(Cadn.com.vn) - Bắc Kinh và Washington đã không thể tận dụng bàn Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ-Trung (S&ED) lần thứ VII vừa qua để xóa bỏ dần những khác biệt. Tuy nhiên, cả hai đang nỗ lực để lên kế hoạch mở đường rộng lớn cho Hội nghị Thượng đỉnh song phương diễn ra vào tháng 9 tới, coi đây là “cơ hội mới” cho cả hai.

Ngày 28-1-1979, ông Đặng Tiểu Bình, khi đó là Phó Thủ tướng Trung Quốc, bắt đầu chuyến thăm chính thức kéo dài 9 ngày đến Mỹ, chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc đến Washington kể từ khi thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Có nhiều khoảnh khắc đáng nhớ trong chuyến công du này, nhưng hình ảnh mang tính biểu tượng nhất là khi ông đặt trên một chiếc mũ cao bồi 10 gallon và vẫy tay chào khán giả trong một chương trình ở Texas. Khoảnh khắc đó khiến hình ảnh của nhà lãnh đạo Trung Quốc trở nên mềm mại hơn trong lòng người dân Mỹ sau gần 2 thập kỷ “bị ám ảnh”. Người ta cho rằng, đó là lần “tấn công quyến rũ” đại thắng của Trung Quốc trong trái tim và tâm trí của người Mỹ.

Một cuốn sách nêu chi tiết chuyến thăm lịch sử của ông Đặng Tiểu Bình, từng được xuất bản vào năm 2011 và được quay thành phim tài liệu có tựa đề “Đặng Tiểu Bình đến Washington” vừa được trình chiếu lại hồi tháng 5 vừa qua. Giới phân tích cho rằng, đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên mà nằm trong mục đích chính “lấy lòng Washington” của Bắc Kinh, khi việc trình chiếu diễn ra chỉ 4 tháng trước khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Mỹ.

Chủ tịch Tập không lạ gì với Mỹ, đất nước mà ông từng đến thăm 6 lần - có lẽ nhiều hơn bất kỳ nhà lãnh đạo nào của Trung Quốc. Ông có chuyến đi đến Mỹ lần đầu tiên vào năm 1985, sau đó đến thăm 2 lần trong năm 1990 và 1 lần vào năm 2006. Năm 2012, ông lại đến Washington trên cương vị Phó Chủ tịch và là người thừa kế rõ ràng của Trung Quốc. 1 năm sau, khi vừa lên nhậm chức, ông Tập gặp gỡ Tổng thống Barack Obama tại Sunnylands, California.

Trong khi chuyến thăm đầu tiên này không được nói đến nhiều, chuyến thăm trong tháng 9 tới lại được các phương tiện truyền thông Mỹ và Trung Quốc quan tâm. Nguyên nhân thì ai cũng rõ. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ Mỹ - Trung đang xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua do những tranh cãi về tuyên bố chủ quyền vô lý của Bắc Kinh ở biển Đông trong khi Bắc Kinh – Washington cũng không muốn mọi việc đi quá xa.

Chuyến thăm của ông Đặng Tiểu Bình diễn ra hơn 30 năm trước. Bối cảnh lịch sử là điều quan trọng. Kỳ tích năm 1979 có vẻ khó lặp lại. Nhưng, sau thất bại trên bàn Đối thoại S&ED vừa qua, Bắc Kinh giờ đây đang mong muốn có thể xích lại gần hơn với Washington trong chuyến thăm lần này của Chủ tịch Tập Cận Bình. Tuy nhiên, đây cũng không phải là con đường trải đầy hoa hồng.

Thanh Văn