Theo những số liệu được công bố vào ngày 13-7, thặng dư thương mại Trung-Mỹ đã tăng trong tháng 6 này, điều có thể sẽ càng làm gia tăng căng thẳng với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã áp thuế đối với hàng chục tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ nền kinh tế thứ hai thế giới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ tiếp tục áp mức thuế lên đến 200 tỷ USD nhằm vào hàng hóa Trung Quốc, trong đó chủ yếu nhắm vào hàng công nghệ cao.   Ảnh: Getty Images

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn đang diễn biến khó lường, và có khả năng leo thang đáng lo ngại hơn nữa. Vòng áp thuế mới nhất của Mỹ cho thấy nước này đã chưa thể khuất phục Trung Quốc với những đe dọa áp thuế trước đó và quyết định gia tăng sức ép. Hiện chưa rõ liệu Washington có thực sự áp dụng danh sách áp thuế mới hay không hay chỉ là nhằm hù dọa Trung Quốc hơn nữa, nhưng chính nó cũng đủ đẩy cuộc chiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới leo thang hơn nữa.

Thách thức đặt ra là cuộc chiến do chính Tổng thống Donald Trump bắn phát súng mở màn này đã vươn đến Thung lũng Silicon. Trong đó, các gã khổng lồ công nghệ Google, Facebook, Amazon có thể “bị bắt” trong cuộc chiến nguy hiểm này.

“Mọi việc đang thực tế hơn rất nhiều”

Thực tế là, chính quyền Tổng thống Trump đang cân nhắc mức thuế quan mới đối với thiết bị mạng từ Trung Quốc. CNN dẫn lời giới phân tích lo ngại, điều đó có thể gây khó khăn cho các Cty mua các thành phần của Trung Quốc cho các hoạt động điện toán đám mây toàn cầu của họ chẳng hạn như Google, Facebook và Amazon.

Và các nhà sản xuất chip như Intel cũng có thể phải đối mặt với mức thuế khổng lồ đối với các sản phẩm chip máy tính. Các Cty Mỹ thường gửi hầu hết các con chip đã hoàn thành sang Trung Quốc để lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói. Những Cty này có thể phải trả tiền phạt khi những con chip đó được chuyển trả lại về nước.

Cho đến nay, các Cty khổng lồ về công nghệ của Mỹ hầu như đứng ngoài cuộc chiến thương mại giữa Mỹ-Trung. Nhưng mối đe dọa thuế quan mới đối với các sản phẩm công nghệ từ Trung Quốc có thể buộc các nhà lãnh đạo ở Thung lũng Silicon phải nói nhiều hơn về mối quan ngại của họ. “Các bạn đã thấy các loại sản phẩm đang bị ảnh hưởng, tôi nghĩ mọi việc đang trở nên hữu hình hơn và thực tế hơn rất nhiều”, Daniel Ives, Giám đốc chiến lược và là người đứng đầu khu vực nghiên cứu công nghệ tại GBH Insights nói.

Các sản phẩm như modem và bộ định tuyến nằm trong danh sách hàng hóa Trung Quốc bị chính quyền ông Trump dọa áp mức thuế 10% với tổng trị giá 200 tỷ USD sau ngày 30-8. Thuế quan đối với các sản phẩm đó cũng có thể ảnh hưởng đến ngành công nghệ cao trên toàn cầu.

Lối đi nào cho Google, Facebook và Amazon?

Theo số liệu Panjiva, một Cty nghiên cứu thương mại toàn cầu được S&P Global Market Intelligence công bố, Trung Quốc chiếm gần một nửa trong số khoảng 23 tỷ USD thiết bị mạng công nghệ mà Mỹ nhập khẩu trong 12 tháng, cho đến tháng 4 vừa qua.

 Các Cty sẽ cần phải tìm nhà cung cấp thay thế từ bên ngoài Trung Quốc, hoặc đối phó với mức giá cao hơn, Chris Rogers, một nhà phân tích nghiên cứu của Panjiva cho biết. Một số nhà cung cấp có thể sẽ chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam hoặc Malaysia, ông cho biết thêm.

Amazon, Facebook và Google có thể chỉ ảnh hưởng nhỏ, tăng giá tạm thời. Nhưng mối quan tâm lớn hơn là thuế quan sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng của họ, gây chậm trễ và làm chậm quá trình phát hành sản phẩm. Hội đồng Công nghiệp Công nghệ thông tin, đại diện cho những ông lớn công nghệ như Google, Facebook và Microsoft đã lên tiếng báo động khi danh sách bị áp thuế mới bao gồm modem và bộ định tuyến. “Quyết định của Tổng thống Trump về vấn đề thuế quan mà không có mục tiêu cũng như tầm nhìn rõ ràng sẽ đe dọa cả việc làm và đầu tư của Mỹ”, hội đồng này ra tuyên bố cho biết và kêu gọi nhà lãnh đạo Mỹ chấm dứt hành động leo thang không cần thiết này trước khi nhiều người tiêu dùng và người lao động bị tổn hại.

Các nhà sản xuất chip của Mỹ cũng lo lắng. Kế hoạch tăng 25% doanh thu, khoảng 3 tỷ USD, đưa ra vào tháng 6, vẫn còn trên bàn. Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn, đại diện cho các nhà sản xuất chip hàng đầu của Mỹ như Intel và Qualcomm đã gọi các mức thuế mà chính quyền Tổng thống Trump đưa ra là “phản tác dụng”. Trong một báo cáo đưa ra hôm 13-7, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch Ratings cho rằng, cả Intel và Texas Instruments dễ bị tổn thương nhất do mức thuế mới bởi vì các bộ phận sản phẩm công nghệ của họ được chuyển đi khắp thế giới.  Intel từ chối bình luận. Google, Facebook và Amazon cũng không nói gì về những thông tin này.

Lãnh đạo Thung lũng Silicon đã từng chỉ trích các chính sách của ông Trump về nhập cư và môi trường. Nhưng họ dường như bị “tắt tiếng” khi nói đến thương mại. Minh chứng thấy rõ nhất là Giám đốc điều hành của Apple Tim Cook, người đã đến thăm ông Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 4 để thảo luận về thương mại. Ông Cook đã nói với CNN hồi tháng trước rằng, ông “rất lạc quan” Mỹ sẽ không leo thang cuộc chiến thương mại với các nước khác. “Đó sẽ là cuộc chiến đầy mất mát và khi sự thật là rõ ràng như vậy, tôi tin cả hai bên sẽ thấy được điều đó”, ông nói.

Nhưng có một vấn đề, thực tiễn thương mại của Trung Quốc vẫn là điều gì đó rất nhạy cảm đối với phần lớn thế giới công nghệ. Nhiều người ở Thung lũng Silicon ủng hộ nỗ lực của chính phủ để ngăn chặn hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và tăng cường tiếp cận thị trường cho các Cty Mỹ - ngay cả khi họ không đồng ý rằng, việc tăng thuế là cách tốt nhất để thay đổi hành vi của Trung Quốc.

Khó khăn đang đặt ra rất lớn khi thực tế là thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ vẫn tăng trong tháng 6, điều có thể sẽ càng làm gia tăng căng thẳng với Tổng thống Trump, người đã áp thuế đối với hàng chục tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ nền kinh tế thứ hai thế giới. Các số liệu cho thấy thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ đã tăng lên 133,8 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm, và đạt mức kỷ lục gần 29 tỷ USD trong tháng 6 vừa qua.

KHẢ ANH