Bắt bệnh xe ben (2)

Thứ ba, 29/09/2015 12:03

* Bài cuối: Áp lực tài xế và những cảnh báo

(Cadn.com.vn) - Việc xe ben phóng nhanh, vượt ẩu, gây tai nạn chết người và xả thải ô nhiễm môi trường đa phần được quy lỗi do lái xe. Tuy nhiên, trong câu chuyện này không thể không nhắc đến trách nhiệm của chủ doanh nghiệp (chủ xe) đơn vị trực tiếp đứng ra hợp đồng san lấp mặt bằng và cả cơ quan chức năng trong việc tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm.

Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến TNGT, ô nhiễm môi trường và tình trạng quá tải trong quá trình vận hành xe ben, chúng tôi được nhiều tài xế khẳng định, trong cuộc mưu sinh này, họ chịu rất nhiều áp lực, trong khi thu nhập chẳng đáng là bao.

Anh L. (trú Q. Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng) có thâm niên 5 năm chạy xe ben tải chở đất tâm sự, chạy loại xe này thu nhập khá hơn các phương tiện khác nhưng chịu nhiều áp lực và công việc không ổn định. Cụ thể, khi nào công trình cần san lấp mặt bằng thì chủ xe mới thuê lái cấp tập trong thời gian ngắn rồi nghỉ đi tìm việc khác. Còn áp lực trong quá trình vận hành thì nhiều, sợ nhất là TNGT luôn thường trực. Nếu gặp TNGT dẫn đến chết người, lái xe lãnh đủ, nhẹ thì bồi thường, nặng thì đi tù, còn chủ phương tiện... vô can. Theo lời của L., từ mỏ đất ở P. Hòa Thọ Tây chở về bãi san lấp ở P. Hòa Xuân, mỗi chuyến anh được chủ xe trả công 50.000 đồng. Như vậy, mỗi ngày anh chạy được khoảng 10 - 12 chuyến, thu nhập tầm 500 - 600 nghìn đồng. Hiện nay, hầu hết anh em tài xế đều được chủ doanh nghiệp thuê lái theo thời vụ và chủ yếu chạy vào ban đêm để tránh sự phản ứng của người dân và xử lý từ cơ quan chức năng. Quy trình chở đất: tài xế sau khi nhận xe từ xưởng điều khiển đến mỏ bốc đất. Tại đây, chủ mỏ sẽ múc đất bằng xe múc đổ vào thùng, thường là ngang mặt thùng, sau đó đóng bạt lại để đất khỏi rơi vãi xuống đường. Khi đến điểm san lấp, mỗi chuyến tài xế sẽ nhận được 1 thẻ ghi nhận và được camera giám sát ghi nhận thực tế. Một chuyến đất đúng quy cách phải có lượng đất đổ ngang bề mặt thùng xe ben, những xe nào ít đất hơn sẽ bị đánh dấu và trừ vào khối lượng.

Hiện trường 2 vụ TNGT do xe ben tải gây ra trên địa bàn Q. Cẩm Lệ.

Theo các lái xe, nếu làm đúng quy trình này, 100% xe lên cân đều quá tải so với quy định. Nhưng do đây là điều kiện bắt buộc nên tài xế buộc phải tuân thủ, không có sự lựa chọn nào khác. Điều nguy hiểm là các xe ben quá tải trong quá trình vận hành sẽ không đảm bảo an toàn, nhất là hệ thống phanh khi có sự cố đột ngột xảy ra. Đã từng có trường hợp xe ben tải chở đất quá trình lưu thông xuống dốc Võng tông vào ô-tô chở khách tham quan cùng chiều khiến nhiều người chết và bị thương. Thêm nữa, việc quá tải này khiến hệ thống đường sá, cầu cống nơi có xe ben chở đất lưu thông hư hỏng khá nặng. Theo ghi nhận của phóng viên vào chiều 25-9, mặt đường nhựa trên cầu Nguyễn Tri Phương hướng từ bùng bình Nguyễn Tri Phương sang Võ Chí Công bị xe ben cày tạo nên những lằn sóng cao nhấp nhô, gây nguy hiểm cho các phương tiện xe máy và xe đạp khi tham gia giao thông. Việc quá tải còn là nguyên nhân gây ra rơi vãi đất xuống đường và với mật độ xe quá dày đặc thì chắc chắn sẽ xảy ra ô nhiễm bởi lượng đất bám trên lốp xe bắn ra trong quá trình lưu thông.

Theo CAQ Cẩm Lệ, tính từ ngày 16-11-2014 đến 15-9-2015, lực lượng CSGT CAQ Cẩm Lệ đã lập biên bản xử lý 375 trường hợp xe ben tải vi phạm, chủ yếu các lỗi: Biển số mờ, tự ý thay đổi kích thước thành, thùng xe, dừng đỗ không đúng nơi quy định, chuyển làn đường không có tín hiệu đèn báo trước, quá tốc độ, vượt đèn đỏ, xếp hàng lệch xe, rơi vãi, không có đèn soi biển số, đi không đúng làn đường, lốp không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật... Đáng lo ngại là xe ben tải gây ra 7 vụ TNGT làm 5 người chết và bị thương nặng. Còn trên địa bàn H. Hòa Vang, trong 8 tháng của năm 2015, xe tải ben gây ra 22 vụ TNGT, làm chết 4 người.

Đi sâu tìm hiểu các lỗi vi phạm TNGT nghiêm trọng dẫn đến chết người do xe tải gây ra, chúng tôi nhận thấy hầu hết đều do lái xe thiếu quan sát trong quá trình điều khiển xe. Theo VKSND Q. Cẩm Lệ, hầu hết các vụ tai nạn chết người liên quan đến xe tải ben là do tài xế thiếu quan sát khi rẽ phải gây tai nạn và không chấp hành tín hiệu đèn tại các ngã ba, ngã tư. Đơn cử, 10 giờ ngày 2-4, Ngô Quốc Thanh (1977, trú tổ 3, P. Hòa Thọ Tây, Q. Cẩm Lệ) điều khiển ô-tô tải BKS 43X-3433, khi đến ngã tư Cẩm Lệ thì va chạm với xe máy BKS 92N6-7728 do ông Trần Ngộ (1940, trú TX Điện Bàn, Quảng Nam) chở chị Trần Thị Diệu (1983) và cháu Nguyễn Minh Toàn (2014 - con chị Diệu) làm cháu Toàn tử vong, ông Ngộ và chị Diệu bị gãy chân. Chỉ 2 ngày sau (19 giờ 20 ngày 4-4), Nguyễn Mạnh Tú (1988, trú H. Đại Lộc, Quảng Nam) điều khiển ô-tô tải BKS 43C-082.70 đi theo hướng từ đường Tôn Đức Thắng về Trường Chinh, khi lên vòng xuyến tầng 2 cầu vượt Ngã ba Huế, Tú cho xe chuyển hướng rẽ phải do thiếu chú ý quan sát đã tông vào xe đạp do Phan Viết Trương (1996, trú H. Đại Lộc, Quảng Nam) đi cùng chiều phía trước bên phải làm Trương chết tại chỗ. Mới nhất, 6 giờ 40 ngày 2-7, tại giao lộ Cách Mạng Tháng Tám - Nguyễn Phước Tần (P. Hòa Thọ Đông, Q. Cẩm Lệ), ô-tô BKS 43S-6871 do Nguyễn Hồng Nguyên (1977, trú xã Hòa Nhơn, H. Hòa Vang) điều khiển chuyển hướng thiếu quan sát va chạm với xe máy không BKS do ông Nguyễn Văn Lợi (1950, trú P. Hòa Thọ Đông) khiến nạn nhân chết tại chỗ. Các điểm nóng về TNGT do xe tải ben gây ra trên địa bàn Q. Cẩm Lệ chủ yếu trên tuyến QL14B về hướng Cách Mạng Tháng Tám đến đầu cầu Nguyễn Tri Phương và theo hướng Trường Chinh ra cầu vượt khác mức Ngã ba Huế.

Mặt đường thảm nhựa qua cầu Nguyễn Tri Phương bị nổi sống lưng trâu do xe ben tải gây ra.

Quá trình thu thập thực tế cho bài viết này chúng tôi nhận thấy, việc xe ben phóng nhanh, vượt ẩu, gây tai nạn chết người và xả thải ô nhiễm môi trường đa phần được quy lỗi do lái xe. Tuy nhiên, trong câu chuyện này không thể không nhắc đến trách nhiệm của chủ doanh nghiệp (chủ xe) đơn vị trực tiếp đứng ra hợp đồng san lấp mặt bằng và cả cơ quan chức năng trong việc TTKS, xử lý vi phạm. Rõ ràng, việc TP Đà Nẵng mở rộng không gian đô thị, triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng không thể không sử dụng xe ben vận chuyển đất để san lấp mặt bằng. Tuy nhiên, để hài hòa giữa quá trình vận hành xe ben và đời sống người dân, thiết nghĩ các chủ doanh nghiệp khai thác đất và tài xế cần phải tuân thủ đúng mọi quy định của pháp luật, không vì lợi nhuận mà tác động đến cuộc sống người dân.

Bài, ảnh: Nguyên Thảo