Sáng 15-1, tại Hà Nội, Ngân hàng Thế giới phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Đại sứ quán Australia tại Việt Nam tổ chức Lễ công bố Báo cáo Phát triển Việt Nam 2019 "Kết nối Việt Nam vì thịnh vượng và phát triển chung". Báo cáo do Ngân hàng Thế giới thực hiện dưới sự tài trợ của Chính phủ Australia. Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ dự và chủ trì sự kiện.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao chất lượng của Báo cáo Phát triển Việt Nam 2019. Báo cáo phân tích khá đầy đủ, toàn diện các tác động kinh tế của kết nối trên các khía cạnh khác nhau và các tổn thất kinh tế có thể xảy ra trong trường hợp có gián đoạn về kết nối.

Đại diện đơn vị thực hiện Báo cáo Phát triển Việt Nam 2019, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới Ousmane Dione nhận định: Sự thay đổi nhanh chóng của các mô hình thương mại quốc tế và tiêu dùng nội địa cùng với rủi ro thiên tai ngày càng tăng sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu kết nối trong tương lai của Việt Nam. Nâng cấp hệ thống kết nối, không chỉ bao gồm kết cấu hạ tầng mà còn cả dịch vụ vận tải và logistics, bằng chính sách, đầu tư đúng sẽ giúp Việt Nam tiến xa hơn trong việc tăng cường hội nhập, phát triển bao trùm, nâng cao khả năng chống chịu.

Báo cáo Phát triển Việt Nam 2019 cho thấy, hiện trạng phát triển không đồng đều của kết cấu hạ tầng giao thông trên cả nước với tình trạng tắc nghẽn tại các cửa khẩu lớn, mất cân đối cung - cầu nghiêm trọng. Dòng chảy giao thương của Việt Nam tập trung tại 1/4 tổng số cửa khẩu quốc tế, bao gồm 2 sân bay, 5 cảng biển và 5 cửa khẩu đường bộ. Các cửa khẩu này xử lý tới 86% giá trị thương mại trong năm 2016. Thương mại phát triển cũng đồng nghĩa với tình trạng tắc nghẽn quanh các cửa khẩu quốc tế, các điểm hải quan qua biên giới.

Hệ thống giao thông nội địa hiện nay phụ thuộc rất lớn vào vận tải đường bộ, chiếm 3/4 tổng khối lượng hàng hóa. Việt Nam chưa tận dụng được mạng lưới sông ngòi tự nhiên rộng khắp do hệ thống cảng và bến thủy chưa phù hợp để đáp ứng khối lượng hàng hóa lớn hơn. Việc sử dụng phương thức vận chuyển hàng hóa trong container, cho phép vận chuyển đa phương thức hiệu quả, còn tương đối hạn chế. Bên cạnh đó, mạng lưới đường sắt dài 2.600 km của Việt Nam vẫn còn khá lạc hậu.

Báo cáo nhấn mạnh các bước Việt Nam có thể thực hiện để giải quyết tình trạng phân mảnh trong kết nối nhằm tạo thuận lợi hơn cho giao thương quốc tế như: Sắp xếp lại mạng lưới các cửa khẩu quốc tế bằng cách lồng ghép tư duy mạng lưới trong quá trình quy hoạch, phát triển các cửa ngõ thương mại, loại bỏ quy hoạch phi tập trung hiện tại.

Cùng với đó, thay đổi định hướng quy hoạch giao thông và không gian để hỗ trợ các chuỗi giá trị quan trọng qua việc lập hệ sinh thái mới kết nối giữa thương mại, các tuyến vận tải có vai trò quan trọng trong việc tạo thuận lợi cho chuỗi cung ứng từ vận chuyển nguyên vật liệu đầu vào đến thành phẩm cuối cùng; tạo ra các vùng kinh tế trọng điểm dọc theo hành lang mới thông qua việc cho phép phát triển có trọng tâm các nút vận chuyển giá trị cao để phục vụ hoạt động năng suất lớn.

THU PHƯƠNG