(Cadn.com.vn) - Qua hơn 9 tháng triển khai thí điểm, chương trình hỗ trợ xây dựng 100 chòi tránh lũ cho hộ nghèo ở H. Tuy An và Đồng Xuân (Phú Yên) đã mang lại hiệu quả thiết thực. Từ tai nghe mắt thấy, nhiều hộ dân khao khát được sở hữu một chiếc, nhất là các hộ đang phải chịu sự uy hiếp của lũ quét, ngập lụt...

Hiệu quả bước đầu

Theo đánh giá của các ngành chức năng, sau một thời gian đưa vào sử dụng, tất cả 100 chòi tránh lũ ở các H. Tuy An và Đồng Xuân đều phát huy tính năng, hiệu quả theo yêu cầu, kể cả khả năng chịu lực khi có lũ; sàn vượt lũ đảm bảo diện tích tối thiểu và chiều cao tầng dưới đủ để sử dụng làm nhà ở khi không có lũ, giúp các hộ dân vùng ngập lụt chủ động phòng, chống thiên tai, ổn định cuộc sống. Cũng như những hộ gia đình khác, chòi tránh lũ của bà Nguyễn Thị Quế ở thôn Định Trung 3, xã An Định (Tuy An) được xây 2 tầng, sàn cao 3,6m so với nền, diện tích sử dụng 32m2, tổng kinh phí hơn 56 triệu đồng. “Mấy đợt mưa lũ gần đây không thể gây ngập vì sàn nhà quá cao. Nếu lũ lớn, sẽ chủ động chuyển cả gia đình và đồ đạc lên tầng trên an toàn, không phải nơm nớp lo sợ như trước kia”, bà Quế phấn khởi.

Theo Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phú Yên Lê Văn Trúc, việc hỗ trợ vốn kịp thời của T.Ư và vốn vay ngân hàng, đã tạo được động lực mạnh mẽ để các hộ nghèo mạnh dạn huy động thêm vốn đóng góp của người thân, dòng họ để xây dựng chòi tránh lũ. Đặc biệt, chương trình đã huy động được sức người và sự quan tâm của toàn xã hội; vận dụng linh hoạt các nguồn vốn, giúp hộ nghèo được hưởng mức hỗ trợ cao hơn, chủ động xây nhà tránh lũ có chất lượng và quy mô góp phần từng bước ổn định an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Chính phủ nên đưa chương trình này vào một trong những nội dung xây dựng nông thôn mới; nâng mức hỗ trợ vốn ngân sách T.Ư và vốn vay Ngân hàng Chính sách-Xã hội đối với những nhà ngập sâu từ 3,5m trở lên; đồng thời cho phép địa phương lồng ghép kết hợp với các nguồn vốn khác, kể cả vốn của các tổ chức kinh tế, xã hội, giúp các hộ nghèo có thêm kinh phí xây tường bao tầng trệt để tận dụng triệt để diện tích sử dụng khi không có lũ, lụt.

Chòi tránh lũ của người dân xã An Định, H. Tuy An được xây dựng khang trang, phát huy tác dụng tốt.

Còn hàng nghìn hộ có nhu cầu chòi tránh lũ

Chỉ riêng tỉnh Phú Yên, vẫn còn hàng nghìn hộ nghèo sinh sống ở các huyện miền núi, vùng trũng thấp, khu vực hạ lưu các sông phải chịu sự tiềm ẩn nguy cơ của lũ quét, ngập lụt đe dọa trong mùa mưa lũ. Theo thống kê của UBND tỉnh này, từ năm 2006-2009, mưa lũ gây ngập trên 78.000 nhà dân, trong đó có 2.700 nhà ngập sâu từ 1,5- 3,6m. Đặc biệt, đỉnh lũ năm 2009, các H. Tuy An, Đồng Xuân và TX Sông Cầu bị lũ quét nặng nề, nước ngập trên diện rộng với chiều cao trung bình 3,6m, làm 83 người chết, gần 100 người bị thương, hơn 1.750 nhà sập, khoảng 37.000 nhà bị hư hỏng, siêu vẹo... đẩy nhiều hộ gia đình lâm vào cảnh mất mát, gặp khó khăn về nhà ở sau khi lũ rút.

Mặc dù đã được Nhà nước quan tâm, hỗ trợ xây dựng 50 chòi tránh lũ cho hộ nghèo, nhưng hiện các xã Xuân Sơn Nam, Xuân Sơn Bắc (Đồng Xuân) vẫn còn hàng trăm hộ nằm trong vùng thường xuyên bị ngập lụt mỗi khi có mưa lớn kéo dài, đang rất cần được hỗ trợ xây dựng chòi tránh lũ. Theo Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Sơn Nam Lê Mến Thương, địa phương hiện còn hơn 700 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ gần 40% dân số; trong đó có khoảng 200 hộ nằm trong vùng thường xuyên bị ngập lụt thuộc các thôn Tân Hòa và Tân Long. Đây là những gia đình có thu nhập thấp, phần lớn nghề nghiệp không ổn định, đang rất cần được Nhà nước hỗ trợ xây dựng chòi tránh lũ để họ yên tâm ổn định cuộc sống. 

Tín hiệu vui đã đến

Sau khi thực hiện thành công thí điểm hỗ trợ cho 700 hộ nghèo xây chòi tránh lũ tại 14 xã thuộc các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bộ Xây dựng vừa tiếp tục đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ cho 40.333 hộ nghèo xây dựng chòi tránh lũ tại 14 tỉnh, TP  miền Trung, gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, TT-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. Theo Bộ này, các hộ nghèo chưa có nhà ở kiên cố có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt từ 1,5m trở lên tính từ nền và là hộ độc lập có thời gian tối thiểu 2 năm tính từ thời điểm tách hộ đến khi chính sách có hiệu lực thi hành sẽ được hỗ trợ xây nhà ở phòng tránh lũ, lụt. Các hộ gia đình được hỗ trợ phải đang cư trú tại vùng thường xuyên bị thiên tai lũ, lụt thuộc khu vực nông thôn hoặc tại các xã, phường, thị trấn trực thuộc 14 tỉnh, TP phố trên.

Các hộ thuộc đối tượng hỗ trợ sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 10 triệu đồng/hộ và những hộ đang cư trú tại các thôn đặc biệt khó khăn là 12 triệu đồng/hộ. Những hộ thuộc diện đối tượng của chính sách, nếu có nhu cầu vay vốn thì được Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay ưu đãi với mức tối đa 15 triệu đồng/hộ. Đối với những hộ đã được hỗ trợ nhà ở theo các chương trình, chính sách khác của Nhà nước, địa phương và các tổ chức đoàn thể có nhu cầu vay vốn thì được vay tối đa 15 triệu đồng/hộ từ Ngân hàng Chính sách xã hội để làm sàn phòng, tránh lũ, lụt. Thời gian thực hiện trong 2 năm (2014-2015), trong đó năm 2014 hỗ trợ cho khoảng 15.000 hộ nghèo với khoảng 156 tỷ đồng. Số hộ còn lại sẽ triển khai thực hiện trong năm 2015.

Nguyễn Nam