(Cadn.com.vn) - Sáng qua (4-6), vợ chồng ông Trần Văn Vốn và bà Huỳnh Thị Như Hoa (trú Thanh Khê, Đà Nẵng) - chủ tàu ĐNa 90152 bị tàu vỏ sắt Trung Quốc đâm chìm lúc 16 giờ ngày 26-5 khi hành nghề trên vùng biển Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, đã chính thức ủy quyền cho Hội Nghề cá Đà Nẵng tiến hành các thủ tục khởi kiện đòi bồi thường.

Đây là lần đầu tiên, một ngư dân tuyên bố kiện chủ tàu khác là người nước ngoài và câu hỏi đặt ra là “kiện bằng cách nào, liệu vụ kiện có thành công?”. Cùng ngày, Luật sư Đỗ Pháp - Trưởng Văn phòng LS Đỗ Pháp, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng nhận lời tham gia vụ kiện.

Trục vớt tàu ĐNa 90152 và vật chứng trong vụ án này là những “vết thương” chí mạng do tàu vỏ sắt Trung Quốc gây ra (ảnh nhỏ). Ảnh: C.H

Đủ cơ sở khởi kiện

Ông Trần Văn Lĩnh - quyền Chủ tịch Hội Nghề cá Đà Nẵng khẳng định: “Chúng tôi sẽ phối hợp với các cơ quan chuyên môn, tiến hành quay phim, chụp hình, ghi nhận vết tích, hư hại con tàu rồi phối hợp Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng để cùng gia đình bà Hoa tiến hành các thủ tục tố tụng, khởi kiện chủ tàu vỏ sắt Trung Quốc trong thời gian sớm nhất”.

Trả lời P.V Báo Công an TP Đà Nẵng về câu hỏi “liệu bà Hoa có đủ cơ sở khởi kiện?”, LS Đỗ Pháp khẳng định, bà Hoa đủ cơ sở khởi kiện chủ tàu vỏ sắt Trung Quốc. Ông Đỗ Pháp dẫn lý: Bởi lẽ, vị trí mà tàu vỏ sắt của Trung Quốc tông chìm tàu ĐNa 90152 là khu vực quần đảo Hoàng Sa, của H. Hoàng Sa, TP Đà Nẵng.

Vật chứng trong vụ án này là những “vết thương” chí mạng do tàu vỏ sắt Trung Quốc gây ra.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam và các quy định của quốc tế thì tàu cá ĐNa 90152 có quyền hoạt động khai thác, đánh bắt hải sản tại khu vực trên. Về mặt nhân chứng, vật chứng cũng có đủ để tiến hành khởi kiện. Nhân chứng là 10 thuyền viên đi trên tàu ĐNa 90152, họ là người trực tiếp chứng kiến cảnh tàu vỏ sắt Trung Quốc tông vào tàu ĐNa 90152. Còn vật chứng, đó là những hư hỏng hiện hữu của tàu ĐNa 90152.

Nói về việc khởi kiện, ông Lê Phú Nguyện - Chánh Văn phòng UBND huyện đảo Hoàng Sa, Đà Nẵng, cho hay: “Với tư cách là cơ quan hành chính địa phương được Nhà nước giao quản lý huyện đảo Hoàng Sa, chúng tôi kịch liệt lên án hành động của phía Trung Quốc ngang ngược xâm phạm vùng biển Việt Nam, gây thiệt hại tài sản, uy hiếp tính mạng các lực lượng Việt Nam trên biển; đồng thời sẽ hỗ trợ cơ sở pháp lý để bà Hoa khởi kiện” - ông Nguyện nói.

Ông Trần Văn Lĩnh khẳng định: “Không chỉ tòa án dân sự, mà Hội hỗ trợ pháp lý để có thể khởi kiện cả vụ án hình sự, bởi tàu Trung Quốc cố tình đâm tàu ĐNa 90152 đến 2 lần, gây lật úp tàu, làm ngơ trước việc ngư dân bị chơi vơi giữa biển và ngang nhiên ngăn cản tàu của lực lượng chấp pháp Việt Nam cứu ngư dân. Rõ ràng đây là hành vi cố ý giết người”.Nguyên đơn trong vụ kiện này là bà Huỳnh Thị Như Hoa - chủ tàu ĐNa 90152 (Hội Nghề cá Đà Nẵng được ủy quyền tham gia vụ kiện) , còn bị đơn là chủ tàu vỏ sắt của Trung Quốc - con tàu đã tông vào tàu của bà Hoa.

LS Đỗ Pháp: “Tôi đã nhận lời tham gia vụ kiện”.

Kiện bằng cách nào?

Theo LS Đỗ Pháp, với vụ án dân sự, vụ án có yếu tố nước ngoài, nhưng xảy ra trên vùng lãnh thổ Việt Nam nên theo quy định, nguyên đơn (bà Hoa) khởi kiện ra TAND TP Đà Nẵng. Khởi kiện vụ án hình sự, theo quy định của Bộ luật Hình sự, chủ tàu cá Việt Nam có quyền đề nghị CQĐT có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự, điều tra, để buộc bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự theo pháp luật Việt Nam.

LS Đỗ Pháp nhấn mạnh: “Để khởi kiện, nguyên đơn cần cung cấp cho tòa án thông tin của bị đơn, ở đây cụ thể là chủ tàu, quốc tịch, số đăng ký... cùng các tài liệu chứng minh thiệt hại và các bằng chứng liên quan. Tuy nhiên, với những nhân chứng và bằng chứng xác thực về con tàu đắm, nguyên đơn đủ điều kiện bước đầu để khởi kiện phía Trung Quốc. Theo trình tự, TAND TP Đà Nẵng sẽ yêu cầu nguyên đơn cung cấp chứng cứ và thiệt hại cụ thể, yêu cầu bồi thường và nếu đủ điều kiện thì sẽ thụ lý”.

“Nếu không xác định được chủ tàu vỏ sắt của Trung Quốc thì sao?”. Trả lời câu hỏi này, LS Đỗ Pháp cho biết: Nếu biết đó là tàu Trung Quốc nhưng không xác định được số hiệu và tên chủ tàu thì sẽ kiện nhà nước Trung Quốc.

Bà Hoa: "Tôi sẽ theo đuổi vụ kiện này đến cùng”.

Tuy nhiên, ở đây chúng ta đã biết số hiệu con tàu đâm chìm tàu ĐNa 90152 là tàu vỏ sắt 11209 nên phía Trung Quốc phải cung cấp cho Tòa án tên của chủ tàu vỏ sắt này (TAND TP Đà Nẵng và phía Văn phòng luật sư phải có văn bản yêu cầu). Nếu phía Trung Quốc không cung cấp thì Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán của Việt Nam cũng sẽ có biện pháp can thiệp để tìm ra chủ sở hữu tàu vỏ sắt 11209. Đến khi đó, nếu phía Trung Quốc vẫn cố tình bao che cho hành vi ngang ngược của chủ tàu vỏ sắt 11209 thì chúng ta sẽ kiện nhà nước Trung Quốc.

“Vậy, nếu xác định được chủ tàu vỏ sắt nhưng khi vụ án được đưa ra xét xử, bị đơn (chủ tàu vỏ sắt Trung Quốc) vắng mặt thì tòa án sẽ xử lý như thế nào?”. Trong trường hợp bị đơn vắng mặt tại phiên xét xử thì TAND TP Đà Nẵng sẽ gửi giấy triệu tập theo quy định. “Nếu bị đơn cố tình vắng mặt, Tòa sẽ xử vắng mặt và tuyên án như các phiên tòa khác” - LS Đỗ Pháp khẳng định.

N.Minh