Khi Ấn Độ mở cuộc không kích vào lãnh thổ Pakistan, Islamabad không chỉ trả đũa bằng vũ lực mà còn ra lệnh cấm phim và truyền hình Ấn Độ - một nền điện ảnh được gọi với cái tên Bollywood. Đó là một hình phạt dễ dàng, nhưng có thể đã bắn nhầm mục tiêu.

Ngành công nghiệp điện ảnh của Pakistan chủ yếu thu lợi nhuận từ các bộ phim của Bollywood.   Ảnh: BBC

Ân Độ và Pakistan đã "cơm không lành, canh không ngọt" kể từ năm 1947, nhưng tình yêu chung của họ với Bollywood đã tồn tại từ rất lâu. Mặc dù vậy, Bollywood đã dễ dàng trở thành "công cụ" để chính phủ hai nước đưa ra quan điểm của mình. Gần đây nhất là tình hình sau cuộc tấn công của phiến quân nhằm vào binh sĩ Ấn Độ ở  khu vực Kashmir do Ấn Độ quản lý, kết thúc bằng việc New Delhi mở các cuộc không kích nhằm vào một căn cứ phiến quân ở Pakistan và Islamabad đã đáp trả bằng cách hạ một máy bay chiến đấu của Ấn Độ.

Hiệp hội Các nhà triển lãm phim Pakistan cho biết, họ đã cấm chiếu phim Bollywood và vào đầu tháng 3 vừa qua, Tòa án Tối cao Pakistan đã tiến thêm một bước với phán quyết không cho phép chương trình có nội dung liên quan đến Ấn Độ được phát trên truyền hình địa phương. Lệnh cấm này áp dụng đối với quảng cáo, kịch và phim truyền hình Ấn Độ.

"Ai còn muốn xem chương trình có nội dung liên quan đến Ấn Độ khi họ xâm nhập vào ranh giới của đất nước chúng ta?", Thẩm phán Tòa án Tối cao cho biết khi ông áp đặt lệnh cấm. Sinh viên Aqsa Khan, 24 tuổi, cũng hoàn toàn đồng ý với quyết định này. "Họ đang chơi trò chiến tranh với chúng ta, làm sao chúng ta có thể để điện ảnh và phim truyền hình của họ được chiếu ở Pakistan?", Khan đặt câu hỏi.

"Không thể tồn tại mà không có Bollywood"

Nhưng chính xác ai sẽ phải chịu đựng sự trừng phạt của lệnh cấm này có lẽ là vấn đề cần nhìn lại kỹ càng.

Đối với một số lượng đáng kể người dân Pakistan, niềm vui được hòa mình vào ngành giải trí Ấn Độ sẽ thổi bay tinh thần ủng hộ lệnh cấm. "Tôi lớn lên khi xem Shah Rukh Khan Khan, Aamir Khan và Salman Khan", Ali Shiwari, một nhà nghiên cứu phim được truyền cảm hứng từ nền điện ảnh Ấn Độ, cho biết. "Sẽ mất thời gian dài để tìm sự thay thế trong ngành công nghiệp Pakistan", cho biết thêm.

Tuy nhiên, có lẽ quan trọng hơn hết là việc cấm các chương trình liên quan đến Ấn Độ tại Pakistan có thể dẫn đến hậu quả kinh tế. "Ngành công nghiệp điện ảnh Ấn Độ đóng vai trò quan trọng để duy trì phòng vé tại Pakistan", Rafay Mahmood, một nhà báo điện ảnh, chỉ ra. Ông giải thích, có khoảng 120 rạp chiếu phim trong nước, và trung bình thời hạn chiếu của một bộ phim hay là khoảng 2 tuần. Theo ước tính của ông, các rạp chiếu phim Pakistan cần chiếu ít nhất 26 bộ phim mới để duy trì hoạt động kinh doanh. Nhưng ngành công nghiệp điện ảnh của Pakistan chỉ sản xuất 12-15 phim mỗi năm. Và, điều đặc biệt là, những phim này đã không thu hút một lượng lớn khán giả.

Đây không phải là lần đầu tiên Pakistan cấm Bollywood. Lần dài nhất kéo dài 40 năm, từ năm 1965 đến năm 2005, diễn ra sau cuộc chiến với Ấn Độ. Động thái này khiến ngành công nghiệp điện ảnh Pakistan suy tàn: hàng trăm rạp chiếu phim trên khắp đất nước phải chuyển đổi thành trung tâm mua sắm hoặc phòng tổ chức lễ cưới. Sau khi lệnh cấm được dỡ bỏ, ngành công nghiệp điện ảnh Pakistan bắt đầu hồi sinh trở lại. Điều đó cũng khuyến khích các nhà làm phim Pakistan bắt đầu sản xuất phim". Nhưng những bộ phim Pakistan này không phải lúc nào cũng có thể sánh với Bollywood về ngân sách hay sức hút của các ngôi sao. Điều đó có thể giải thích tại sao Bollywood chiếm hơn 60% các buổi chiếu phim tại các rạp chiếu ở Pakistan trong những năm gần đây, tiếp đến là Hollywood.

Đáp trả

Công bằng mà nói, việc Pakistan cấm chiếu các chương trình có nội dung liên quan đến Ấn Độ lần này là hành động đáp trả sau khi Hiệp hội Công nhân Toàn Ấn Độ (AICWA) tuyên bố cấm các diễn viên và nghệ sĩ Pakistan làm việc tại Bollywood sau vụ tấn công Kashmir.

Và đây không phải là lần đầu tiên Ấn Độ tuyên bố lệnh cấm như vậy. Nam diễn viên Fawad Khan của Pakistan bị cấm diễn xuất trong các bộ phim Bollywood sau khi một nhóm cánh hữu Ấn Độ yêu cầu tất cả các nghệ sĩ Pakistan rời khỏi đất nước sau cuộc tấn công năm 2016. Khan đã diễn trong một vài bộ phim Bollywood và có đông người hâm mộ ở Ấn Độ.

Việc nam diễn viên Bollywood Shah Rukh Khan đóng vai chính trong một bộ phim cùng với nữ diễn viên Pakistan Mahira Khan vào năm 2017 cũng gây ra sự náo động lớn. Việc công chiếu bộ phim bị tác động bởi những tranh cãi khi các nhóm Ấn giáo cánh hữu ở Ấn Độ yêu cầu cấm bộ phim này. Ngày công chiếu đã bị hoãn ở Ấn Độ và bộ phim cũng không được chiếu ở Pakistan, nơi hội đồng kiểm duyệt tuyên bố bộ phim có "nội dung phản cảm".

Nadeem Mandviwala, một nhà sản xuất phim người Pakistan, hy vọng lệnh cấm lần này chỉ tạm thời. "Hy vọng hai nước sẽ nhận thức tốt hơn vấn đề hiện nay. Và đừng quên, ngày nay những người đam mê Bollywood có thể xem trực tuyến phim trên Netflix, YouTube và các nền tảng khác, do đó lệnh cấm chỉ mang tính biểu tượng", ông Mandviwala nói.

AN BÌNH