Sau 37 năm lần theo dấu vết của kẻ trốn nã, ngày 1-1-2020, các trinh sát (TS) Phòng Cảnh sát Hình sự CA tỉnh Quảng Nam đã bắt, di lý và bàn giao đối tượng Nguyễn Văn L. (1951, trú xã Điện Hòa, TX Điện Bàn, Quảng Nam) cho Trại giam An Điềm (đóng trên địa bàn H. Đại Lộc, Quảng Nam). Để bắt được đối tượng trốn lệnh truy nã này là hành trình dài, đầy gian khó của nhiều thế hệ trinh sát (TS) hình sự ở tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng (cũ) và Quảng Nam hiện nay.

Theo hồ sơ lưu giữ, năm 1980, Nguyễn Văn L. cùng một số đối tượng khác tại địa phương trộm cắp máy bơm nước tại địa phương. Do đây là phương tiện dùng tưới tiêu cho nhiều héc-ta lúa, tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước nên hành vi của L. và đồng bọn đã gây thiệt hại lớn về tài sản, ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT. Sau khi bị bắt giữ để điều tra, các đối tượng bị truy tố, xét xử về tội “Trộm cắp tài sản XHCN” (theo quy định tại Luật Hình sự cũ). Trong vụ án này, Nguyễn Văn L. bị tuyên phạt mức án 20 năm tù.

Trong thời gian học tập, cải tạo tại Trại giam An Điềm, có biểu hiện tiến bộ nên L. được cán bộ quản giáo cho ra ngoài lao động. Tháng 7-1983, khi cùng một số phạm nhân khác tăng gia sản xuất, L. lợi dụng sự mất cảnh giác của cán bộ quản giáo đã trốn khỏi nơi giam giữ. Phát hiện phạm nhân bỏ trốn, Trại giam An Điềm phối hợp với CAH Đại Lộc và CA tỉnh Quảng Nam tổ chức truy tìm song vẫn không phát hiện tung tích. Sau một thời gian truy bắt không thành, năm 1997, Cục CSHS Bộ CA đã phát lệnh truy nã đặc biệt đối với Nguyễn Văn L.

Nói về phần L., khi trốn khỏi trại giam An Điềm, với lợi thế là cùng nói tiếng Quảng Nam nên L. dễ giả dạng làm người dân tại địa phương đi làm đồng để tìm đường vào các vùng hẻo lánh của tỉnh Sông Bé (nay là tỉnh Bình Dương và Bình Phước) lẩn trốn. Ban đầu, L. đi làm thuê cho các chủ vườn điều, cao su tại các huyện Hớn Quản, Bù Đăng (nay thuộc tỉnh Bình Phước) rồi tìm cách đổi họ tên từ họ Nguyễn sang họ Dương và nhập hộ khẩu vào địa phương.

Trong suốt thời gian trốn lệnh truy nã, L. cắt đứt liên lạc với người thân trong gia đình nên các TS không tìm ra manh mối của đối tượng. Cũng trong thời gian này, lập gia đình, sinh sống tại Hớn Quản và ít giao tiếp với người ngoài nên chẳng ai biết L. bị truy nã. Tuy nhiên, vì mang trên người bản án 20 năm tù nên L. suốt ngày “đầu tắt, mặt tối” với nương rẫy. Thời gian gần đây, khi tuổi đã cao, sức khỏe không đủ để làm công việc nặng nhọc, Nguyễn Văn L. xuống TP Hồ Chí Minh bán vé số dạo, đỡ đần vợ con.

Ngần ấy năm đối tượng trốn lệnh truy nã thì cũng ngần ấy năm những người làm công tác truy tìm phải lao tâm, tốn công sức truy tìm. Mỗi năm, hồ sơ được giở ra, bổ sung thêm thông tin vừa xác minh rồi được xếp lại vì chẳng tìm ra manh mối. Cuối năm 2019, các TS Phòng CSHS CA tỉnh Quảng Nam nhận được thông tin hiếm hoi từ người quen của L. ở xã Điện Hòa cho biết: Nguyễn Văn L. đang cư trú tại H. Hớn Quản. Một lần nữa các TS lại lần tìm từng thông tin về người đàn ông khoảng 70 tuổi, nói tiếng Quảng Nam và có nhân dạng được mô tả trong tàng thư can phạm…

Đến ngày 29-12-2019, các TS đã bắt giữ đối tượng khi L. đang đi bán vé số. Tuy nhiên, do thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Bộ luật Hình sự đã hết thời hạn nên Nguyễn Văn L. không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh trên. Ngày 1-1-2020, các TS đã di lý Nguyễn Văn L. về bàn giao cho Trại giam An Điềm, chấm dứt gần 37 năm bỏ trốn của đối tượng.

M.T