Thủ tướng Anh Theresa May sẽ phải đối mặt với các nhà lãnh đạo Liên minh Châu Âu (EU) trong một cuộc họp thượng đỉnh vào hôm nay (17-10), với trọng tâm bàn về bài toán hóc búa: Brexit (việc London rời EU).

Gánh nặng trên vai nhà lãnh đạo Anh đang ở mức “chưa từng có” khi bà chỉ có chưa đến 1 ngày để cứu kế hoạch Brexit - vốn từng bị các nhà lãnh đạo EU gạt bỏ.  Nhưng xem ra, đây là nhiệm vụ khó nhằn bởi Chủ tịch Hội đồng Châu Âu (EC) Donald Tusk cảnh báo 27 nước còn lại trong EU sau khi Anh rời khỏi khối này cần sẵn sàng cho khả năng “Brexit không thỏa thuận”, một viễn cảnh theo ông là có nhiều khả năng xảy ra hơn bao giờ hết. Trong thư mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh EU sẽ diễn ra trong tuần này, ông Donald Tusk nêu rõ: “Để tôi nói rõ điều này. Việc chúng ta đang chuẩn bị cho viễn cảnh không đạt được thỏa thuận, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cũng không được khiến cho chúng ta mất đi nỗ lực đạt được một thỏa thuận tốt nhất có thể... Chúng ta không được từ bỏ”. 

Cho đến nay, các nhà đàm phán Brexit từ cả hai bên không thể thu hẹp những bất đồng trong các cuộc đàm phán căng thẳng hồi cuối tuần qua. Các cuộc thảo luận bị đình trệ khi nhà đàm phán chính của EU, Michel Barnier, nói rằng, các vấn đề chính vẫn chưa được giải quyết. Điểm mấu chốt vẫn là vấn đề gai góc: biên giới Ireland. EU muốn London đồng ý một “lằn ranh” để đảm bảo một biên giới mở giữa Bắc Ireland, nước sẽ nằm ngoài EU và Cộng hòa Ireland, sẽ vẫn là một nước thành viên EU. Tuy nhiên, London không chấp nhận.

Các nhà đàm phán đã rất gần với một bản thảo thỏa thuận, nhưng nó đã bị Thủ tướng May “giết chết”. Bây giờ, vị nữ lãnh đạo Anh chỉ còn chưa đến 24 giờ để biến mọi thứ xung quanh trở lại quỹ đạo của nó, trước khi bà đề cập đến vấn đề Brexit tại cuộc họp với các nhà lãnh đạo Châu Âu vào tối 17-10. Thật không dễ dàng! Bởi ắt hẳn bà vẫn còn nhớ những trải nghiệm quá khó tại Hội nghị Thượng đỉnh EU gần đây, trong đó ông Tusk và các nhà lãnh đạo khác đã mạnh mẽ bác bỏ các đề xuất về Brexit của bà và làm nổ tung thái độ của Anh trong các cuộc đàm phán.

Nhưng bà May đến cuộc họp lần này với nhiều niềm tin hơn. Hồi cuối tuần qua, bà thông báo với nhóm thân cận trong nội các rằng gần đạt được một thỏa thuận lịch sử về Brexit. Trong một tuyên bố khẩn cấp trước Quốc hội Anh mới đây, bà May bảo vệ “tiến bộ thực sự” trong các cuộc đàm phán, nhưng bà chỉ trích, một đề xuất của EU về cách xử lý vấn đề biên giới Bắc Ireland “đe dọa sự toàn vẹn của Vương quốc Anh của chúng tôi”.

Nhà lãnh đạo Anh đang chạy đua với thời gian để đạt được thỏa thuận Brexit trước “thời hạn chót” vào cuối tháng 3-2019. Bởi nếu để “Brexit cứng” (không đạt được thỏa thuận), Ngân hàng Trung ương Anh cảnh báo, nền kinh tế Anh sẽ đối mặt nhiều khó khăn.

THANH VĂN