* Kỳ 2: "Màn kịch vụng" năm 2016

(Cadn.com.vn) - Theo thuyết âm mưu, vụ đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ hôm 15-7 chỉ là một màn kịch được dàn dựng để diệt tận gốc phe phái giáo sĩ Gulen; và Tổng thống Recep Erdogan đã nhân cơ hội này để củng cố quyền lực.

Thật sự, cuộc đảo chính bất thành hôm 15-7 vô hình chung giúp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan củng cố quyền lực khi ông thể hiện rõ vai trò có thể thắt chặt kiểm soát đất nước. Nhưng một số người lại tin rằng, vị lãnh đạo gây tranh cãi Erdogan chính là "đạo diễn" kiêm "diễn viên" của cuộc đảo chính hoặc ít gì thì ông cũng biết về vụ này nhưng "nhắm mắt làm ngơ" để diễn ra vì lợi ích của mình.

Ngày 21-7, Tổng thống Erdogan đã ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 3 tháng ở nước này, nhằm truy lùng những kẻ đứng sau âm mưu đảo chính bất thành vừa qua. Phát biểu tại Phủ Tổng thống ở thủ đô Ankara, ông Erdogan khẳng định tình trạng khẩn cấp là cần thiết "nhằm nhanh chóng loại bỏ những phần tử của tổ chức khủng bố có liên quan đến âm mưu đảo chính".

Một nhóm binh sĩ đảo chính bị bắt giữ hôm 15-7. Ảnh: AFP

Kế hoạch "hoàn hảo"

Theo những người ủng hộ và phản đối thuyết "đảo chính", trong bất kỳ cuộc đảo chính nào trong lịch sử, việc cắt đứt liên lạc giữa người đứng đầu đất nước và các giới chức chính phủ và người dân phải là ưu tiên hàng đầu của giới quân sự.

Thế nhưng, trong vụ đảo chính hôm 15-7, quân đội không thể kiểm soát hiệu quả các kênh TV, radio và mạng internet. Kết quả là, Tổng thống Erdogan cùng một số bộ trưởng chủ chốt có thể thảo luận kế hoạch hành động đối phó, cũng như sử dụng mạng Facetime để phát đi thông điệp kêu gọi dân chúng chống lại cuộc đảo chính dù ông đang đi nghỉ ở một thành phố bên bờ Địa Trung Hải. Một điểm đáng chú ý nữa là cuộc đảo chính lần này có sự tham gia của vị tướng cao nhất của lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy, việc duy trì một đội máy bay F-16 để theo dõi, ngăn chặn, thậm chí bắn hạ máy bay chở ông Erdogan là điều dễ như trở bàn tay. Bên cạnh đó, lực lượng quân đội còn chiếm được sân bay quốc tế Ataturk Istanbul. Nhưng, máy bay chở Erdogan từ khu nghỉ dưỡng ven biển Grand Yazici Marmaris Mares về Istanbul lại an toàn và dễ dàng hạ cánh ở sân bay Ataturk.

Trước lần thoát chết trên không nói trên, ông Erdogan còn kịp trốn khỏi tay tử thần khi lính đảo chính ập vào khách sạn ở Marmaris tìm bắt ông cũng như phe đảo chính ném bom khách sạn sau đó. Nhưng vị tổng thống này đã kịp rời đi, nhờ vào thông báo trước đó 1 giờ của Tư lệnh Quân đoàn 1, tướng Umit Dundar.

Sập bẫy

Sau chiến thắng trước phe đảo chính, chính quyền ông Erdogan mượn vụ việc này để tiến hành cuộc thanh trừng lớn nhất trong lịch sử quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, thay thế hết những tướng lĩnh có thiên hướng đi theo tư tưởng của giáo sĩ Gulen. Tổng thống gọi trận hỗn loạn trên là "món quà từ thánh Allah" để thanh tẩy "những thành phần xấu" trong quân đội.

Ủy viên Liên minh Châu Âu (EU) Johannes Hahn, người phụ trách xử lý đơn xin gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ mới đây nhận định, việc Ankara nhanh chóng bắt giữ gần 3.000 thẩm phán và những người khác bị cáo buộc tham gia vào cuộc đảo chính bất thành cho thấy chính quyền đã chuẩn bị trước một bản danh sách cần bắt giữ và chỉ chờ thời điểm thích hợp để ra tay hành động. Theo các nguồn tin, đích thân Tổng thống Erdogan phê duyệt các vụ bắt giữ gần 3.000 sĩ quan, trong đó có không ít tướng lĩnh chỉ huy quân đội, nắm giữ chức Tư lệnh các quân, binh chủng và các quân đoàn chủ lực, nhằm mục đích xóa sạch các chân rết của phong trào Gulen. Tuy nhiên, không hiểu vì sao các tướng lĩnh quân đội đã nắm được kế hoạch này và họ buộc phải hành động trước để tự cứu mình. Chính vì vậy, cuộc đảo chính trở thành một quyết định tự phát của các tướng lĩnh và do đó không có kế hoạch kỹ càng, không kịp huy động quân và vũ khí trang bị hạng nặng, cũng không kết nối với các lực lượng chính trị đối lập nên nó đã nhanh chóng bị đập tan.

Khi xâu chuỗi tất cả những sự việc trên, nhiều người tin vào giả thuyết: Cuộc đảo chính bắt đầu như một phong trào độc lập và hữu cơ, nhưng trước khi diễn ra Tổng thống Erdogan đã biết được nhưng giả vờ im lặng để vẽ ra kế hoạch khác tiêu diệt kẻ thù.

Tuệ Khanh (Theo Foxnews)

                                     (Còn nữa)