Việc Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, John Bolton ra đi đang đặt mọi sự chú ý vào một nhân vật đang nổi lên trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Donald Trump: đó là Ngoại trưởng Mike Pompeo.

Tháng 5-2018 khi ông Pompeo chính thức ngồi vào chiếc ghế ngoại trưởng, thay thế Rex Tillerson, cựu Chủ tịch tập đoàn dầu khí ExxonMobile, mọi người đã nghĩ rằng, ông chính là nhân vật cuối cùng còn thiếu trong dàn cố vấn về chính sách ngoại giao của chính quyền Tổng thống Trump. Và giờ đây khi nhìn lại, ông Pompeo là người duy nhất trong ê-kíp đó “còn trụ lại“.

Rõ ràng, sau khi ông Bolton bị “thất sủng”, vị thế của vị thủ lĩnh ngoại giao trong chính quyền càng được củng cố hơn. Thực tế hiện nay cho thấy, ông Pompeo sẽ “một mình một chợ” và cũng là “cột trụ cuối cùng” về chính sách đối ngoại của Nhà Trắng, là một trong những nhân vật hiếm hoi được Tổng thống Donald Trump tin tưởng nhất.

Có thể nói, loại được ông Bolton là một chiến thắng lớn của ông Pompeo. Cặp bài này không hòa hợp với nhau và đã từ lâu Ngoại trưởng Mỹ đã muốn ông Bolton sớm rời khỏi chính quyền. Thắng lợi của ông Mike Pompeo càng thêm trọn vẹn khi đích thân Tổng thống Trump tuyên bố đã “đề nghị” để Ngoại trưởng Mỹ kiêm luôn cả chức cố vấn an ninh quốc gia. Đây là quyết định hiếm hoi, vì cho đến nay chỉ có nhà ngoại giao Henry Kissinger là người duy nhất có được vinh dự này.

Ông Pompeo sau đó khéo léo cảm ơn ông Trump và bày tỏ mong muốn có “bạn đồng hành” phối hợp chính sách đối ngoại của Mỹ. Nói cách khác, về mặt chính thức, Ngoại trưởng Pompeo đã từ chối ân huệ trên, nhưng về thực chất, ngày nào mà chiếc ghế cố vấn an ninh quốc gia còn chưa chính thức có chủ, ông Pompeo sẽ là người duy nhất chia sẻ với ông Trump về chính sách đối ngoại của Mỹ.

Và điều này có nghĩa là ông Pompeo sẽ rảnh tay để thực hiện những tham vọng to lớn hơn của Tổng thống Trump mà cựu cố vấn Bolton từng phản đối gay gắt: hội đàm trực tiếp với Tổng thống Iran Hassan Rohani mà không đặt ra những “điều kiện tiên quyết” hay mời đại diện phiến quân Taliban đến Trại David để thảo luận về tiến trình hòa bình cho Afghanistan…Và tham vọng lớn nhất hiện nay của ông Trump là một thỏa thuận bước ngoặt với Triều Tiên, điều mà cựu cố vấn Bolton từng phản đối rất mạnh mẽ.

Mọi chú ý sẽ dồn về phía Ngoại trưởng Pompeo, bởi, Triều Tiên luôn chống đối sự hiện diện của cựu cố vấn Bolton, người chủ trương dùng sức mạnh quân sự để giải quyết vấn đề hạt nhân với Bình Nhưỡng và từng quan niệm rằng Mỹ nên áp dụng “mô hình Libya” để buộc chính quyền ông Kim Jong-un từ bỏ tham vọng hạt nhân.

THANH VĂN