Tình cờ, vào trang Facebook cá nhân của họa sĩ Lương Nguyên Minh, tôi thấy anh vừa đăng tải bức tranh “Họ dấn thân vì đồng bào” rất ấn tượng. Miên man nghĩ về hai từ “đồng bào”, tôi bèn gọi điện thoại cho tác giả, hẹn một cuộc trò chuyện.

Họa sĩ Lương Nguyên Minh

Họa sĩ Lương Nguyên Minh chia sẻ: “Với người Việt, nghĩa của hai từ đồng bào rộng lắm, nó bao hàm tất cả những người con đất Việt, những người có cùng nguồn gốc từ bọc trứng của mẹ Âu Cơ. Nghĩa tình đồng bào là thứ báu vật thiêng mà Tổ mẫu Âu Cơ đã trao truyền cho những đứa con yêu thương của mình từ thuở hồng hoang dựng nước”.

Thật vậy, suốt chiều dài lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước đã chứng minh nghĩa tình đồng bào chính là cội nguồn sức mạnh dân tộc, nơi ủ giữ báu vật tinh thần đoàn kết bất diệt của nòi giống Rồng Tiên, cái bọc ấm áp đã ôm ấp những người con đất Việt lại với nhau thành một khối, bền chặt đến vô cùng, giúp con dân đất Việt vượt qua mọi phong ba bão táp, kiến tạo nên hình hài Tổ quốc. Mỗi khi Tổ quốc bị lâm nguy, khi đồng bào gặp hoạn nạn, khi đất nước rơi vào cảnh khó khăn, ấy là lúc nghĩa tình đồng bào trỗi dậy mạnh mẽ nhất.

Ta hiểu vì đâu tất cả con dân đất Việt đều xúc động khi nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh hỏi: “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?!” trong lễ mít-tinh khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa tại Quảng trường Ba Đình năm 1945. Chỉ hai tiếng đồng bào mà muôn người kết lại, hừng hực khí thế lên đường đánh giặc cứu nước khi nghe Người kêu gọi toàn quốc kháng chiến: “Hỡi đồng bào cả nước! Chúng ta muốn hòa bình...”, ai cũng rưng rưng niềm tự hào khi nghe ai đó gọi mình là “đồng bào”, lòng chợt thấy ấm áp lạ thường, như thể tiếng nói ấy vang lên trong sâu thẳm ruột rà, thân thuộc.

Ta cũng hiểu do đâu đội ngũ y, bác sĩ và các lực lượng chống dịch COVID-19 nơi tuyến đầu đã không quản ngại hiểm nguy, gian khó, vất vả giữa tâm dịch, sẵn sàng xả thân vì sức khỏe cộng đồng, nó là gì nếu không phải vì nghĩa tình đồng bào, thứ dưỡng chất được ươm ủ từ hồn thiêng sông núi, từ nền tảng nghĩa tình ruột thịt, từ cái bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ! Cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 đang rất nóng. Số ca nhiễm SARS-CoV-2 mới vẫn phát hiện mỗi ngày. Công tác cách ly, cấp cứu, điều trị bệnh nhân COVID-19 vẫn thường xuyên diễn ra. Họa sĩ Lương Nguyên Minh cho biết: “Thấu cảm trước những vất vả cùng sự hy sinh thầm lặng của các lực lượng chống dịch tuyến đầu, tôi đã vẽ bức tranh “Họ dấn thân vì đồng bào” như một lời tri ân, cũng là góp thêm một liều thuốc tinh thần lạc quan gửi đến đội ngũ y, bác sĩ, các lực lượng trên tuyến đầu đang ngày đêm căng mình chống dịch”.

Tác phẩm “Họ dấn thân vì đồng bào” của họa sĩ Lương Nguyên Minh.

Bức tranh này, họa sĩ xây dựng bố cục hình tháp ở chính diện, rải nhân vật thành ba tuyến chính, tương ứng với ba nhiệm vụ trọng yếu của cuộc chiến chống đại dịch COVID-19. Tuyến thứ nhất trong tranh, ba nhân vật chính là những y, bác sĩ trong trang phục bảo hộ màu trắng, mang găng tay, khẩu trang kín đang hối hả, khẩn trương thực hiện nhiệm vụ cấp cứu cứu người dương tính với SARS-CoV-2. Mặc dù đối mặt với nhiều mối lo, sự căng thẳng luôn chực chờ nhưng ánh mắt từng nhân vật vẫn toát lên vẻ điềm tĩnh, mạnh mẽ và kiên cường.

Ở nhóm nhân vật thứ hai thể hiện hai bác sĩ đang điều trị những bệnh nhân F0. Tính cấp bách của việc cấp cứu người bệnh đã tạm thời lắng xuống, việc thăm khám, điều trị người nhiễm virus corona là công việc thường xuyên, nhưng cũng rất cam go để giành giật sự sống cho đồng bào. Nhóm nhân vật thứ ba mô tả những y, bác sĩ đang thản nhiên đi vào vùng tối, vùng cách ly nguy hiểm. Bức tranh có gam màu sáng lạnh chủ đạo như không gian trong môi trường bệnh viện. Hình ảnh những y, bác sĩ trong bộ quần áo bảo hộ nói lên sự thường trực đối đầu với những nguy hiểm của dịch bệnh. Họ luôn mang trong mình ý thức, trách nhiệm với người bệnh, những đồng bào của mình.

Qua bức tranh “Họ dấn thân vì đồng bào” của họa sĩ Lương Nguyên Minh, tôi hiểu hơn về tính thời sự và quan niệm của nghệ thuật hội họa là để phục vụ cộng đồng. Đó cũng là thông điệp yêu thương nghĩa tình đồng bào mà tác giả gửi tới cộng đồng, cũng là cách họa sĩ Lương Nguyên Minh thể hiện trách nhiệm công dân của người nghệ sĩ.

TRỊNH CHU