* BÀI 1: TIỀM ẨN NGUY CƠ CHÁY NỔ

(Cadn.com.vn) - Kinh tế nước nhà phát triển, đời sống đại bộ phận người dân được nâng cao, vậy nên nhu cầu sử dụng khí đốt, nhất là gas ngày càng tăng. Khác với 2 đầu đất nước, ở các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung, xưa nay người dân miền quê vẫn có thói quen sử dụng than, củi để nấu ăn, nay xu hướng sử dụng khí gas khá phổ biến. Vậy nên, thị trường gas khu vực miền Trung là mảnh đất màu mỡ cho các DN chuyên kinh doanh về lĩnh vực này canh tác. Thực tế cho thấy, trong cuộc chạy đua tiếp cận thị trường gas khu vực miền Trung thời gian gần đây nảy sinh nhiều bất ổn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng.

Theo thống kê từ Hiệp hội Gas Việt Nam, hằng năm cả nước xảy ra hàng ngàn vụ cháy, nổ khí gas, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Đơn cử, đầu tháng 4-2013, một vụ nổ gas kinh hoàng xảy ra tại khu nhà trọ thuộc địa bàn P. An Phú, H. Thuận An (Bình Dương) khiến 17 người bị bỏng nặng và nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Nguyên nhân ban đầu xác định là do Lê Minh Việt (31 tuổi) cùng vợ là Nguyễn Thị Hậu (29 tuổi, quê Đồng Tháp) thuê phòng trọ tại Bình Dương sang chiết gas từ bình 12kg sang các bình gas mini để bán cho người tiêu dùng. Cùng sang chiết gas từ bình lớn sang bình nhỏ để kiếm lời, tháng 6-2013, anh Nguyễn Văn Dũng (26 tuổi, trú H. Hóc Môn, TPHCM) không chỉ bị gas phát nổ gây bỏng nặng mà căn nhà còn cháy trụi. Mới nhất là ngày 20-9, chị Hoàng Thị Mai Lan (28 tuổi, trú Bình Phước) cùng 2 con nhỏ là cháu Ngô Hoàng Long (5 tuổi) và Ngô Hoàng Lợi (3 tuổi) tử vong do nổ bình gas.

Việc sang chiết gas lậu từ bình lớn sang bình mini để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng hiện nay khá phổ biến ở các tỉnh, thành phố lớn khu vực miền Trung kéo theo hiểm họa khôn lường. Sang chiết gas trái phép gây tác hại nhiều mặt, về kinh tế, người tiêu dùng bị thiệt thòi, không dùng gas đúng chất lượng DN làm ăn chân chính bị thiệt hại, Nhà nước thất thu thuế, đặc biệt gây mất an toàn cho người tiêu dùng và ảnh hưởng tới những người xung quanh.

Bếp gas kém chất lượng được tiếp thị đến tay người tiêu dùng là một trong những nguyên nhân gây cháy nổ gas.

Theo khảo sát của chúng tôi, nhu cầu tiêu dùng nhiều nhất loại bình gas mini là giới sinh viên, công nhân thuê trọ ở các KCN và gia đình lao động có thu nhập thấp. Với giá thị trường khoảng 100.000 đồng một bếp gas mini và 2.500 đồng đổi một bình gas nhỏ, loại bếp này đang được sử dụng khá phổ biến. Hầu như nhà cho thuê trọ nào cũng có người sử dụng bếp gas mini để nấu ăn, tuy nhiên việc kiểm soát loại bình gas nhỏ này chưa được cơ quan chức năng quan tâm đúng mức. Không chỉ dành cho đối tượng thu nhập thấp, bếp gas mini còn xuất hiện ở nhà hàng, quán ăn phục vụ cho các món ăn cần giữ độ nóng như lẩu, canh, cháo... Chỉ cần khí gas rò rỉ phát nổ thì chắc chắn thực khách sẽ lãnh hậu quả khó lường.

Ngoài sang chiết trái phép, việc sản xuất các thiết bị phục vụ nhu cầu tiêu thụ gas kém chất lượng cũng là nguyên nhân gây cháy nổ. Vì lợi nhuận, một số cá nhân nhập lậu bếp gas có nguồn gốc nhái theo các nhãn hiệu có uy tín để tiếp thị đến tận tay người tiêu dùng. Các sản phẩm này thường đi kèm dưới dạng hàng khuyến mãi khiến người tiêu dùng không phân biệt được thật hay giả. Đầu năm 2013, người viết từng chứng kiến một đối tượng sử dụng xe máy, mang theo bộ gồm 5 nồi sứ tráng men hiệu Fresh đến P. Hòa An (Q.Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng) gạ bán trả góp cho người tiêu dùng với giá 2,5 triệu đồng. Sau một hồi thuyết phục, chủ hàng đưa ra đề nghị nếu người mua đồng ý trả 1 lần bộ nồi với giá 2,2 triệu đồng thì sẽ được khuyến mãi bếp gas hiệu Hiwabi có giá bán in trên sản phẩm là 1,9 triệu đồng.  Bếp gas này được quảng cáo là đa năng, có thể dùng điện lẫn gas cùng nhiều tính năng ưu việt khác. Tuy nhiên, qua kiểm tra, người mua phát hiện đều là hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, nếu sử dụng bếp gas nấu ăn nhiều khả năng gây ra cháy nổ.

Không chỉ các bình gas mini là tác nhân gây ra cháy nổ, loại bình lớn cũng nguy hiểm không kém, chủ yếu liên quan đến các phụ kiện đi kèm. Vì lợi nhuận, một số đại lý gas chỉ đặt mua bình có gas và van đầu bình của Cty chính hãng, còn van giảm áp, dây dẫn đều mua loại giá rẻ ngoài thị trường trôi nổi để lắp vào. Từ đây, nguy cơ cháy nổ do các thiết bị, phụ kiện gas dỏm, kém chất lượng là rất lớn. Cụ thể, van gas bị hư nên rò rỉ, ống dẫn gas bị chuột cắn hoặc người dân tự thay ống dẫn gas bằng loại ống khác không phải ống chuyên dụng... Thêm nữa, có tình trạng không ít nhân viên giao hàng đánh tráo thiết bị xịn bằng hàng “dỏm” rồi đem giao cho khách hàng. Người tiêu dùng hầu hết không thể biết được thiết bị nào là chất lượng, mặc nhiên sử dụng và có thể hứng chịu hậu quả bất cứ lúc nào.

(còn nữa)

Nguyên Thảo