Như Báo Công an TP Đà Nẵng đã phản ánh, sau 2 lần được UBND tỉnh Quảng Nam gia hạn "vượt khung, vượt trần", đến nay Công ty TNHH VT&TM Trọng Thắng vẫn chưa thực hiện xong dự án Trang trại chăn nuôi heo tập trung tại thôn Nghi Sơn (xã Quế Hiệp, H. Quế Sơn, Quảng Nam). Trong quá trình thực hiện dự án này, Công ty TNHH TM-DV Trực Em được cấp phép khai thác tận thu đất san lấp. Điều đáng nói, Cty Trực Em đã không thực hiện đúng, đầy đủ các quy định trong giấy phép được cấp mà chỉ lo đào đất đem bán.

Tờ trình của UBND xã Quế Hiệp đề nghị gia hạn cho Cty Trực Em khai thác đất trong khu vực trang trại chăn nuôi.

  "Làm ngơ" vi phạm của doanh nghiệp

Như đã nói ở trên, trong quá trình thi công san nền mặt bằng dự án Trang trại chăn nuôi heo tập trung tại thôn Nghi Sơn có dôi dư một lượng lớn đất nên Cty Trực Em có đơn đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp. Theo đề nghị của Cty Trực Em và UBND H. Quế Sơn cùng Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, ngày 17-12-2019, UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định số 4110/GP-UBND cho phép Cty Trực Em khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp công trình. Cụ thể, Cty Trực Em được phép khai thác 179.370m3 đất dư thừa với công suất khai thác: 31.500m3/tháng và thời hạn khai thác đến hết tháng 5-2020.

Cũng trong tháng 12-2019, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 4012/QĐ-UBND phê duyệt giá trị tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với đất san lấp, xây dựng công trình tại khu vực xây dựng trang trại chăn nuôi heo tập trung tại thôn Nghi Sơn. Theo đó, tổng số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản mà Cty Trực Em phải nộp là hơn 582 triệu đồng. Quyết định số 4012 nêu rõ: Giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại thời điểm phê duyệt đối với Cty Trực Em là 77.400 đồng/m3 cho trữ lượng khai thác được cấp phép là 179.370m3.

Trước khi tiến hành khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp công trình, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Cty Trực Em phải hoàn thành các thủ tục về an toàn lao động, vệ sinh lao động, đấu nối giao thông tại các cơ quan quản lý nhà nước theo đúng quy định pháp luật. Trong quá trình khai thác, Cty Trực Em phải theo thực hiện đúng phương pháp, quy trình kỹ thuật, diện tích, mức sâu, trữ lượng và công suất theo giấy phép được cấp. Đặc biệt, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Cty Trực Em phải hoàn thành việc lắp đặt camera, trạm cân và báo cáo cho UBND H. Quế Sơn nghiệm thu, xác nhận trước khi tiến hành khai thác khoáng sản.

Tuy nhiên, trong suốt thời gian khai thác đất san lấp tại khu vực thi công trang trại để bán cho các công trình san lấp bên ngoài, Cty Trực Em hoàn toàn không lắp đặt camera  giám sát, không lắp đặt trạm cân. Điều này, chính quyền và cơ quan quản lý của địa phương biết rất rõ nhưng không quyết liệt buộc Cty Trực Em thực hiện đúng theo quy định của UBND tỉnh Quảng Nam. Ngoài ra, công ty này cũng bỏ qua nhiều quy định bắt buộc phải thực hiện đúng và đầy đủ các biện pháp nhằm bảo vệ tài nguyên khoáng sản, an toàn lao động và nhất là gây mất ATGT đường bộ trên tuyến ĐH1-QS (đoạn qua các thôn của xã Quế Xuân 2, H. Quế Sơn).

Dù vi phạm quy định trong giấy phép nhưng Cty Trực Em vẫn ung dung khai thác đất để bán.

 Chính quyền chưa thực hiện hết trách nhiệm quản lý

Ngay trong Quyết định số 4110 của UBND tỉnh Quảng Nam có nêu rõ: Giao UBND H. Quế Sơn chịu trách nhiệm chủ động kiểm tra, giám sát các điều kiện trước khi triển khai hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản của Cty Trực Em và chỉ cho phép công ty này tiến hành khai thác, vận chuyển khoáng sản khi đã thực hiện đầy đủ các quy định liên quan tại khoản 1, khoản 4, Điều 2 của quyết định này. Lãnh đạo UBND tỉnh cũng giao UBND H. Quế Sơn kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển, khối lượng khoáng sản khai thác thực tế của Cty Trực Em và xử lý kịp thời những hành vi vi phạm của công ty theo đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó UBND H. Quế Sơn phải chỉ đạo UBND xã Quế Hiệp thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước theo phân cấp...

Dù "giấy trắng, mực đen" rõ ràng là vậy, song trên thực tế UBND H. Quế Sơn và UBND xã Quế Hiệp cũng như cơ quan quản lý của địa phương chưa thực hiện hết chức trách quản lý Nhà nước mà lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Nam giao. Đơn cử, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND H. Quế Sơn kiểm tra, giám sát và chỉ cho phép Cty Trực Em tiến hành khai thác, vận chuyển khoáng sản khi đã hoàn thành việc lắp đặt camera, trạm cân nhưng trong suốt quá trình khai thác, công ty này không hề thực hiện 2 yêu cầu bắt buộc trên.

Ngày cao điểm, có hàng trăm lượt xe tải chở đất do Cty Trực Em khai thác.

Chính vì không có trạm cân, camera giám sát nên việc kiểm tra, quản lý của chính quyền và cơ quan quản lý ở địa phương không thể chủ động kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản của Cty Trực Em. Trong Quyết định số 4110 của UBND tỉnh Quảng Nam cũng nêu rõ Cty Trực Em chỉ được phép khai thác với công suất: 31.500m3/tháng, tức bình quân 1.050m3/ngày (tương đương 105 xe tải loại 10m3), thế nhưng chỉ trong 1 giờ qua quan sát tại khu vực Cty Trực Em khai thác đất, chúng tôi đếm được khoảng 50 xe tải từ 8 - 15m3 "no đất" chạy ra. Như vậy, lúc cao điểm, Cty Trực Em đã khai thác vượt công suất cho phép hằng ngày.

Ngoài ra, UBND xã Quế Hiệp cũng chưa kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác, vận chuyển đất của Cty Trực Em như trách nhiệm quản lý được phân cấp. Cụ thể, dù biết rõ Cty Trực Em chưa lắp đặt trạm cân và camera nhưng ngày 12-5-2020, UBND xã Quế Hiệp vẫn có tờ trình đề nghị UBND H. Quế Sơn kiểm tra, đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam gia hạn thêm 3 tháng cho Cty Trực Em  tiếp tục khai thác đất trong khu vực trang trại chăn nuôi mà không hề kiến nghị cấp trên bắt buộc công ty này phải thực hiện đầy đủ các quy định liên quan tại khoản 1, khoản 4, Điều 2 của Quyết định số 4110.

QUANG PHÚC