Mặc dù chưa thực hiện đầy đủ các quy định về việc khai thác đất san lấp nhưng Công ty CP Đầu tư Xây dựng & Thương mại Thanh Hà Việt Nam (viết tắt: Cty Thanh Hà) đã rầm rộ khai thác đất chở đi bán. Bên cạnh đó, Cty Thanh Hà chỉ được cấp phép khai thác đất san lấp, xây dựng công trình nhưng trên thực tế, doanh nghiệp này đang "chăm chăm" khai thác đất để bán cho nhà máy sản xuất gạch tuynel và có hoạt động tận thu đá làm vật liệu xây dựng.

Xe tải BKS 92C-047.96 "ăn đất" tại mỏ của Cty Thanh Hà chở về đổ cho nhà máy gạch trong Cụm công nghiệp Quế Cường. Ảnh chụp ngày 27-5-2020.

Cầm đèn chạy trước ô-tô"

Theo Quyết định số 194/QĐ-STNMT ngày 28-4-2020 của Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam cho phép Cty Thanh Hà VN được gia hạn thời gian khai thác khoáng sản đất san lấp, xây dựng công trình và thuê đất tại khu vực Núi Dàng (thôn Phước Chánh và thôn Phước Phú Đông, xã Quế Mỹ, H. Quế Sơn, Quảng Nam) với diện tích khai thác 10,3 ha;  trữ lượng khai thác: 513.096m3; thời gian khai thác là 1 năm 11 tháng...

Tại Khoản 1, Điều 2 của Quyết định số 194 có nêu, trước khi tiếp tục tiến hành khai thác đất san lấp, xây dựng công trình, Cty Thanh Hà phải thực hiện hàng loạt các thủ tục theo quy định của pháp luật và phải thông báo bằng văn bản cho các cơ quan chuyên ngành cũng như UBND H. Quế Sơn và UBND xã Quế Mỹ phối hợp quản lý, kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, qua làm việc với Chủ tịch UBND xã Quế Mỹ và Trưởng Phòng TM&MT H. Quế Sơn vào ngày 28-5-2020, lãnh đạo 2 cơ quan này cho biết, phía Cty Thanh Hà chưa thực hiện đầy đủ các  quy định tại Khoản 1, Điều 2 của Quyết định 194, cũng như chưa gửi kế hoạch khai thác, đăng ký ngày bắt đầu tiếp tục khai thác... để cơ quan chuyên ngành và địa phương theo dõi, giám sát

Trao đổi với PV Báo Công an TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Bi- Trưởng Phòng TM&MT H. Quế Sơn, cho biết: Ngày 22-5-2020, tổ công tác gồm: Phòng TN&MT, CAH Quế Sơn và UBND xã Quế Mỹ đã lập biên bản bàn giao mốc ngoài thực địa tại khu vực khai thác đất của Cty Thanh Hà. Qua kiểm tra thực địa, tổ công tác đã phát hiện doanh nghiệp này đã xác định sai vị trí mốc được phép khai thác (mốc A4). Do đó, tổ công tác đề nghị Cty Thanh Hà phối hợp Phòng TN&MT H. Quế Sơn xác định lại vị trí mốc khai thác để đảm bảo việc khai thác không nằm ngoài diện tích khu vực được cấp phép. Đồng thời, yêu cầu công ty lập kế hoạch khai thác cụ thể, đảm bảo hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của việc khai thác đến hoạt động sản xuất của nhân dân, thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường theo phương án đã được phê duyệt.

Theo tìm hiểu của PV, Cty Thanh Hà VN chưa hoàn tất việc lập hồ sơ thuê đất để trả tiền bồi thường cho người dân, đặc biệt là vị trí xây dựng lối thoát nước từ khu vực mỏ ra môi trường (liên quan đến rừng trồng của hộ ông Lê Phú Phẩm). Theo phản ánh của một số người dân ở xã Quế Mỹ, có hiện tượng Cty Thanh Hà lợi dụng khai thác đất san lấp, xây dựng công trình tại khu vực Núi Dàng bán cho một nhà máy gạch tuynel tại Cụm công nghiệp Quế Cường (H. Quế Sơn).

Khai thác đá trái phép trong khu vực mỏ đất Núi Dàng.

Doanh nghiệp có "đánh lận con đen"?

Như đã nói ở trên, Cty Thanh Hà VN chỉ được cấp phép khai thác khoáng sản đất san lấp, xây dựng công trình, tuy nhiên khi vào khu vực Núi Dàng, PV chứng kiến nhiều xe tải trọng lớn liên tục vào "ăn đất" và tại đây còn có cả hoạt động khai thác đá chẻ (đá  xây móng nhà).

Sau khi ghi nhận hoạt động khai thác đất và đá tại đây, PV bám theo chiếc xe tải BKS 92C-047.96 vừa "ăn đất" từ khu vực bên trong mỏ đất của Cty Thanh Hà VN chạy ra đường ĐT611 rồi xuôi về hướng Cụm công nghiệp Quế Cường để đổ cho một nhà máy sản xuất gạch tại đây. Tiếp sau đó, nhiều xe tải "ăn đất" tại mỏ đất của Cty Thanh Hà cũng chạy vào đổ đất cho nhà máy gạch này.

Theo tìm hiểu của PV, bảng tính giá tài nguyên môi trường của tỉnh Quảng Nam thì đất san lấp chỉ có giá 60.000 đồng/m3, trong khi đó đất nguyên liệu để sản xuất gạch (đất sét) có giá từ 170-200.000 đồng/m3. Như vậy, liệu Cty Thanh Hà có "đánh lận con đen" khi lợi dụng giấy phép khai thác đất san lấp để khai thác đất sét. Về vấn đề này, trao đổi với PV, ông Nguyễn Bi- Trưởng Phòng TN&MT H. Quế Sơn, khẳng định doanh nghiệp chỉ được cấp phép khai thác đất để san lấp các công trình. Còn việc doanh nghiệp mang đất đó chở đi đâu, bán cho ai và bên mua sử dụng như thế nào thì là thỏa thuận giữa 2 bên doanh nghiệp chứ đơn vị không nắm được.

Còn về hoạt động khai thác đá trái phép trong khu vực mỏ đất Núi Dàng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn lao động và thất thoát tài nguyên khoáng sản, theo PV được biết, tình trạng này đã diễn ra nhiều năm và báo chí cũng đã phản ánh nhưng đến nay vẫn còn tiếp diễn. Cũng tại buổi làm việc giữa cơ quan chức năng H. Quế Sơn với Cty Thanh Hà, ông Võ Kim Long- Trưởng CAH Quế Sơn, nêu ý kiến: Đây là khu vực đã bàn giao cho Cty Thanh Hà quản lý nên Cty phải quản lý khai thác tại khu vực này, không cho phép khai thác đá chẻ  khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.

Với những gì PV ghi nhận tại hiện trường và  thu thập tài liệu có liên quan cho thấy, Cty Thanh Hà VN đã khai thác đất khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định được ghi tại Khoản 1, Điều 2, Quyết định số 194 của Sở TN&MT Quảng Nam. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này được cấp phép khai thác đất san lấp nhưng thực tế thì Cty Thanh Hà có bán đất cho nhà máy sản xuất gạch tuynel. Ngoài ra, tại khu vực mỏ của công ty này vẫn đang tiếp diễn tình trạng khai thác đá trái phép. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, giám sát để hoạt động khai thác khoáng sản của Cty Thanh Hà VN đảm bảo thực hiện đúng quy định pháp luật và tránh thất thoát tài nguyên.

QUANG PHÚC