Ngày 21-4, cử tri Ukraine đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2 tại nước này, khi đương kim Tổng thống Petro Poroshenko đối đầu với người đang dẫn đầu tại vòng một, diễn viên hài Vlodymyr Zelensky, người mạnh mẽ tố cáo tham nhũng và đang đóng vai tổng thống trong một bộ phim sitcom truyền hình.

Những cuộc thăm dò đầu tiên được công bố ngay khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa và trước khi kết quả sơ bộ được công bố vào đêm 21-4. Kết quả bầu cử tổng thống Ukraine vòng 2 dự kiến sẽ được công bố vào ngày 4-5. Tổng thống mới của Ukraine sẽ nhậm chức trước ngày 3-6.

Đương kim Tổng thống Petro Poroshenko (trái) và ông Volodymyr Zelensky trong cuộc tranh luận tại sân vận động Olympiskiy hôm 19-4. Ảnh: CNN

Áp đảo trong vòng 1

Các cuộc thăm dò ý kiến trước cuộc bỏ phiếu cho thấy, "người mới" Volodymyr Zelensky, 41 tuổi có khả năng giành chiến thắng áp đảo trước đương kim Tổng thống Petro Poroshenko, 53 tuổi. Điều này phản ánh sự mất tinh thần của người dân trước tình trạng tham nhũng đặc hữu, nền kinh tế hỗn loạn và cuộc chiến 5 năm chống lại lực lượng nổi dậy do Nga hậu thuẫn.

Sự tham gia của ông Zelensky trong cuộc đua tổng thống là một điều bất ngờ, vì ông có lẽ được biết đến nhiều nhất với vai diễn trong loạt phim hài "Người hầu của nhân dân", trong đó ông đóng vai một giáo viên không may mắn bất ngờ trở thành tổng thống Ukraine. Mặc dù, ban đầu sự tham gia tranh cử của ông bị phản đối và được xem như một trò đùa, nỗ lực của ông đã trở thành hiện thực sau khi người thách thức này tìm thấy sự hỗ trợ từ những cử tri đã quá mệt mỏi với nạn tham nhũng và đầu sỏ của giới tinh hoa chính trị Ukraine. Ông Zelensky đã chiến thắng trong vòng bỏ phiếu đầu tiên hôm 1-4 với hơn 30% số phiếu bầu trong khi ông Poroshenko đứng thứ hai với 16% số phiếu bầu.

"So găng" quyết liệt

Ông Poroshenko - một doanh nhân tỷ phú nổi tiếng, chủ sở hữu nhà sản xuất chocolate Roshen - lên nắm quyền sau cuộc biểu tình của người Maidan ủng hộ phương Tây năm 2013.

Kể từ đó, ông đã theo đuổi một chương trình nghị sự ủng hộ Châu Âu bất chấp sự phản đối của Nga, trước tiên là phác thảo một chương trình cải cách kinh tế và xã hội mà ông tuyên bố là nhằm mục đích chuẩn bị cho đất nước trở thành thành viên của Liên minh Châu Âu (EU) vào năm 2020. Tuy nhiên, mục tiêu có vẻ khó nắm bắt trong bối cảnh kinh tế khó khăn, tham nhũng tràn lan và giao tranh ở phía đông. Ukraine hiện là một trong những quốc gia nghèo nhất Châu Âu. Một thỏa thuận miễn thị thực với EU khiến hàng triệu công nhân lành nghề rời khỏi đất nước để có điều kiện sống tốt hơn tại những nơi khác ở Châu Âu.

Ông Poroshenko tự hào về nỗ lực của mình khi đã thành công trong việc thành lập một Giáo hội Chính thống mới của Ukraine, độc lập với Moscow và thúc đẩy dự luật cấm tiếng Nga, vốn vẫn được sử dụng rộng rãi ở Ukraine. Nhưng thông điệp của ông Poroshenko đã thất bại trong bối cảnh nhiều cử tri đang đấu tranh để tồn tại với mức lương ít ỏi và các hóa đơn tiện ích tăng vọt. "Chúng tôi đã trở nên nghèo khó dưới thời ông Poroshenko và phải tiết kiệm để mua thực phẩm và quần áo", nhân viên bán hàng 55 tuổi Irina Fakhova nói. "Họ bị sa lầy trong tham nhũng để lấp đầy túi của họ và coi chúng tôi là những kẻ ngốc". Lyudmila Potrebko, một lập trình viên máy tính 22 tuổi, người đã bỏ phiếu cho ông Zelenskiy, nói: "Tôi lớn lên dưới thời các chính trị gia cũ, và chỉ thấy những lời hứa suông, dối trá và tham nhũng. Đã đến lúc thay đổi điều đó".

Ông Zelensky, người đến từ khu vực phía đông có đông người nói tiếng Nga của Ukraine, đã phản đối các hạn chế về ngôn ngữ tiếng Nga và chế giễu việc thành lập nhà thờ mới. Ông Zelensky tập trung nhiều vào các cáo buộc tham nhũng đối với ông Poroshenko và đưa ra hàng loạt câu hỏi về tài sản của tổng thống trong cuộc tranh luận hôm 19-4. Ông Poroshenko phủ nhận mọi liên quan đến một kế hoạch tham nhũng bị cáo buộc liên quan đến một trong những Cty của ông và một cộng sự hàng đầu. Giống như ông Poroshenko, ông Zelensky cam kết đưa Ukraine tiến gần hơn đến các nước phương Tây, nhưng nói rằng Kiev chỉ nên gia nhập NATO nếu cử tri chấp thuận điều đó trong một cuộc trưng cầu dân ý. Ông hứa rằng, ưu tiên số 1 của ông sẽ là các cuộc đàm phán trực tiếp với Nga để chấm dứt giao tranh ở miền đông Ukraine, nổ ra sau khi Nga sáp nhập Crimea khiến hơn 13.000 người thiệt mạng kể từ năm 2014.

Hình ảnh của ông Zelensky đã bị che mờ do thừa nhận rằng, ông có lợi ích thương mại ở Nga thông qua một Cty cổ phần, và mối quan hệ kinh doanh với doanh nhân tỷ phú Ihor Kolomoyskyi, một đối thủ của ông Poroshenko, người sở hữu đài truyền hình mà ông Zelensky đóng vai chính trong bộ phim "Người hầu của nhân dân", cũng như các chương trình hài kịch của ông ấy.

AN BÌNH