Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) đã giành chiến thắng tại cuộc bầu cử Quốc hội liên bang khóa 20, đánh bại đảng của Thủ tướng sắp mãn nhiệm Angela Merkel, trong một cuộc chạy đua chặt chẽ nhằm xác định ai là người kế vị “bà đầm thép” lãnh đạo nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Người ủng hộ đảng SPD vui mừng sau khi nhận tin chiến thắng. Ảnh: AP

Tại Đức, lần đầu tiên sau nhiều năm, SPD đã trở lại là chính đảng mạnh nhất ở Đức. Thông tin từ trang mạng của Cơ quan Bầu cử liên bang cho thấy, SPD đã nhận được 25,7% số phiếu ủng hộ. Sau 16 năm cầm quyền của nữ Thủ tướng Đức Angela Merkel, đảng Liên minh Dân chủ/Xã hội cơ đốc giáo (CDU/CSU) về thứ hai khi nhận được 24,1% số phiếu, con số thấp kỷ lục. Đảng Xanh được 14,8%, kết quả cao nhất trong lịch sử của đảng này và trở thành chính đảng mạnh thứ 3 ở Đức. Trong khi đó, đảng Dân chủ Tự do (FDP) được 11,5%, đảng Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) được 10,3% và đảng Cánh tả 4,9%. Các nhà lãnh đạo châu Âu đã chúc mừng SPD. Phó Chủ tịch thứ nhất của Ủy ban châu Âu (EC) Frans Timmermans đã chúc mừng ông Olaf Scholz, lãnh đạo đảng này.

Nhưng ngay cả khi SPD đã chiến thắng, người Đức vẫn sẽ chưa biết về thành phần chính phủ trong một thời gian. Nhiệm vụ bây giờ của SPD và ông Olaf là thành lập một chính phủ liên minh và có vẻ khó xảy ra việc lặp lại liên minh lớn của hai đảng hiện đang nắm quyền. Có thể thấy rõ, mọi lựa chọn hình thức liên minh thành lập chính phủ hiện còn để ngỏ và giờ là lúc các đảng phải tìm kiếm đối tác liên minh để có thể giành quá bán ở Quốc hội nhằm đứng ra thành lập liên minh cầm quyền.

Trong cuộc thảo luận mang tên “Vòng quay con voi” của các ứng cử viên thủ tướng và ứng cử viên hàng đầu trên truyền hình tối 26-9 ngay sau khi kết quả trên được công bố, đại diện các đảng đã bóng gió về một số khả năng cho việc thành lập liên minh cầm quyền. “Đương nhiên sẽ là trước Giáng Sinh” lãnh đạo phe bảo thủ Armin Laschet nói, và chỉ ra rằng sẽ cần chốt vấn đề trước khi Đức đảm nhận vị trí chủ tịch khối G7 vào tháng 1-2022. Ứng viên thủ tướng Olaf của SPD nhấn mạnh trong những tuần tới, vấn đề sẽ được sáng tỏ.

Theo ông, kết quả rõ ràng sự ủy nhiệm rõ ràng để thành lập một chính phủ tốt đẹp và thực dụng cho nước Đức, trong đó nhiệm vụ lớn là chống lại biến đổi khí hậu. Ông cũng bày tỏ mong muốn lập liên minh với đảng Xanh và cho rằng một chính phủ sẽ được thành lập trước dịp Giáng sinh tới. “Tôi không muốn nêu ra một ngày cụ thể nào, nhưng chúng tôi chắc chắn là sẽ phải làm mọi thứ cần làm trước Giáng sinh, nếu không nói là sớm hơn nhiều so với thời điểm đó. Chúng ta cần phải thể hiện được vai trò lãnh đạo chính trị và có những nhân nhượng vốn không hiệu quả gì nếu chỉ nằm trên giấy tờ”, ông Olaf nói.

Chủ tịch CDU Armin Laschet cũng bóng gió về một liên minh với đảng Xanh khi cho rằng liên minh CDU/CSU và đảng Xanh đi theo “những con đường khác nhau, song mục tiêu lại giống nhau”. Ông cũng mong muốn thành lập được một chính phủ sớm nhất có thể. Chủ tịch CSU Markus Soder thì cho rằng, CDU/CSU, đảng Xanh và FDP có thể “tạo nên sự khác biệt”.

Trong khi đó, ứng cử viên thủ tướng Annalena Baerbock của đảng Xanh cho rằng dự báo kết quả bầu cử rõ ràng cho thấy đảng Xanh đã không đạt được mục tiêu bầu cử táo bạo đề ra trước bầu cử. Tuy nhiên, theo bà, việc đương đầu với CDU/CSU là hoàn toàn đúng đắn, bởi nước Đức cần một sự khởi đầu mới, rằng nền dân chủ cần những lựa chọn khác nhau. Ứng viên hàng đầu của đảng FDP Christian Lindner nhấn mạnh, đảng ủng hộ doanh nghiệp này đã sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm và FDP cũng nhiều mô hình liên minh khác nhau ở cấp tiểu bang, đồng thời ủng hộ thành lập một chính phủ càng sớm càng tốt.

Ông cho biết, FDP sẽ thảo luận trước tiên với đảng Xanh về việc thành lập liên minh và sau đó mới đàm phán với CDU/CSU hoặc SPD. Chủ tịch FDP cũng cho rằng, ông nhận thấy FDP có nhiều điểm tương đồng nhất với liên đảng bảo thủ, song việc đàm phán sẽ phải công bằng hơn khi hướng tới một liên minh Jamaica gồm các đảng CDU/CSU, đảng Xanh và FDP.

KHẢ ANH