Trong khi Mỹ đang đứng ngoài cuộc trong cuộc khủng hoảng Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Nga Vladimir Putin nỗ lực giải quyết “mớ bòng bong” này.

Người Syria chờ đợi thực phẩm viện trợ từ Tổ chức Lưỡi liềm đỏ Thổ Nhĩ Kỳ ở Ras Al-Ayn, Syria.  Ảnh: AP

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ca ngợi thỏa thuận ngừng bắn mà chính quyền của ông đứng ra đàm phán với người Thổ Nhĩ Kỳ cho miền bắc Syria là “một ngày tuyệt vời cho nền văn minh”, Ankara đã nhanh chóng “đổ gáo nước lạnh” vào sự hưng phấn của Nhà Trắng, thậm chí từ chối gọi thỏa thuận này là ngừng bắn.

Chỉ vài giờ sau, các cuộc không kích và hỏa lực pháo binh có thể được cảm nhận ở miền bắc Syria khi Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) của người Kurd cáo buộc Ankara vi phạm lệnh ngừng bắn. Và cảm nhận ở Washington và cả Trung Đông là ngừng bắn không phải là vấn đề thực sự được quan tâm. Lệnh ngừng bắn này sẽ hết hạn vào cuối ngày 22-10, cùng ngày Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recip Tayyip Erdogan gặp nhau tại Sochi để thảo luận về tương lai của Syria. Có vẻ như khá rõ ràng: đó là thời điểm thế giới sẽ thấy một thỏa thuận thực sự sẽ dành cho tương lai của khu vực đầy biến động này.

Tổng thống Putin - Bậc thầy “cuộc chơi” với phương Tây

Tương lai cho Syria, ở một mức độ mở rộng, sẽ do Tổng thống Nga quyết định. Với việc ông Trump từ bỏ người Kurd, đồng minh chính của Mỹ trong cuộc chiến chống IS, và cái nhìn thực tế của ông về cuộc xâm lược miền bắc Syria của Thổ Nhĩ Kỳ, Nhà Trắng đã tự điều động ra khỏi phương trình Syria. Rõ ràng, trong khi Mỹ đang đứng ngoài cuộc trong cuộc khủng hoảng Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Nga Vladimir Putin nỗ lực giải quyết “mớ bòng bong” này.

Nhưng không giống như những nỗ lực ngoại giao cuồng nhiệt của chính quyền Trump cho đến phút cuối để chấm dứt các cuộc tấn công đổ máu của Thổ Nhĩ Kỳ,  ông Putin là một nhà lãnh đạo có kế hoạch chiến lược rõ ràng. Nga ngay lập tức bắt đầu đàm phán với chính quyền của người Kurd và chính phủ Tổng thống Bashar Al-Assad, nhanh chóng đạt được thỏa thuận cho phép quân đội Syria vào các khu vực do người Kurd nắm giữ, nơi Damascus không có sự hiện diện trong nhiều năm, để ngăn chặn cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. Moscow cũng nhanh chóng triển khai quân đội như một bộ đệm để giữ cho người Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng của họ tách khỏi quân của chính quyền người Kurd và chính phủ Syria.

Động thái này đã giúp Nga gia tăng vị thế và hình ảnh trên trường quốc tế. “Khi cờ Nga xuất hiện, các cuộc tấn công tạm dừng  - cả người Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd đều không muốn làm hại lực lượng của chúng ta…”, sĩ quan quân đội Nga, Safar Safarov, nói với hãng thông tấn nhà nước Tass.

Trò chơi rủi ro cao của Nga

Giới truyền thông Đức cũng cho rằng, Tổng thống Nga giành chiến thắng ở Syria mà không cần chiến tranh. Nhà báo Michael Shurmer đăng bài viết trên tờ Die Welt nhận định, sau khi quân đội Mỹ rút khỏi Syria, sẽ không có ai ngăn Mosow thực hiện “trò chơi lớn” trong khu vực.

Nhưng với vai trò mới này, Nga cũng sẽ gặp những rủi ro nghiêm trọng. Tình hình ở phía đông bắc Syria còn nhiều biến động. Thổ Nhĩ Kỳ đã nói rõ, họ sẽ không cho phép sự hiện diện của quân đội người Kurd ở gần biên giới. Nhưng lực lượng quân đội trên mặt đất của Ankara, bao gồm phần lớn các nhóm phiến quân Syria, nhiều người trong số họ theo đạo Hồi, khiến người Kurd lo sợ có thể mở ra một chiến dịch tiêu diệt sắc tộc thiểu số ở khu vực đa dạng này. Ngoài ra, lực lượng chính phủ Syria và các phiến quân liên minh với Thổ Nhĩ Kỳ cũng có một “cái rìu” để “nghiền nát nhau” sau tất cả những hành động tàn bạo trong cuộc nội chiến kéo dài 8 năm qua.

Moscow dường như hiểu được tình huống nguy hiểm này. Điện Kremlin lo ngại đến vấn đề việc Nga chiến đấu với IS và các nhóm phiến quân khác có thể khiến họ trở về quê hương và gây ra sự bất ổn ở đó. Ngay từ khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động cuộc tấn công ở miền bắc Syria, Điện Kremlin lo ngại hàng ngàn tù nhân IS, vốn bị người Kurd giam giữ, có thể vượt ngục.

KHẢ ANH

Quân đội Mỹ tiến vào Iraq từ Syria Các nhân chứng ngày 21-10 cho biết, các binh sĩ Mỹ đã tiến vào Iraq từ Syria thông qua cửa khẩu Sahela ở tỉnh Dohuk ở miền Bắc Iraq. Những hình ảnh từ video của hãng tin Reuters cho thấy các xe thiết giáp chở binh sĩ đã tiến vào Iraq, một phần tiến trình rút quân của Mỹ khỏi Syria. Một người quay phim của Reuters đã nhìn thấy hơn 100 xe băng qua biên giới. Một nguồn tin an ninh tại Khu bán tự trị người Kurd ở Iraq cho hay, các binh sĩ Mỹ đã đi vào khu vực bán tự trị này. Theo nguồn tin, khoảng 30 xe moóc và xe Hummer chở các thiết bị hạng nặng cùng binh sĩ đã băng qua biên giới. Một nguồn tin an ninh khác tại Mosul cũng cho biết, các binh sĩ Mỹ đã tràn vào Iraq từ Sahela. T.L