(Cadn.com.vn) - Hàng loạt sự kiện được tổ chức trên khắp Châu Âu đánh dấu kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng vĩ đại, kết thúc Thế chiến thứ II tại lục địa già.

Theo BBC, các nhà lãnh đạo Châu Âu tập trung tại cảng Gdansk của Ba Lan trong buổi lễ nửa đêm ngày 7-5 (giờ địa phương). Đây là nơi những phát đạn chiến tranh đầu tiên được bắn đi làm bùng nổ Thế chiến II. Nhiều buổi lễ kỷ niệm diễn ra ở Paris, London, Berlin, Washington...

Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon (trái, ngoài cùng) và một số nhà lãnh đạo Châu Âu tham dự lễ tưởng niệm tại Gdansk, Ba Lan. Ảnh: AP

TỪ BA LAN... ĐẾN ĐỨC

Lễ kỷ niệm tại Gdansk được đánh dấu bằng 21 phát súng chào vào nửa đêm 7-5. Chùm ánh sáng chiếu sáng tượng đài tưởng niệm những chiến sĩ vệ quốc Ba Lan tại Westerplatte và quốc ca vang lên.

Trong bài phát biểu tại buổi lễ, Tổng thống Ba Lan Bronislaw Komorowski cho rằng, cuộc chiến bắt đầu từ “cái bắt tay” của hai chế độ độc tài toàn trị của Hitler và Stalin. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và lãnh đạo một số nước như Bulgaria, Cộng hòa Czech, Estonia, Lithuania, Romania và Ukraine đến tham dự sự kiện. Tuy nhiên, nhiều nhà lãnh đạo phương Tây khác - những người đang tẩy chay sự kiện mừng Ngày chiến thắng ở Moscow vì mâu thuẫn trong vấn đề Ukraine - cũng không đến Gdansk.

Trong số các nhà lãnh đạo Châu Âu có mặt ở Gdansk là Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, người tuyên bố có thể vẽ song song từ lịch sử đến tình hình hiện nay ở Châu Âu. Quan hệ Nga và phương Tây trở nên căng thẳng do sự việc bán đảo Crimea ở miền nam Ukraine sáp nhập về với Nga vào năm 2014 và cuộc xung đột bùng nổ ở miền đông Ukraine. Moscow bác bỏ mọi liên quan đến cuộc chiến này, đồng thời khẳng định không vũ trang cho quân nổi dậy và gửi quân qua biên giới như cáo buộc của phương Tây.

Trong khi đó, tại Đức, Tổng thống Joachim Gauck đặt vòng hoa tại một nghĩa trang cho các binh sĩ Liên Xô. Tại London, lễ tưởng niệm lớn được tổ chức tại Cenotaph và 200 đèn hiệu được thắp trên toàn quốc. Tại Pháp, nơi Ngày Chiến thắng là ngày lễ quốc gia, Tổng thống Francois Hollande đặt vòng hoa tại mộ của người lính vô danh tại Arc de Triomphe ở Paris. Tại Mỹ, buổi lễ tưởng niệm được tổ chức tại đài tưởng niệm Thế chiến II ở Washington theo sau là đoàn máy bay diễu hành.

Chủ tịch Trung Quốc gặp Tổng thống Nga Ngày 8-5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Moscow và có cuộc hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Vladimir Putin. Tại cuộc gặp, ông Putin nói rằng, Liên Xô cũ và Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng nề nhất do Thế chiến II bởi họ phải chịu đựng số lượng lớn nhất nhì về thương vong. Ông Putin nhấn mạnh, Moscow hài lòng khi có cơ hội để thảo luận các vấn đề hiện tại với Bắc Kinh bên lề lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng. T.Ngọc

LỄ DUYỆT BINH  LỊCH SỬ Ở NGA

Tuy nhiên, các lễ tưởng niệm này được xem như khá mờ nhạt so với Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Nga vào hôm nay (9-5). Nga - quốc gia có nhiều công dân thiệt mạng nhất trong Thế chiến II - sẽ tổ chức lễ duyệt binh lớn chưa từng có trong lịch sử mừng Ngày Chiến thắng tại Quảng trường Đỏ ở Moscow.

An ninh được thắt chặt trước thềm lễ kỷ niệm quan trọng này trong bối cảnh có khoảng 30 lãnh đạo các nước và người đứng đầu các tổ chức quốc tế sẽ tham gia vào lễ kỷ niệm. Trong cuộc diễu hành lần này còn có chương trình tái hiện lịch sử anh hùng của người Nga. Các đơn vị quân đội của nhiều nước như Trung Quốc, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan,  Serbia, Ấn Độ... cũng tham gia cuộc diễu hành lần này.

Thế chiến II, là cuộc chiến thảm khốc nhất trong lịch sử bắt đầu từ năm 1939 khi Đức Quốc xã chiếm đóng Ba Lan. Đây là cuộc chiến giữa phe Đồng Minh và phe Trục theo chủ nghĩa phát xít. Hầu hết mọi châu lục trên thế giới đều bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến này, ngoại trừ Châu Nam Cực và Nam Mỹ. Ngày 8-5-1945 (giờ Berlin) - tức ngày 9-5-1945 theo giờ Nga - các lực lượng Đồng Minh chấp nhận cho phát xít Đức sự đầu hàng vô điều kiện, đánh dấu sự kết thúc Thế chiến II ở Châu Âu. Tuy nhiên, Thế chiến II chưa hoàn toàn chấm dứt cho đến khi Nhật hoàng ký văn kiện đầu hàng không điều kiện vào ngày 2-9-1945 sau khi Nhật Bản phải hứng chịu 2 quả bom nguyên tử kinh hoàng.

Ước tính, khoảng 62 triệu người đã thiệt mạng trong Thế chiến II, trong đó thiệt hại nặng nhất là Liên Xô cũ với 23 triệu người chết.

Khả Anh