(Cadn.com.vn) - Đảng Cộng hòa Mỹ đang rơi vào hỗn loạn khi phải vật lộn để lấp đầy khoảng trống lãnh đạo khi ông Kevin McCarthy, ứng cử viên hàng đầu cho chiếc ghế Chủ tịch Hạ viện - nơi đảng Cộng hòa chiếm đa số kiểm soát - bất ngờ từ bỏ cuộc đua này trong một thông báo bất ngờ vào chiều 8-10 (sáng 9-10, giờ Việt Nam).

Ông Kevin McCarthy được đánh giá sẽ giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu lần này, để thay thế Chủ tịch Hạ viện John Boehner, người lên kế hoạch sẽ về hưu vào cuối tháng này, bất chấp sự phản đối từ nhiều nghị sĩ bảo thủ đòi Quốc hội cứng rắn hơn đối với chương trình nghị sự của Tổng thống đảng Dân chủ Barack Obama. Nhưng ông McCarthy khiến các thành viên đảng “con voi” choáng váng khi tuyên bố bỏ cuộc ngay trước thời điểm bỏ phiếu. Nguyên nhân được ông đưa ra là do bản thân ông vẫn còn thiếu sự hỗ trợ cần thiết để có thể đảm nhận công việc một cách hiệu quả nhất. “Để đoàn kết và tạo sự đồng thuận, có lẽ chúng ta cần gương mặt tươi mới hơn”, ông McCarthy, nghị sĩ bang California, nói với các phóng viên sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc trong hỗn loạn.

Nhiều người cũng cho rằng, nguyên nhân đằng sau quyết định bất ngờ này thật sự hoàn toàn vì số phiếu bầu. Thực tế, vị nghị sĩ cao cấp thứ 2 của đảng Cộng hòa ở Hạ viện có thể dễ dàng giành đề cử của đảng, nhưng khó có thể giành được 218 phiếu bầu cần thiết trong phiên bầu cử toàn thể vào cuối tháng này, dự kiến được tổ chức vào ngày 29-10 tới. Một nhóm nghị sĩ bảo thủ khẳng định họ sẽ tập trung đủ lực lượng để ngăn cản ông McCarthy. Ngoài ra, ông McCarthy phải đối mặt với những lời chỉ trích rằng, cuộc điều tra của Quốc hội về vụ tấn công năm 2012 nhằm vào Đại sứ quán Mỹ ở Benghazi, Libya, là nhằm mục đích làm tổn hại hình ảnh  ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton.

“Hiện nay, các nghị sĩ đảng Cộng hòa ráo riết tìm ứng viên thay thế ông McCarthy - người sẽ phải giành phần thắng trong vòng bỏ phiếu kín của đảng Cộng hòa nhằm thay thế đương kim Chủ tịch Hạ viện John Boehner. Gương mặt tiềm năng được đưa ra là Paul Ryan, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện. Ông từng là ứng viên phó tổng thống trong cuộc đua năm 2012.  Tuy nhiên, ông Ryan tuyên bố không tham gia cuộc đua này ngay sau khi ông McCarthy thông báo rút lui. “Tôi vẫn không thay đổi quyết định”, ông Ryan nói.

Chủ tịch Hạ viện John Boehner lên kế hoạch sẽ nghỉ hưu từ ngày 30-10 tới, và tuyên bố sẽ tiếp tục tại nhiệm cho đến khi có người được bầu chọn thay thế. Dưới sự lãnh đạo của ông Boehner, một nghị sĩ ở bang Ohio cùng đồng minh thân cận McCarthy, đảng Cộng hòa vướng phải nhiều cú sốc, từ việc chính phủ đóng cửa trong 16 ngày vào năm 2013 đến bế tắc nợ với Tổng thống Obama – động thái vốn đẩy nền kinh tế số 1 thế giới đến bờ vực vỡ nợ trong năm 2011.

Dưới thời ông Boehner, mối quan hệ Nhà Trắng – Quốc hội căng thẳng nghiêm trọng về nhiều vấn đề như dỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba, thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran... Hiện nay, Quốc hội phải đối mặt với thời hạn chót để nâng mức giới hạn nợ vào ngày 5-11. Chủ tịch Hạ viện tiếp theo sẽ phải nỗ lực hơn nữa trong thời điểm các bên đang nỗ lực chứng minh cho cử tri thấy rằng, họ có thể chi phối mọi việc một cách hiệu quả trước thềm bầu cử tổng thống tháng 11-2016.

Và khó có nghị sĩ nào muốn đảm nhận cương vị này trong bối cảnh khó khăn này. Nói thế để thấy rằng, xem ra kế hoạch nghỉ hưu của Chủ tịch Boehner khó có thể diễn ra như đúng kế hoạch.

Thanh Văn