Từ những việc làm tắc trách…

Theo đơn khiếu nại của bà Giò, năm 1976, gia đình bà có mua của ông Nguyễn Để (1910) 1.104 m2 loại đất thổ cư (thửa đất số 90, tờ bản đồ số 5) tại khu phố Phước Trạch, P. Cẩm An (cũ). Năm 2003, UBND thị xã Hội An (cũ) thu hồi 1.104m2 đất của gia đình bà để thực hiện dự án Khu Trài dân nhưng không ban hành quyết định thu hồi đất, không thực hiện bồi thường, hỗ trợ… Do không nhận được quyết định thu hồi đất của Nhà nước và không nhận tiền đền bù nên năm 2012 gia đình bà Giò làm đơn gửi UBND TP Hội An đề nghị bồi thường đối với phần diện tích bị ảnh hưởng.

Trả lời vấn đề này, ngày 19-8-2012, UBND TP Hội An ban hành Công văn số 1999, có nội dung: Nhà nước đã tiến hành bồi thường, gia đình đã thống nhất ký nhận tiền… nên không xem xét lại. Không đồng ý, ngày 23-10-2015 gia đình bà Giò gửi đơn yêu cầu UBND TP Hội An giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) đối với lô đất tại thửa số 90, tờ bản đồ số 5. Nếu cho rằng diện tích đất này đã bị thu hồi và gia đình đã nhận tiền đền bù, các cơ quan chức năng phải giao quyết định thu hồi đất và chứng từ nhận tiền có dấu vân tay của chủ sở hữu (bà Giò không biết chữ). Dù không cung cấp được các loại tài liệu liên quan đến việc đã giao quyết định thu hồi đất và nhận tiền đền bù nhưng ngày 28-1-2016 UBND TP Hội An vẫn ban hành Thông báo số 64 thông báo không thụ lý giải quyết khiếu nại với lý do thời gian khiếu nại đã hết. Cụ thể, năm 2003, bà Giò biết việc thu hồi, đền bù đất của Nhà nước thể hiện bằng việc cá nhân bà ký biên bản kiểm kê giải tỏa đền bù; trực tiếp chặt toàn bộ cây cối để bàn giao đất và nhận tiền đền bù… trong năm 2003 nhưng đến năm 2015 mới phát sinh khiếu nại.

Đến phán quyết của tòa án…

Cũng bắt đầu từ đây, bà Giò và các con thực hiện "hành trình"… đi hầu tòa. Cụ thể, tháng 4-2016, gửi đơn khiếu nại đến UBND tỉnh Quảng Nam về việc không đồng ý với Thông báo số 64 của UBND TP Hội An và được hướng dẫn khởi kiện ra tòa để được xem xét, giải quyết. Ngày 20-3-2017, bà Giò gửi đơn khởi kiện vụ án hành chính đến TAND tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, khi làm việc cùng bà Dương Thị Tích (con gái, đại diện theo ủy quyền của bà Giò), với lý do: người khởi kiện lựa chọn giải quyết vụ việc theo thủ tục khiếu nại nên TAND Quảng Nam đã quyết định trả lại đơn.

Không đồng tình với kết quả giải quyết này, mẹ con bà Giò khiếu nại đến TAND cấp cao tại Đà Nẵng và được chấp nhận theo hướng yêu cầu TAND tỉnh Quảng Nam tuyên: buộc Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giải quyết khiếu nại theo đúng quy định. Thế nhưng, khi thụ lý giải quyết, TAND tỉnh Quảng Nam đã bác đơn. Một lần nữa, vụ án được chuyển đến TAND cấp cao tại Đà Nẵng xem xét, giải quyết theo thủ tục phúc thẩm. Tại phiên tòa ngày 21-11-2019, sau khi xem xét đầy đủ các chứng cứ của vụ án và căn cứ vào những quy định của pháp luật, hội đồng xét xử đã tuyên; chấp nhận yêu cầu khởi kiện của cụ Nguyễn Thị Giò; buộc Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam thụ lý, giải quyết khiếu nại lần 2 đối với đơn khiếu kiện của cụ Giò đối với Thông báo số 64 của Chủ tịch UBND TP Hội An.

Sự thật được làm rõ

Thực hiện phán quyết của TAND cấp cao, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giao Thanh tra tỉnh xác minh, làm rõ những tình tiết liên quan đến sự việc. Theo kết quả xác minh, ngày 21-4-2003 UBND xã Cẩm An lập biên bản thống kê đền bù, giải tỏa khu Trài dân thôn Phước Trạch đối với hộ bà Nguyễn Thị Dò (không phải Nguyễn Thị Giò), tài sản gồm: Bạch đàn: 3 cây, dương liễu 198 cây, đất màu đăng ký 201: 436m2 (biên bản này được bà Nguyễn Thị Giò điểm chỉ); tổng số tiền đền bù là 3.083.000 đồng. Tại giấy nhận tiền ngày 27-5-2001 (không phải năm 2003) có chữ ký nhưng bà Giò phủ nhận chữ ký trên không phải của mình (bà không biết chữ). Ngoài ra, qua kiểm tra các hồ sơ, tài liệu cho thấy cơ quan Nhà nước không ban hành quyết định thu hồi đất chi tiết và cũng không xuất trình được tài liệu, chứng cứ về việc đã giao các quyết định thu hồi đất, đền bù đất năm 2003… cho hộ bà Giò. Với kết quả trên, ngày 6-5-2021 ông Lê Trí Thanh- Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ký ban hành Quyết định số 1191: công nhận nội dung khiếu nại của bà Nguyễn Thị Giò đối với Thông báo số 64 của UBND TP Hội An; yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hội An kiểm tra, rà soát, đánh giá lại toàn bộ quá trình thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất… với hộ bà Giò.

Sự thật đã được làm rõ nhưng gần 1 năm trôi qua việc khắc phục những hậu quả để lại vẫn chưa được giải quyết triệt để. Cụ thể, UBND TP Hội An và gia đình bà Giò vẫn chưa tìm được "tiếng nói chung". Tại cuộc họp diễn ra vào ngày 8-3-2022, Hội đồng Tư vấn giải quyết đơn khiếu nại TP Hội An kết luận: Theo quy định thì việc thu hồi đất màu không có bồi thường về đất; tiền chi trả được tính theo thời điểm thu hồi, không được tính theo thời điểm hiện hành…

Như vậy, từ những sai phạm của những cán bộ làm công tác thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng… tại xã Cẩm An (cũ) đã xâm hại đến lợi ích hợp pháp của gia đình bà Nguyễn Thị Giò. Chỉ mong những sai phạm trên sớm được khắc phục để người dân khỏi phải tốn công sức đi thưa kiện.

M.T