu. Thông điệp bất thành văn của ông tương đương với “4 năm nữa của chủ nghĩa Merkel”: không có bất kỳ sự chao đảo nào trong chính sách đối nội hoặc đối ngoại. Trong khi đó, ông Merz gây chú ý với tuyên bố “nước Đức đã chậm lại quá nhiều”. Ông Rottgen, nhân vật trẻ tuổi nhất nhưng có vẻ là người dạn dĩ nhất. Nhưng dưới sự lãnh đạo của ông ấy, cũng sẽ khó có "sự liên tục hoàn toàn hay sự gián đoạn" với kỷ nguyên của bà Merkel. 

Ngoài 3 ứng viên được tuyên bố của CDU, còn có “hai con ngựa đen”, thay vì đi theo con đường thông thường để được đề cử, lại đang chơi một trò chơi chờ đợi. Có thể CDU sẽ cảm thấy nhàm chán với bộ ba Laschet, Merz và Rottgen, và sẽ muốn một ai đó xuất hiện trong mắt người dân hàng ngày. Một là Bộ trưởng Bộ Y tế Jens Spahn, một chính trị gia làm việc chăm chỉ, người nhờ Covid-19, đã liên tục xuất hiện trên truyền thông. Người còn lại là lãnh đạo CSU Markus Soder, một người có hoài bão cháy bỏng, liên tục xuất hiện trong các cuộc phỏng vấn và chương trình trò chuyện. 

Nhưng theo các chuyên gia, dù ai trong số 5 ứng viên này lên nắm quyền, sẽ không ai tạo ra một cuộc nổi dậy chống lại bà Merkel và di sản của bà. 

Sự nghiệp của bà Merkel

Sự nghiệp của bà Merkel được khởi đầu với một số thành tích đáng ghi nhận. Bà là thủ tướng trẻ tuổi nhất của Đức khi nhậm chức nhiệm kỳ đầu tiên năm 2005 lúc 51 tuổi. Đồng thời bà cũng đã là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử Đức đứng đầu một chính phủ. Với 13 năm nắm quyền, bà đứng hạng ba trong những thủ tướng lâu năm nhất của Đức, chỉ sau ông Helmut Kohl, người đã thống nhất nước Đức, và ông Konrad Adenauer, vị thủ tướng đầu tiên của quốc gia này. 

Bà Merkel vốn không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp. Tốt nghiệp trong môn vật lý tại trường đại học Leipzig và giữ một bằng tiến sĩ về vật lý hóa học, bà Merkel bước chân khá trễ vào đấu trường chính trị. Năm 1989, tức là trong năm bức tường chia đôi hai nước sụp đổ, bà gia nhập một đảng nhỏ tại Đông Đức. Năm 1990, bà gia nhập đảng CDU và chỉ 1 năm sau đó, một cách bất ngờ, bà đã được Thủ tướng Helmut Kohl đưa vào nội các và được giữ một bộ nhỏ về phụ nữ và thanh niên. Năm 1994, bà lại được ông Kohl giao cho chức vụ quan trọng hơn, đó là chức bộ trưởng bộ bảo vệ môi sinh và an toàn cho các nhà máy điện nguyên tử. Sự hỗ trợ của ông Kohl đã mang đến cho bà Merkel cái biệt danh châm biếm là "bé gái của Kohl".

Năm 1998, chính phủ Kohl bị thất bại trong cuộc bầu cử quốc hội và ông phải xuống chức, bà Merkel đã vươn lên nắm vị trí tổng bí thư đảng CDU. Và chỉ 2 năm sau đó bà lên chức chủ tịch đảng này. Bà Merkel lên đỉnh cao quyền lực năm 2005 khi đảng CDU dưới quyền bà đã thắng cuộc bầu quốc hội và lập liên minh với đảng SPD (đảng Xã Hội Dân Chủ) cho nhiệm kỳ thứ nhất của chính phủ Merkel. Năm 2009, bà đã đắc cử nhiệm kỳ thứ hai. Lần này đảng CDU đã lập một liên minh với đảng FDP (đảng Tự Do Dân Chủ).

Trong cuộc bầu cử 2013, đảng FDP bị tụt xuống dưới 5% cử tri và bị loại ra khỏi Quốc hội. Bà Merkel lập chính phủ thứ ba với đảng SPD. Liên minh này đã được tái lập sau cuộc bầu cử năm 2017 và là nền tảng cho chính phủ thứ 4 của bà Merkel.

KHẢ ANH