(Cadn.com.vn) - 3 nguyên nhân gây tử vong thường gặp đã được xác định ở thời điểm hiện tại là: tim mạch, ung thư, tai nạn giao thông. Trong đó, đứng đầu danh sách là tử vong tim mạch mà cụ thể là do biến chứng tim mạch xơ vữa.

Tỷ lệ tử vong hàng năm do bệnh mạch vành (BMV) đang giảm xuống. Tuy nhiên, tần suất bệnh nhân được chẩn đoán BMV dường như không giảm nhờ các phương tiện chẩn đoán hiện đại đã góp phần nâng cao chất lượng tiên lượng, chẩn đoán, để có hướng điều trị kịp thời, giảm tỷ lệ tử vong.

Được xác định là thủ phạm đứng đầu danh sách gây tử vong, nhưng BMV chưa được nhiều người biết đến và có cách phòng ngừa một cách hiệu quả, bởi bệnh thường diễn tiến thầm lặng, ít biết đến. Triệu chứng khó chịu của bệnh thường được mô tả là cảm giác đè nặng, co thắt hoặc nóng rát; khó thở có thể đi kèm đau thắt ngực, đồng thời cảm giác khó chịu ở ngực cũng có thể đi kèm với một số triệu chứng không đặc hiệu như mệt mỏi, choáng váng, buồn nôn, cảm giác nóng rát, bồn chồn, bứt rứt. Một khi cơn đau thắt ngực được xác định là do thiếu máu, điều quan trọng cần xác định đây là cơn đau thắt ngực ổn định hay không ổn định.

Cơn đau thắt ngực không ổn định có tiên lượng chung xấu hơn, có tiên lượng gần về tử vong cao hơn và được đặc trưng bởi: đau ngực xuất hiện lúc nghỉ, cơn đau thắt ngực trầm trọng mới xuất hiện, cơn đau thắt ngực có cường độ đau tăng dần. Các thăm dò không xâm lấn giúp chẩn đoán BMV ổn định: xét nghiệm sinh hóa, điện tâm đồ lúc nghỉ, chụp x-quang ngực, siêu âm tim lúc nghỉ, điện tim di động 24 giờ, điện tâm đồ gắng sức, siêu âm tim gắng sức, xạ hình tưới máu cơ tim gắng sức, chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt, chụp cộng hưởng từ. Các thăm dò xâm lấn giúp chẩn đoán BMV ổn định: chụp động mạch vành chọn lọc, lưu lượng vành và chuyển hóa cơ tim.

Ca can thiệp tim mạch được thực hiện tại BV Hoàn Mỹ Đà Nẵng.

Theo Ths.BS Huỳnh Thúc Bảo - Trưởng đơn vị can thiệp tim mạch, BV Hoàn Mỹ Đà Nẵng: Qua 8 tháng tại Đơn vị tim mạch, BV Hoàn Mỹ Đà Nẵng, cho thấy tỉ lệ chỉ định chụp mạch vành chẩn đoán và điều trị can thiệp tim mạch chiếm trên tổng số ca điều trị nhập viện là gần 20%. Hầu hết các bệnh nhân có chỉ định chụp mạch vành thường không biết mình đang mắc phải các vấn đề về BMV. Họ thường chỉ nhập viện điều trị khi có dấu hiệu đau thắt ngực, choáng váng… và đã có không ít những trường hợp nằm trong tình trạng tử vong cao được phát hiện và cấp cứu kịp thời. Vì vậy, chăm sóc sức khỏe tim mạch là điều vô cùng cần thiết, kiểm tra sức khỏe định kỳ là việc làm khoa học để phòng tránh những rủi ro không đáng có từ bệnh lý tim mạch.

Mới đây, trường hợp bệnh nhân N.H.T. (60 tuổi, thường trú tại Tiên Phước, Quảng Nam) nhập viện cấp cứu tại BV Hoàn Mỹ Đà Nẵng trong tình trạng đau ngực, khó thở, huyết áp thấp. Sau khi đo điện tim, bệnh nhân được chẩn đoán là nhồi máu cơ tim vùng sau dưới. Bệnh nhân được thực hiện chụp mạch vành, kết quả chụp mạch vành cho thấy: nhồi máu động mạch mũ, hẹp động mạch vành phải, bóc tách. Bệnh nhân được can thiệp cấp cứu ngay sau đó; hai stent được đặt tại động mạch mũ và hai stent được đặt tại động mạch vành phải và bệnh nhân đã phục hồi. Trong trường hợp bệnh nhân N.H.T, nếu không được can thiệp kịp thời sẽ rất nguy hiểm, đe dọa tính mạng, dẫn đến trường hợp xấu nhất là tử vong.

 Vì vậy, để chăm sóc sức khỏe, nhất là các BMV, cần có lối sống khỏe, chế độ dinh dưỡng, làm việc hợp lý và định kỳ khám tầm soát các BMV. Một vài nghiên cứu quan sát đã cho thấy hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ tim mạch và có sự liên quan rõ ràng giữa hút thuốc lá với xơ vữa động mạch, do gây tăng hồng cầu và tăng nồng độ fibrinogen máu, do vậy làm tăng độ nhớt của máu và tăng hoạt hóa tiểu cầu. Ngoài ra, uống rượu nhiều và kéo dài có thể gây các bệnh tim mạch khác nhau, từ tăng huyết áp, đột quỵ đến suy tim và đột tử. Những bệnh nhân có BMV nên tăng cường các hoạt động thể lực như là một phần của chương trình phục hồi chức năng tim mạch, với sự cần thiết phải đánh giá cả về khả năng gắng sức và nguy cơ liên quan đến gắng sức. Kiểm soát căng thẳng và các yếu tố tâm lý cũng rất quan trọng, bởi trầm cảm, lo âu và căng thẳng cũng là các dấu hiệu thường gặp ở bệnh nhân BMV.

Hồng Nhật