(Cadn.com.vn) - Theo thông cáo đưa ra trong buổi họp báo tối 27-4, đến thời điểm hiện nay, qua kiểm tra và thu nhập chứng cứ, chưa có bằng chứng để kết luận về mối quan hệ liên quan của Formosa và các nhà máy về hiện tượng cá chết hàng loạt.

Cần bình tĩnh, khoa học...

Vào lúc 19 giờ ngày 27-4, cuộc họp giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và các bộ, ngành liên quan để đi đến kết luận cuối cùng về nguyên nhân cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung, Bộ TN&MT kết thúc. Hàng trăm phóng viên sau nhiều tiếng chờ đợi ùa vào phòng họp báo. Đây là cuộc họp báo chính thức đầu tiên của Bộ TN&MT kể từ khi xảy ra tình trạng cá chết vào đầu tháng 4. Đúng 20 giờ, cuộc họp báo chính thức bắt đầu. Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân chủ trì cuộc họp. Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết, cuộc họp chiều nay là kết quả lao động của nhiều nhà khoa học và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng và các Phó Thủ tướng chính phủ.

Hiện tượng cá chết hàng loạt trên diện rộng khiến dư luận đặc biệt quan tâm và có khả năng gây nên những yếu tố an ninh trật tự, nhân dân lo lắng, hoang mang. Bộ TN&MT đề nghị cơ quan báo chí trong tình cảnh này cần bình tĩnh, khách quan, khoa học và có trách nhiệm, đồng hành với cơ quan quản lý để tìm nguyên nhân và biện pháp xử lý. Thực hiện ý kiến chỉ đạo Thủ tướng và hai Phó thủ tướng, Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp các bộ ngành và lãnh đạo 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, điều tra, đánh giá và xác định nguyên nhân cá chết để có biện pháp xử lý sớm để ổn định đời sống của nhân dân.

Trong thời gian qua, Bộ đã thành lập nhiều đoàn công tác tại 4 tỉnh. Bộ NN&PTNT  cũng đã làm việc với tỉnh Hà Tĩnh. Đây là vấn đề phức tạp, đã xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới, đòi hỏi phải có thời gian xác định nguyên nhân. Có những trường hợp, nhiều nước phải mất nhiều năm để tìm ra nguyên nhân. Mặc dù người dân và cả xã hội hết sức quan tâm, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước phải sớm công bố nguyên nhân, tuy nhiên để xác định được chính xác, cần thiết phải nghiên cứu có hệ thống, bài bản, dựa trên các chứng cứ khoa học.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết, trong buổi họp báo, Bộ TN&MT chủ trì phối hợp với Bộ NN&PTNT, các bộ, ngành có liên quan, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các cơ quan khoa học trong và ngoài nước, GS.TS Yashuwo Fukuyo, Đại học Tổng hợp Tokyo Nhật Bản để thảo luận về kết quả điều tra. Đây là cuộc họp đầu tiên giữa các nhà khoa học, các cơ quan quản lý ở trung ương và địa phương. Các cơ quan, nhà khoa học đã báo cáo kết quả nghiên cứu bước đầu, cho nhiều ý kiến xác đáng.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân chủ trì họp báo.

Tiếp tục… nhận định!

Qua nghe báo cáo của Bộ TN&MT và Bộ NN&PTNT, Bộ KH&CN, ý kiến các địa phương, các nhà khoa học, sau khi thảo luận, loại trừ nhiều nguyên nhân khác có thể gây ra, các nhà khoa học và cơ quan quản lý thống nhất nhận định sơ bộ như sau: các nhà khoa học có báo cáo bước đầu, qua báo cáo từ các bộ NN&PTNT, TN&MT, địa phương và nhà khoa học và sau thảo luận đã loại trừ các nguyên nhân có thể gây cá chết. Thống nhất sơ bộ như sau:

1. Có thể có 2 nhóm nguyên nhân chính gây cá chết. Một là do tác động của các độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người trên đất liền và trên biển. Thứ hai, do hiện tượng dị thường của tự nhiên kết hợp với tác động của con người tạo nên hiện tượng tảo nở hoa của nước mà trên thế giới gọi là hiện tượng thủy triều đỏ.

2. Đến thời điểm hiện nay, qua kiểm tra và thu nhập chứng cứ, chưa có bằng chứng để kết luận về mối quan hệ liên quan của Formosa và các nhà máy về hiện tượng cá chết hàng loạt.

3. Qua kết quả từ cơ quan quản lý và các nhà khoa học, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan, môi trường nước biển chưa phát hiện các thông số môi trường vượt quy chuẩn quy định.

Để xác định rõ nguyên nhân cụ thể về hiện tượng cá chết hàng loạt và có các giải pháp ứng phó về lâu dài với các thảm họa tương tự, cần tổ chức nghiên cứu tập trung làm rõ 2 nhóm nguyên nhân và điều phối các cơ quan nghiên cứu khoa học để thực hiện các nghiên cứu nói trên. Nếu cần thiết, sẽ huy động các tổ chức khoa học quốc tế để kiểm chứng.

Trong thời gian sớm nhất, Bộ NN&PTNT sẽ cung cấp các kết quả phân tích các độc tố và sẽ đưa ra khuyến cáo về việc tiếp tục hoạt động đánh bắt, nuôi trồng và tiêu thụ hải sản. Các địa phương tổ chức quan trắc chất lượng nước biển ven bờ và có khuyến cáo về các hoạt động du lịch, tắm biển trên địa bàn. Ngay sau khi đọc xong thông cáo báo chí, Thứ trưởngVõ Tuấn Nhân đã rời đi và không có thêm bất cứ trao đổi gì.

Ngăn chặn tình trạng bán mua cá chết

Tại Quảng Bình, từ rạng sáng ngày 25 đến nay, nhiều ngư dân xã Bảo Ninh (TP Đồng Hới), Quảng Phúc (TX Ba Đồn) phát hiện tình trạng cá chết trở lại và tiếp tục trôi dạt vào bờ nhưng số lượng ít hơn và kích cỡ nhỏ hơn. Đặc biệt có rất nhiều cá vẫn còn lờ đờ và cá mới chết dạt vào gần bờ vẫn còn tươi, trong đó chủ yếu loài cá sống tầng đáy như mú, chai, đù, đục. Vào chiều 26-4, lực lượng biên phòng tỉnh Quảng Bình đã ngăn chặn kịp thời nhiều thuyền bơ nan của ngư dân tỉnh Hà Tĩnh vào vùng biển ven bờ Quảng Bình để vớt cá đục, một loại cá sống tầng đáy bị chết hàng loạt trong những ngày vừa qua bán cho thương lái. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Bình đã chỉ đạo Hải đội 2 phối hợp đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Gianh ngay lập tức tổ chức lực lượng kiểm tra, kiểm soát, cảnh cáo 7 thuyền bơ nan, kết hợp tuyên truyền vận động bà con ngư dân không thu gom cá chết để bán.

Tất cả các đối tượng thu mua cá chết, đều có địa chỉ tại xã Kỳ Lợi, H. Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Sau khi được BĐBP vận động, và thu giữ số cá chết để xử lý, số ngư dân nói trên đã hứa không thu gom cá chết để bán nữa, đồng thời trở về Hà Tĩnh.

Theo báo cáo của Sở NN&PTNT Quảng Bình, đến nay toàn tỉnh có khoảng 2.300 tàu và 500 thuyền nhỏ đánh bắt ven biển bị ảnh hưởng do cá chết bất thường. Một số tàu cá đánh bắt xa bờ cũng bị ảnh hưởng do giá thu mua hải sản giảm. Các hộ nuôi thủy sản, kinh doanh dịch vụ du lịch cũng bị ảnh hưởng do hậu quả của cá biển chết. Tổng thiệt hại khoảng 115 tỷ đồng. Vì không đi biển được nên đời sống của hơn 2.000 hộ dân sống bằng nghề khai thác hải sản gần bờ gặp nhiều khó khăn. Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Bình đã  quyết định xuất 500 tấn gạo, hỗ trợ ban đầu cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Lực lượng Biên phòng Quảng Bình đã ngăn chặn được 7 thuyền bơ nan của ngư dân vớt cá đục chết bán cho thương lái.

Nghiêm cấm sử dụng hải sản chết bất thường

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng vừa ký Công điện về việc nghiêm cấm sử dụng, kinh doanh, tiêu thụ thủy, hải sản chết bất thường tại các tỉnh ven biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế.

Công điện nêu rõ: Từ ngày 6 đến ngày 18-4, tại khu vực ven biển thuộc địa phận các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đã xảy ra hiện tượng thủy sản nuôi trồng và thủy, hải sản tự nhiên chết bất thường, một số phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin người dân thu gom, sử dụng trái phép thủy, hải sản chết bất thường. Để bảo đảm vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ sức khỏe của người dân.

Công điện yêu cầu Bộ NN&PTNT hướng dẫn Ủy ban nhân dân các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành thu gom, xử lý hết, kịp thời số lượng thủy, hải sản chết (bao gồm thủy, hải sản nuôi trồng và tự nhiên) bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường; tăng cường tuyên truyền về việc mất an toàn thực phẩm, hướng dẫn người dân không sử dụng các sản phẩm từ thủy, hải sản chết; nghiêm cấm việc tiêu thụ, thu gom, vận chuyển, kinh doanh, sử dụng thủy, hải sản chết làm thực phẩm cho người và thức ăn cho gia súc, gia cầm.

Bộ Y tế chỉ đạo, hướng dẫn các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế chỉ đạo các đơn vị chức năng, chuyên ngành thực hiện ngay công tác thanh tra, kiểm tra các mặt hàng thủy, hải sản dùng làm thực phẩm cho người, nguyên liệu thức ăn cho gia súc, gia cầm bảo đảm an toàn thực phẩm.

N.L – D.N – TTXVN