Ngày 16-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tổ chức phiên  chất vấn và trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà về các nhóm vấn đề: Công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc đô thị, hạ tầng kỹ thuật đô thị; việc hướng dẫn, kiểm tra, quản lý sử dụng đất xây dựng đô thị theo quy hoạch và kế hoạch phát triển gắn với giao thông đô thị.

Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, phiên chất vấn và trả  lời chất vấn được truyền hình trực tuyến từ Trụ sở Văn phòng Quốc hội đến 63 điểm cầu các tỉnh, thành phố. Điểm cầu TP Đà Nẵng do ông Nguyễn Bá Sơn, Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP chủ trì với sự tham dự của đại diện các sở, ngành thành phố.

Đại biểu tại điểm cầu TP Đà Nẵng theo dõi phiên chất vấn và trả lời chất vấn.

Quy hoạch hạ tầng đô thị thiếu đồng bộ, thiếu kết nối

Mở đầu phiên chất vấn, các ĐBQH: Nguyễn Thị Kim Thúy (Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội); Nguyễn Thanh Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang); Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà về các nội dung: Quy hoạch đô thị thiếu tầm nhìn, buông lỏng quản lý quy hoạch; xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất công; trách nhiệm của Bộ trong quản lý đô thị; giải pháp ngăn chặn lãng phí trong đầu tư, xây dựng; có trục lợi trong quy hoạch hay không...

Trả lời chất vấn của các ĐB, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết: Quy hoạch đô thị vừa qua được quan tâm cả về xây dựng thể chế, tổ chức thực hiện, bước đầu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận quy hoạch đô thị chưa đạt yêu cầu về chất lượng, thiếu đồng bộ, thậm chí ngay trong cùng một quy hoạch còn nhiều bất cập và nguồn lực thực hiện quy hoạch còn hạn chế. Về nguyên nhân, Bộ trưởng cho rằng do các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện chưa tốt chức trách của mình; chưa công khai, minh bạch thông tin quy hoạch; việc giám sát của cộng đồng, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm còn hạn chế  dẫn tới những hệ lụy về phát triển đô thị như: Ùn tắc giao thông, sử dụng đất không hiệu quả, vi phạm cấp phép xây dựng, lấn chiếm đất đai... Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng cho rằng về tổng thể đã thực hiện tốt quy hoạch, nhưng trong một số trường hợp cụ thể có dấu hiệu của trục lợi trong quy hoạch.

Về xây dựng không phép, sai phép, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà  cho biết, thời gian qua, tình trạng này đã có xu hướng giảm dần nhưng vẫn còn rất lớn,  năm 2016, tỷ lệ vi phạm chiếm khoảng 12-13% với khoảng hơn 15.000 trường hợp vi phạm, do một số nguyên nhân như: Cấp phép không đúng quy hoạch và thiết kế; cấp phép đúng nhưng chủ đầu tư cố tình vi phạm; cơ quan quản lý nhà nước thiếu thanh tra, kiểm tra;  xử lý vi phạm không dứt điểm... Bộ trưởng nhận trách nhiệm và nêu các giải pháp về việc hoàn thiện các quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng thanh tra xây dựng; hoàn thiện chế tài xử lý, đủ khả năng răn đe; đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về xây dựng...

ĐB Nguyễn Thanh Thủy đặt câu hỏi: “Bộ trưởng có cam kết không để tình trạng xây dựng trái phép, không phép xảy ra như trong thời gian qua hay không?”. Bộ trưởng Phạm Hồng Hà chia sẻ: “Chúng tôi nhận trách nhiệm về việc này, nhưng cam kết có chấm dứt tình trạng xây dựng không phép hay sai phép hay không, cá nhân tôi, dù hết sức trách nhiệm cũng không dám cam kết trong thời gian ngắn tới có thể giảm được tình trạng này”. Bộ trưởng cho rằng, việc này cần có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và địa phương, về phía Bộ cũng sẽ tập trung xử lý thanh tra cụ thể một số điểm vi phạm.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết: Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ rà soát lại các phương pháp tính, các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan để sửa đổi, loại bỏ một số thủ tục, quy trình không cần thiết, đồng thời tăng cường phối hợp với các địa phương trong tổ chức, theo dõi thực hiện quy hoạch, đặc biệt trong công tác thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn tình trạng điều chỉnh quy hoạch tùy tiện, ngăn chặn lợi ích nhóm trục lợi quy hoạch; tăng cường sự giám sát của nhân dân trong xây dựng, thực hiện quy hoạch...

Tại phiên chất vấn, ĐB Nguyễn Bá Sơn (Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng) đặt câu hỏi về dự án ga Đà Nẵng và dự án Làng Đại học Đà Nẵng quy hoạch “treo” đã lâu, bao giờ thì triển khai và kế hoạch để phát triển ngành đường sắt nhưng chưa được trả lời trực tiếp.

Đẩy nhanh tiến độ phát triển các đô thị vệ tinh

Giải trình, làm rõ những vấn đề thuộc trách nhiệm của Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, đô thị Việt Nam trong những năm qua có sự phát triển mạnh mẽ, cả về quy mô, số lượng và chất lượng. Kinh tế đô thị đã góp phần đặc biệt quan trọng, kinh tế đô thị và khu công nghiệp chiếm xấp xỉ 80% quy mô của nền kinh tế. Các đô thị thực sự là động lực của nền kinh tế, trở thành hạt nhân của quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu xã hội, đặc biệt là cơ cấu lao động. Bên cạnh kết quả đạt được, thì đô thị còn phát triển theo chiều rộng nhiều hơn chiều sâu, và hiệu quả phát triển đô thị còn thấp. Hệ thống hạ tầng của nhiều đô thị chưa đầy đủ và còn thiếu đồng bộ. Kiến trúc, cảnh quan đô thị ở nhiều đô thị, nhiều khu vực trong đô thị còn thiếu nét đặc trưng riêng và thiếu bản sắc.

Việc đầu tư xây dựng, phát triển đô thị còn nhiều hạn chế, cả trong đầu tư xây dựng hạ tầng đường bộ và xây dựng công trình. Tình trạng vi phạm quy hoạch, xây dựng thiếu phép, sai phép còn diễn ra và chưa được khắc phục, chấn chỉnh kịp thời. Việc xây dựng nhà ở trong đô thị còn mất cân đối, đặc biệt là xây dựng nhà ở xã hội - nhu cầu rất lớn, phù hợp với đại đa số người dân, nhưng đầu tư còn chậm, thậm chí có địa phương chưa chú ý nhiều đến lĩnh vực này. Tình trạng ùn tắc giao thông tại khu vực đô thị ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là ở các đô thị lớn. Tình trạng quá tải hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện... ngày càng gia tăng. Tình trạng ngập úng tại đô thị lớn, nhất là tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Tình trạng ô nhiễm môi trường ở các đô thị rất bức xúc, nhất là ở những đô thị lớn, cả ô nhiễm chất thải rắn, không khí và nước thải. Tình trạng cháy nổ diễn biến nghiêm trọng.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Chính phủ sẽ tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch và quản lý phát triển, trước hết sẽ rà soát, đánh giá tổng kết Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng để sửa đổi, bổ sung phù hợp, đáp ứng nhu cầu phát triển nói chung.

K.T