(Cadn.com.vn) - Ngày 13-9, tại Đà Nẵng, Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC), Bộ Tư pháp phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo Giải pháp cải cách TTHC trong thực hiện dự án đầu tư (DAĐT) nhằm tranh thủ các ý kiến đóng góp của cộng đồng DN, các nhà đầu tư (NĐT) trong và ngoài nước về các giải pháp cải cách TTHC trong thực hiện DAĐT. Ông Hà Hùng Cường - Bộ trưởng Bộ Tư pháp chủ trì Hội thảo.

“Chưa có quy trình cụ thể”

Đó là khẳng định của lãnh đạo Bộ Tư pháp khi nói về vấn đề TTHC và cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư. Hiện ở nước ta chưa có một quy trình cụ thể, thống nhất các TTHC mà NĐT phải thực hiện khi muốn triển khai một DAĐT. Qua nghiên cứu các quy định hiện hành và khảo sát thực tế tại một số địa phương, xét về góc độ TTHC thì có thể phân chia thành 2 loại DAĐT có sử dụng đất (SDĐ) và không liên quan đến SDĐ. Theo quy trình TTHC thực hiện DAĐT cho thấy, chuỗi TTHC để thực hiện các DAĐT có SDĐ dài, phức tạp, khó khăn nhất. Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ KH&ĐT, thống kê giai đoạn 1999-2010 cho thấy, vốn đầu tư có xây dựng (DAĐT có SDĐ) chiếm 72% vốn đầu tư toàn xã hội. Hơn nữa, việc thực hiện các DAĐT có SDĐ thường là các DA có quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động, giá trị sản xuất cao.

Tại hội nghị, một NĐT nước ngoài phản ánh: “Chúng tôi có DAĐT tại Đà Nẵng, thủ tục cơ bản đã được TP chấp thuận nhưng quá trình triển khai, có một số giấy tờ buộc chúng tôi phải ra Hà Nội để xin phép. Nhiều thủ tục khác lại mất thời gian cả chục ngày, trong khi ở những nước khác chỉ cần vài giờ đồng hồ là giải quyết xong. Vì sao vậy?”.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó trưởng Ban phụ trách Ban Pháp chế VCCI cho biết, qua điều tra hơn 8.000 DN của VCCI năm 2012, trả lời câu hỏi TTHC trong lĩnh vực nào DN đánh giá phiền hà nhất thì có đến 33,3% trả lời là thủ tục thuế. Tiếp đến, thủ tục đất đai, tài nguyên môi trường là 28,9%; thủ tục cấp đăng ký kinh doanh, cấp giấy chứng nhận đầu tư (CNĐT) là 15,1%... Bộ trưởng Hà Hùng Cường thẳng thắn, dù đã cố gắng rất nhiều nhưng công tác cải cách, đơn giản hóa TTHC nói chung, trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập; TTHC còn rườm rà, phức tạp, chi phí tuân thủ còn lớn, gây cản trở cho hoạt động đầu tư, kinh doanh không chỉ trong nước mà còn với các NĐT nước ngoài.

Nhà máy TCIE đưa dây chuyền lắp ráp xe Nissan Sunny vào hoạt động tại KCH Hòa Khánh là kết quả của việc tạo điều kiện thông thoáng cho nhà đầu tư.

Về quy định, các thủ tục liên quan đến thực hiện DAĐT được quy định trong rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 5 lĩnh vực chủ yếu là: pháp luật về đầu tư, pháp luật về xây dựng, pháp luật về quy hoạch, pháp luật về đất đai và pháp luật về môi trường. Tuy nhiên, các quy định này lại không đồng nhất, chồng chéo, trùng lặp, thậm chí mâu thuẫn nhau nên việc thực thi gặp nhiều khó khăn, cách hiểu và áp dụng khác nhau giữa các địa phương, các cơ quan giải quyết...

Cách làm của Đà Nẵng

Ông Võ Duy Khương - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng chia sẻ, những năm qua, Đà Nẵng đã có nhiều nỗ lực trong cải thiện môi trường đầu tư, đơn giản hóa thủ tục cho NĐT. Ví dụ, đối với thủ tục cấp giấy CNĐT, Đà Nẵng có 4 bộ thủ tục, gồm: thủ tục xác nhận đầu tư; thủ tục đăng ký, thẩm tra cấp giấy CNĐT; thủ tục đăng ký điều chỉnh giấy CNĐT và thủ tục thẩm tra điều chỉnh giấy CNĐT theo quy định của pháp luật. Trong quá trình giải quyết, không có thêm thủ tục nào ngoài quy định.

Riêng lĩnh vực đầu tư nước ngoài, Đà Nẵng thành lập Trung tâm Xúc tiến đầu tư trực thuộc UBND TP, là cơ quan “một cửa” nhằm hỗ trợ, hướng dẫn NĐT trong quá trình xúc tiến, đăng ký cấp phép cho DA. So với thời hạn xử lý hồ sơ của Chính phủ thì ở Đà Nẵng đã được rút ngắn hơn nhiều (thời gian cấp phép đầu tư cho DA đăng ký không quá 5 ngày làm việc; với DA thẩm định thuộc thẩm quyền của địa phương, thời gian để xử lý và cấp phép không quá 15 ngày làm việc). “Đối với DA quan trọng, lãnh đạo TP trực tiếp đàm phán rồi mời NĐT đến Đà Nẵng giới thiệu tiềm năng, thế mạnh... và đưa ra những chủ trương thông thoáng, thủ tục công khai, minh bạch để thu hút NĐT” - ông Võ Duy Khương cho biết thêm.

Thời gian tới Đà Nẵng sẽ đưa phần mềm đăng ký đầu tư qua mạng vào sử dụng. TP cũng tạo điều kiện thuận lợi cho NĐT trong việc giải phóng mặt bằng, cung cấp hạ tầng kỹ thuật cho từng DA, tổ chức trao đổi định kỳ với NĐT nhằm giải quyết vướng mắc, khó khăn...

Nhiều giải pháp

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận một số giải pháp về cải cách TTHC trong thực hiện DAĐT như: Chuẩn hóa, cụ thể hóa việc lựa chọn NĐT theo 3 hình thức: đấu giá quyền SDĐ; đấu thầu lựa chọn NĐT có SDĐ và chỉ định NĐT có SDĐ; bãi bỏ các thủ tục đăng ký đầu tư và thẩm tra, cấp giấy CNĐT; không yêu cầu NĐT phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép quy hoạch. Các nội dung của giấy phép được yêu cầu ngay trong nội dung của văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư. Không yêu cầu NĐT phải thực hiện thủ tục thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch. Bãi bỏ thủ tục chấp thuận phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với trường hợp DAĐT không phải trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt hoặc không phải cấp giấy CNĐT. Thay thế cam kết bảo vệ môi trường bằng phương pháp yêu cầu NĐT có trách nhiệm lập kế hoạch bảo vệ môi trường nơi có hoạt động SXKD và gửi đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền...

Nguyễn Tuấn