Đã có những mối lo ngại về những tác động không thể tránh khỏi trong quá trình tu sửa, làm tổn hại đến những cấu trúc không thể nhầm lẫn của đền Taj Mahal và sẽ khiến du khách không còn mặn mà đến đây.

Công việc tu sửa Đền Taj Mahal - điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng nhất của Ấn Độ - đã kéo dài nhiều năm.   Ảnh: AFP

Du khách Muskan Mahuwakar luôn nghĩ đền Taj Mahal là di tích chói sáng với vẻ đẹp cổ kính hiếm có, nhưng khi đến đây, cô cũng như hàng ngàn du khách khác, đã thất vọng khi nhìn thấy nó nằm trong hệ thống giàn giáo. Những viên đá trắng đã ố vàng.

Trùng tu chậm chạp

Việc trùng tu ngôi đền này, vốn là điểm thu hút du khách nổi tiếng nhất của Ấn Độ hiện nay đang bước vào năm thứ 4, nhưng mọi việc chỉ mới bắt đầu ở phần mái vòm.

Mahuwakar, một sinh viên lịch sử nói với AFP: “Thật thất vọng vì không có kế hoạch trùng tu hoàn hảo cho cấu trúc này”. Đây là lần đầu tiên Mahuwakar đến Taj Mahal, khi những người lau dọn gần đó đang nỗ lực để lau chùi những cụm đá trắng đã ngã màu. Các đội phục chế khác đang miệt mài làm việc ở khu vực mặt tiền, chú trọng các bức chạm khắc trang trí công phu trên tường. “Việc sửa chữa đã diễn ra quá lâu. Tất nhiên, những di tích cũ cần được bảo tồn, nhưng chúng ta phải tìm ra những giải pháp nhanh chóng và hiệu quả”, Mahuwakar nói.

Ô nhiễm môi trường và “tuổi già” đang gây thiệt hại nặng nề cho kiến trúc có từ thế kỷ XVII nằm trên bờ nam sông Yamuna ở Agra này. Nhưng các nhà phê bình cảnh báo rằng, các biện pháp mà giới chức Ấn Độ đang sử dụng trong kế hoạch trùng tu ngôi đền có thể làm trầm trọng thêm vấn đề. Đã có những mối lo ngại về những tác động không thể tránh khỏi trong quá trình tu sửa, làm tổn hại đến những cấu trúc không thể nhầm lẫn của đền Taj Mahal và sẽ khiến du khách không còn mặn mà đến đây.       

Taj Mahal “đang chết”?

Các chuyên gia cảnh báo, hệ thống giàn giáo có nguy cơ để lại những “vết sẹo” trên đá cẩm thạch trắng bao quanh ngôi đền. Nhưng khung tre thì không phù hợp cho chiều cao như vậy. Riêng vấn đề này cũng khiến những người có trách nhiệm đứng trước nhiều quyết định khó khăn. “Chúng tôi phải gỡ bỏ mái vòm, nhưng thách thức là làm thế nào để dựng giàn giáo”, AFP dẫn lời Bhuvan Vikrama, nhà khảo cổ học giám sát nỗ lực tu sửa ngôi đền cho biết. Theo ông, “ngôi đền đã 400 năm tuổi vì vậy không thể để mắc sai lầm”.

Nhưng nhiều chuyên gia cũng cảnh báo, việc trùng tu chỉ là một nửa giải pháp,  trong bối cảnh các nhà máy công nghiệp trên sông gần đó liên tục thải khói độc hại, khiến khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng. Mưa, mây độc hại cùng với phân và rác thải ở xung quanh Agra khiến ngôi đền bị mất màu sắc nghiêm trọng. Các nỗ lực để hạn chế các chất gây ô nhiễm này, bao gồm cả việc cấm xe cơ giới trong phạm vi 500m của tòa nhà, vẫn không giúp ích gì. Mehta, một luật sư cho biết, những “cuộc chiến” của ông ở tòa án trong nỗ lực chuyển các ngành công nghiệp gây ô nhiễm ra khỏi khu vực xung quanh ngôi đền biểu tượng này - đã rơi vào câm lặng. “Taj Maha được bao quanh bởi những cây xanh tốt, nhưng bây giờ thì chẳng có gì cả. Taj Mahal đang ở giai đoạn cuối của bệnh ung thư. Nó đang chết dần”, ông Mehta nói với AFP.

Hiện vẫn không rõ khi nào công việc sẽ bắt đầu hoặc trong bao lâu nữa, mái vòm trung tâm sẽ được bọc trong giàn giáo. Trong bối cảnh này, tờ Fodor’s Travel, chuyên xuất bản sách hướng dẫn du lịch, đã khuyên du khách tránh đến đền Taj Mahal cho đến ít nhất là năm 2019 nếu không muốn thất vọng.

Số lượng du khách địa phương cũng bị giới hạn đến đây ở mức 40.000 người mỗi ngày nhằm giảm áp lực lên khu đền tưởng niệm tình yêu này. Hiện tại số lượng du khách đến đây trung bình hàng ngày ở mức 10.000-15.000 nhưng có thể cao hơn nhiều vào cuối tuần, lên đến khoảng 70.000 người. Theo số liệu của chính phủ, gần 6,5 triệu du khách - chủ yếu là người Ấn Độ - đã đến thăm khu di tích lịch sử vào năm 2016.

KHẢ ANH

Với kiến trúc Ấn - Hồi đặc trưng, Taj Mahal là ngôi đền nổi tiếng ở Ấn Độ được xem là biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu giữa Vua Shah Jahan và Hoàng hậu Mumtaz Mahal. Vua Jahan xây ngôi đền này cho cho người vợ yêu quý Mahal, người đã qua đời sau khi sinh con vào năm 1631. Ngôi đền được xây bằng đá trắng trên một không gian rộng lớn, hài hòa làm tôn lên vẻ đẹp diễm lệ, thanh khiết của nó và được xem như một viên ngọc quý giá nhất của Ấn Độ.