(Cadn.com.vn) - Chỉ mới xuất hiện ở Việt Nam từ tháng 3-2014, thế nhưng Book Box (BB) - “Hộp thư viện” sách mini miễn phí cho mọi người đang dần trở nên quen thuộc với các bạn trẻ yêu sách, bởi BB đơn giản chính là sự cho đi và nhận lại.

Những nguyên tắc vui của BB được thực hiện trên tinh thần tự nguyện.

Càng chia sẻ, càng giàu lên

Trong vòng nửa năm ra đời, BB đã đặt chân đến 7 tỉnh, thành phố trên cả nước với 40 tủ sách và đang mở rộng ra nước ngoài với tủ sách đầu tiên được đặt tại phố Rue du Palais de Justice - Vieux Lyon (Pháp) – một trong những khu phố tập trung đông đúc kiều bào Việt(*). BB trở nên đặc biệt và thu hút nhiều sự chú ý bởi trước hết, đây là một dự án phi lợi nhuận, vì cộng đồng và hoạt động hoàn toàn dựa trên tinh thần tự nguyện.

* Vào năm 2009, tại bang Wisconsin, Mỹ, Todd Bol – một doanh nhân xã hội – đã quyết định đóng một thư viện sách thu nhỏ để tưởng nhớ người mẹ đã mất của mình, đồng thời cũng là một cựu giáo viên rất yêu thích đọc sách. Bol bỏ đầy sách vào thư viện này, mỗi cuốn đều được đóng dấu “Sách miễn phí” và đặt trước sân nhà. Bất kỳ lúc nào ai  cũng có thể tới lấy sách. Được nhiều người ủng hộ, Bol ngày càng đóng nhiều thư viện và cho đi nhiều hơn. Dự án lan truyền đi nhanh chóng nhờ vào những ý tưởng của Rick Brooks, một giảng viên đại học mà Bol gặp tại một hội thảo về giải pháp xanh. Hai người cùng nhau lập nên website Littlefreelibrary để nhân rộng mô hình này ra. Xuất phát từ ý tưởng đó, Phương Huyên – dịch giả của nhiều cuốn sách như “Chuyện con mèo dạy hải âu bay”, “Khởi sinh của cô độc”, “Dạo bước trên mây”, “Chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward Tulane”... đã hiện thực hóa dự án Book Box phi lợi nhuận đầu tiên tại Việt Nam với hy vọng được chia sẻ tri thức đến cho nhiều người.

Nếu một lúc nào đó khi đang đi trên đường, bạn vô tình bắt gặp những tủ sách nhỏ xinh màu xanh ngọc được đặt trước những quán cà-phê hay khu vực trung tâm, thì đừng ngần ngại ghé thử một lần và ngồi lại đọc sách hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên, nếu muốn giữ cuốn sách ấy bên mình, bạn phải đặt lại vào đó một cuốn sách khác của chính bạn.

Đó chính là nguyên tắc để duy trì BB. Với thông điệp “Sách vốn là một tài sản mà càng chia ra, bạn càng giàu có”, BB khuyến khích người đọc cùng nhau chia sẻ những cuốn sách của họ, những câu chuyện đằng sau cuốn sách ấy, để trên hành trình dễ thương trong ngôi nhà BB, cuốn sách và câu chuyện của bạn sẽ được đến tay nhiều người. Không ai khác, những người yêu sách chính là người hiểu rất rõ giá trị của những cuốn sách mà họ từng nâng niu, cất giữ. Vì lẽ đó, chúng ta ít khi muốn chia sẻ và cho đi cuốn sách của mình. Điều này đã tạo nên một rào cản khá lớn trong việc duy trì và phát triển BB.

Tại Đà Nẵng, BB được đặt ở 10 địa điểm, tuy nhiên sách vẫn còn khá ít. Anh Lê Quang (tình nguyện viên BB tại Đà Nẵng) cho biết: “Những ngày đầu, chúng tôi gặp khá nhiều khó khăn. Nhiều bạn khi đến quán chỉ liếc qua tủ sách, hoặc đọc sách tại chỗ chứ chưa có thói quen chia sẻ sách.

Cũng có những bạn còn đem sách giáo khoa đến đổi lấy một cuốn sách hay đem về, khiến những tình nguyện viên BB khá bối rối. Để mang câu chuyện của BB phổ biến đến nhiều người thực sự là điều không dễ, nhưng chúng tôi luôn hy vọng, vào một ngày không xa, mọi người sẽ biết đến BB nhiều hơn và tủ sách BB sẽ được lấp đầy bằng những cuốn sách bổ ích, thú vị”.

Khó khăn là thế, nhưng từ ngày xuất hiện đến nay, những tủ sách nhỏ xinh màu xanh ngọc vẫn đứng hằng ngày trước cửa các quán cà-phê, và sách bên trong thi thoảng vẫn được đổi mới. Chính sự kiên trì của các tình nguyện viên BB đã chứng minh rằng, chỉ khi nào thực sự tin tưởng và cho đi, chúng ta mới có thể nhận lại nhiều niềm vui và tri thức.

Quan trọng hơn, “cũ người, mới ta”, những cuốn sách từ lâu vốn vẫn nằm im ỉm trên giá sách nay lại được thay phiên nhau gõ cửa từng nhà. Ngược lại, giá sách của chính bạn cũng sẽ được làm mới theo cách của BB. Và vì tri thức là vô tận, nên đừng ngần ngại chia sẻ để cùng giàu lên.

Tủ sách BB nằm ngay trên vỉa hè để người đọc dễ dàng trao đổi.

Niềm tin cải biến văn hóa đọc

BB thực sự là một dự án mạo hiểm nhưng bổ ích, bởi đó không đơn giản chỉ là câu chuyện về văn hóa đọc của những người yêu sách, cao hơn, BB là câu chuyện về sự chia sẻ và niềm tin vào những người xa lạ cùng đam mê trong cộng đồng “mọt” sách. BB không yêu cầu cuốn sách bạn đem đến phải đẹp, phải mới.

Ngược lại, bạn còn có thể ghi lại cảm xúc của mình lên chính cuốn sách đang cầm để gửi đến cho người tiếp theo nhận được sách. Một cách trao đổi và chia sẻ thông điệp rất dễ thương. Biết đâu một ngày, bạn gặp một người xa lạ, và trên tay họ đang cầm cuốn sách từng là của bạn thì sao? Khi ấy, câu chuyện BB lại tiếp tục được truyền đi.

Có thể nói BB đang đặt những viên gạch đầu tiên trong việc xây dựng một cộng đồng đọc sách lành mạnh, thúc đẩy thói quen chia sẻ sách và góp phần làm tăng giá trị niềm tin trong mỗi người. Gieo tri thức không bao giờ là đủ. Trên tất cả, những bài học, những kinh nghiệm, những ý nghĩa bên trong cuốn sách mới thực sự là điều quan trọng. Đừng lo sợ mất mát, vì với BB, cho đi là nhận lại.

Nguyễn Đức Thảo Vy

 (*) Có thể truy cập fanpage https://www.facebook.com/bookboxvn để cập nhật các địa điểm đặt tủ sách BB.