(Cadn.com.vn) - Cao su rớt giá thê thảm đã khiến nhiều hộ nông dân ở huyện miền núi Nam Đông (TT- Huế) rơi vào hoàn cảnh khó khăn, nợ chồng nợ…

Giá cao su rớt thê thảm

Toàn H. Nam Đông có 3.538 ha cao su, chiếm hơn 1/3 diện tích cao su toàn tỉnh TT- Huế. Cao su Nam Đông được trồng hầu hết ở 11 xã, thị trấn trên địa bàn huyện, tập trung nhiều nhất ở các địa phương như Hương Phú, Hương Sơn, Thượng Long, Thượng Quảng... Vốn là cây trồng chủ lực, giúp thoát nghèo cho hàng vạn hộ đồng bào miền núi, thế nhưng thời gian gần đây, cao su rớt giá thê thảm khiến nhiều người trồng lao đao. Nếu những năm trước, vào vụ này, ông Nguyễn Văn Dực (xã Hương Phú, H.Nam Đông) suốt ngày có mặt ở vườn cao su bạt ngàn để chăm sóc, thì những ngày này, ông không mặn mà ra vườn. "Năm 1993, tui vay vốn trồng 4 ha cao su, sau trận bão năm 2006, bão quật tan, vườn cao su xem như xóa sổ.

Những năm sau đó, để "chắc ăn", một phần tui chuyển sang trồng keo tràm và chỉ trồng 2,5 ha mà thôi. Thời đó, cao su được giá, kỷ lục lên đến 40-50 nghìn/kg mủ tươi. Mỗi ngày tui thu hơn 2 triệu đồng. Tuy nhiên, những năm gần đây, giá cao su giảm mạnh, đặc biệt là giữa năm 2014, giá mủ cao su rớt thê thảm, chỉ 7-8 ngàn đồng/kg, không đủ công cán cùng các chi phí khác, nhiều hộ dân phải khai thác cầm chừng để kiếm sống", ông Dực kể.

Cao su rớt giá thê thảm khiến nhiều hộ dân lao đao (trong ảnh, người dân thu hoạch cao su thời điểm này chỉ mong kiếm tiền chợ từng ngày).

Gia đình bà Hồ Thị Hải (xã Hương Phú) trồng 2 ha cao su cho biết, nếu năm ngoái, mỗi ngày 3 người trong nhà bà cạo mủ thu được khoảng 800 ngàn đồng, thì năm nay chỉ thu được 300-400 ngàn/đồng/. Như vậy, tính ra mỗi người chỉ thu nhập khoảng 100 ngàn đồng/ngày. "Do mủ cao su rớt giá nên nhiều nhà "đỏ mắt" thuê người cạo mủ. Nhiều người đi cạo mủ cao su thuê cũng bỏ nghề, lên rừng kiếm lâm sản phụ để bán".

Theo bà Hải, trước tình trạng cao su rớt giá kỷ lục, tiền thu hoạch không đủ tiền cây giống, công cán chăm sóc nên nhiều hộ có ý định chặt hoặc chuyển đổi sang các loại cây trồng khác.  "Với 2 ha cao su, những năm trước giá mủ cao thì có tiền trả ngân hàng, mua sắm cũng như đầu tư tái sản xuất. Giờ giá xuống thấp như thế này thì mỗi ngày tui lỗ cả trăm nghìn đồng, trong khi đó, trồng cao su 6-7 năm mới khai thác được, trong khoảng thời gian đó, tính cả thảy chi phí cả mấy trăm triệu chứ không ít".

Sẽ làm bảo hiểm cho cây cao su

Cũng như ông Dực, bà Hải, hàng ngàn hộ dân trồng cao su ở Nam Đông cũng rơi vào cảnh khó khăn khó khăn, nợ nần. Ông Trần Bảo Thắng, Chủ tịch UBND xã Hương Phú cho biết, toàn xã có hơn 800 ha cao su đã đưa vào khai thác trên 50% diện tích với khoảng 80% hộ dân trong xã tham gia trồng. Khi mủ cao su được giá, cây cao su đã từng lập kỳ tích "đưa" xã Hương Phú ra khỏi Chương trình 135. Thế nhưng, mùa vụ năm nay giá xuống kỷ lục chỉ 7-8 ngàn đồng/kg, trừ các khoản tiền phân bón, công cán cùng những chi phí sản xuất khác thì bà con nông dân cầm chắc thua lỗ. Hiện, thu nhập bình quân của địa phương đạt hơn 22 triệu đồng/người/năm; trong đó thu nhập từ cây cao su bình quân 16-18 triệu đồng/người/năm. Nhưng với giá mủ như hiện nay, doanh thu của bà con giảm đến 50%.

Người trồng cao su ở Nam Đông, trong đó có nhiều hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số, rơi vào cảnh khó khăn chồng chất khi hàng ngày phải gánh khoản lãi vay ngân hàng, đồng thời chi phí sản xuất, công chăm sóc vườn cao su. Theo thống kê của Ngân hàng NN & PTNT H. Nam Đông, hầu hết các hộ trồng cao su đều vay mượn tiền để đầu tư, hộ ít thì vài chục triệu đồng, hộ nhiều thì trăm triệu đồng trở lên. Ông Nguyễn Văn Dực nợ ngân hàng gần 100 triệu đồng, trong khi kinh tế gia đình chủ yếu dựa vào vườn cao su.

Ông Dực cho biết: "Lúc đầu tôi vay 37 triệu đồng, những mùa vụ đầu tiên, cất được nhà cửa, mua sắm được xe. Qua các trận bão năm 2006, 2013, vườn cao su hư hại, tái tạo lại nhiều lần, không có tiền trả nợ, lãi mẹ đẻ lãi con. Hiện tại tui có 2,5 ha cao su nhưng giá thấp, thu hoạch mủ chẳng được bao nhiêu trong khi mỗi tháng phải trả tiền lãi đều đặn cho ngân hàng". Ông Dực cho biết thêm, thông thường qua các trận bão hay giá mủ xuống thấp, nguyện vọng của các hộ dân trồng cao su xin được khoanh, giản nợ nhưng đều không được đáp ứng.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Công Thành, Phó phòng NN&PTNT H. Nam Đông cho hay: "Toàn H. Nam Đông có 3.538 ha cao su, trong đó có 2.100 ha đã cho khai thác. Sản lượng mủ đông đạt 7.500- 8.000 tấn/năm, đạt doanh thu 60 tỷ đồng. Nhờ cây cao su tạo thu nhập cho người dân mà hai xã Hương Phú và Hương Sơn đã xin ra khỏi Chương trình 135. Tuy nhiên, trận bão năm 2013 đã làm hơn 200 ha cao su bị thiệt hại.

Đến thời điểm hiện nay, giá mủ cao su xuống quá thấp, thu nhập giảm rõ rệt đã đẩy người dân vào hoàn cảnh khó khăn. Tình hình giá cả xuống thấp, người dân sẽ không thể đầu tư chăm sóc, tái sản xuất dẫn đến chất lượng mủ giảm, vườn cây có nguy cơ dịch bệnh". Ông Thành thừa nhận, trồng cây cao su ở Nam Đông tính rủi ro rất cao. "Hiện, phía huyện đang nghiên cứu xúc tiến làm bảo hiểm cây cao su cho người dân", ông Thành nói.

Theo CTCP cao su TT-Huế, 6 tháng đầu năm 2014, công ty xuất khẩu 180 tấn mủ cao su, giảm 46% cùng kỳ so với năm ngoái. Nguyên nhân là do thị trường tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn, giá cả biến động.

H.Lan-V.Anh