Thỏa thuận "Ngày thứ Sáu tốt lành" được ký kết ngày 10-4-1998 giữa Chính phủ Cộng hòa Ireland, Chính phủ Anh và các đảng phái ở Bắc Ireland nhằm mang lại bình yên cho đảo Ireland, kết thúc một trong những cuộc xung đột nghiêm trọng nhất tại châu Âu trong thế kỷ XX khiến hơn 3.600 người thiệt mạng. Tuy nhiên, tình hình trên đảo Ireland đã trở nên căng thẳng sau khi Anh rời Liên minh châu Âu (EU) - còn gọi là Brexit - vào tháng 1-2020.

Trong một tuyên bố ngày 10-4, Thủ tướng Sunak nhấn mạnh bây giờ là lúc để nhìn lại chặng đường đã qua và hoan nghênh những tiến bộ đã đạt được kể từ khi ký thỏa thuận, nhưng cũng là lúc phải "tăng gấp đôi" các nỗ lực. Ông khẳng định Anh sẵn sàng hợp tác với Chính phủ Ireland và các đảng phái ở Bắc Ireland để đảm bảo các thể chế tại vùng lãnh thổ này hoạt động trở lại ngay khi có thể.

Trước đó, ngày 9-4, Thủ tướng Ireland Leo Varadkar cam kết tăng cường các nỗ lực phối hợp với người đồng cấp Anh nhằm khôi phục chính quyền chia sẻ quyền lực ở Bắc Ireland và hy vọng sẽ phá vỡ bế tắc chính trị ở đây "trong vòng vài tháng tới". Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến đến Bắc Ireland ngày 11, 12-4, trước thềm chuyến thăm Cộng hòa Ireland từ ngày 12 đến 14-4. Ông Biden sẽ tham dự các sự kiện kỷ niệm 25 năm ngày ký thỏa thuận "Ngày thứ Sáu tốt lành". Mỹ đóng vai trò trung gian giúp các bên đạt được thỏa thuận này.

T.N