Ban Quản lý (BQL) Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm (TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) thông tin, đơn vị vừa chuyển vị thành công 250 trứng rùa từ Côn Đảo về ấp nở tại Bãi Bấc, Cù Lao Chàm. Đây là một trong những đợt chuyển vị cuối cùng trước khi tổng kết hành trình đưa rùa biển về lại Cù Lao Chàm bằng phương pháp chuyển vị từ năm 2017 đến nay. Việc tìm phương án bảo tồn rùa biển không chỉ có ý nghĩa quan trọng với riêng giống loài này mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái của vùng biển đã được công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Rùa biển mắc lưới ngư dân được trưng bày tại Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm.

Vùng biển Cù Lao Chàm và các các xã ven biển tỉnh Quảng Nam là nơi phân bố của các hệ sinh thái biển gắn liền với đời sống của rùa biển. Do nhiều nguyên nhân khác nhau mà phần lớn là bị săn bắt quá mức và tác động từ các hoạt động đánh bắt cũng như du lịch, hơn 20 năm nay rùa biển không tiếp tục bò lên các bãi cát để đẻ trứng như trước. Những nằm gần đây liên tục ghi nhận tình trạng rùa biển bị mắc lưới được ngư dân phát hiện nếu còn sống thì thả về biển, nếu chết thì hiến nộp cho BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm để làm mẫu vật truyền thông. Theo các chuyên gia bảo tồn biển, rùa Cù Lao Chàm tuyệt chủng do môi trường sống thay đổi, nguồn thức ăn khan hiếm, bãi cát mà rùa lên đẻ trứng vào mùa sinh sản đã bị chiếm dụng làm du lịch, đặc biệt là rùa biển không thể vượt qua được trùng trùng lưới đánh cá của ngư dân để quay về nơi đã sinh ra chúng. Trong khi đó các bãi cát quanh đảo như Bãi Bấc, Bãi Làng... 20-30 năm về trước hầu như không có dấu chân người thì nay đã kín khách du lịch khiến rùa bị mất chỗ sinh đẻ. Trước sự nguy cấp của loài rùa cùng với quyết tâm trả lại ngôi nhà cho các loài động vật biển, năm 2016 BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã đề xuất đề tài khoa học "Phục hồi và bảo vệ rùa biển tại Cù Lao Chàm". Đề tài được UBND tỉnh Quảng Nam xét duyệt và cho khởi động với mục tiêu kéo loài rùa biển trở lại với hòn đảo đã được UNESCO xếp vào danh sách các khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Nằm trong khuôn khổ đề tài này, hoạt động chuyển vị rùa biển được thực hiện bắt đầu từ năm 2017, trong đó có nội dung thí điểm chuyển vị trứng rùa biển từ Vườn Quốc gia Côn Đảo về cho ấp nở tại Cù Lao Chàm trong 3 năm (2017 - 2019). Chỉ tính trong 2 năm thực hiện (2017 - 2018), được sự cho phép của Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu, 1.400 trứng rùa biển đã được chuyển về Cù Lao Chàm và cho kết quả nở tốt, tỷ lệ rùa con được thả về biển chiếm trên 95%.

Hoạt động chuyển vị rùa biển tại Cù Lao Chàm (ảnh BQL bảo tồn biển).

Theo ông Lê Vĩnh Thuận- Phó BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, nội dung đề tài tập trung thực hiện lần lượt theo 2 phương thức là bảo tồn chuyển vị (vận chuyển trứng rùa từ nơi khác về ấp nở tại Cù Lao Chàm) và về lâu về dài là sẽ bảo tồn nguyên vị (tạo sinh cảnh, không gian thuận lợi để rùa biển lên bãi đẻ trứng ngay ở khu vực biển đảo của Cù Lao Chàm). Trong đó điều kiện môi trường và chất lượng các bãi biển ở Cù Lao Chàm hoàn toàn phù hợp với rùa biển, khả năng phục hồi quần thể rùa biển và để rùa biển lên các bãi biển ở Cù Lao Chàm đẻ trứng như hơn 20 năm trước đây là hoàn toàn có thể.

Qua báo cáo đánh giá kết quả chuyển vị trứng rùa biển trong năm 2017, 2018 của BQL Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm cho thấy: trứng rùa biển được mang từ Vườn Quốc gia Côn Đảo về ấp tại Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm có tỷ lệ nở cao (tỷ lệ trứng nở trung bình trên 90%); các chỉ số về điều kiện môi trường tự nhiên ở Cù Lao Chàm phù hợp cho việc ấp trứng rùa; hoạt động ấp trứng và thả rùa con về biển đã thu hút được sự quan tâm của chính quyền và người dân trong và xung quanh Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm. Qua đó, đã góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ rùa biển nói riêng và môi trường biển nói chung... Từ những thành công ban đầu này ông Thuận vui mừng cho biết hành trình đưa rùa biển về lại Cù Lao Chàm đang đi đúng hướng.

Theo BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, đợt chuyển vị  và ấp nở rùa biển vừa qua là lần cuối trong giai đoạn 3 năm thực hiện chương trình chuyển vị rùa biển của tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu tặng Quảng Nam để thực hiện Chiến lược phục hồi và bảo tồn rùa biển Cù Lao Chàm. Tính đến đợt chuyển vị lần này, Hội An đã tiếp nhận, chuyển vị và ấp nở thành công 1.900 trứng rùa tại vùng biển Cù Lao Chàm, với tỷ lệ nở và thả rùa con về biển đạt trên 90%.

Đồng Dao