“Cứu” thỏa thuận hòa bình Ukraine
(Cadn.com.vn) - Giao tranh bùng phát liên tiếp trong những ngày qua ở miền đông Ukraine đang khiến nỗ lực giải quyết bài toán hòa bình cho quốc gia Đông Âu này thêm rắc rối.
Giao tranh đẫm máu ở Ukraine đã khiến hơn 6.100 người chết. Ảnh: EPA |
Các nhà đàm phán trung gian Châu Âu kêu gọi tổ chức cuộc họp khẩn cấp tại Belarus vào hôm nay (6-5) để cố gắng cứu vãn kế hoạch hòa bình mới, vốn hơn 3 tháng tuổi, cho Ukraine, nơi đang bùng phát giao tranh dữ dội ở miền đông.
Tờ Los Angeles Times cho biết, các cuộc gặp như con thoi giữa các bên liên quan diễn ra trong bối cảnh cả phe chính phủ Ukraine và phe nổi dậy đang chuẩn bị cho những cuộc tấn công mới. “Các chiến binh phe nổi dậy khẩn cấp tổ chức các hoạt động trong vòng 24 giờ qua, phá vỡ lệnh ngừng bắn 95 lần, trở về mức như trước khi tuyên bố ngừng bắn hôm 12-2”, phát ngôn viên quân đội Ukraine Oleksiy Andryushin nói với các phóng viên tại Kiev.
Theo ông, 2 binh sĩ người Ukraine đã thiệt mạng ở miền đông Ukraine qua đêm trong cuộc giao tranh giữa quân đội chính phủ và phe nổi dậy. Theo người phát ngôn Andryushin, số người chết trong cuộc xung đột nổ ra cách đây 13 tháng ở Ukraine đã vượt quá con số 6.100. Tuy nhiên, phe nổi dậy cũng tố cáo quân chính phủ liên tục phá vỡ thỏa thuận hòa bình khi nã pháo hạng nặng vào họ.
Trên thực tế, theo các nhà quan sát thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE), những cuộc giao tranh bằng pháo hạng nặng liên tiếp diễn ra ở gần khu vực Donetsk và xung quanh làng Shyrokyne, gần cổng chính của thành phố cảng Mariupol bên bờ biển Azov, trong những ngày qua. Theo tổ chức 57 tuổi này, trong ngày 2-5 đã xảy ra 698 vụ nổ với hàng loạt vũ khí được sử dụng, bao gồm súng cối hạng nặng và pháo binh, súng máy hạng nặng, vũ khí nhỏ và xe tăng chiến đấu chủ lực.
Tình hình càng đáng lo ngại khi quân đội chính phủ nhất quyết không rút quân khỏi làng Shirokino - nơi đang chứng kiến những cuộc giao tranh quyết liệt giữa dân quân nổi dậy với lực lượng an ninh Kiev theo hướng Mariupol. Phó Chỉ huy chiến dịch chống khủng bố (ATO) của Ukraine tại Donetsk và Lugansk, ông Sergey Galushko tuyên bố, trong bối cảnh binh sĩ Ukraine hàng ngày ghi nhận 40-60 quả đạn pháo được bắn từ phe nổi dậy, việc giảm quân số là không thể.
Giao tranh giành quyền kiểm soát lãnh thổ ở miền đông Ukraine ban đầu giảm nhiệt sau khi các bên đồng ý về kế hoạch hòa bình hồi tháng 2 – hay còn được gọi là “Thỏa thuận Normandie” do các lãnh đạo “Bộ tứ Normandie” - gồm Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Francois Hollande và Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thống nhất đề ra.
Mới đây, trong cuộc điện đàm hồi cuối tháng 4 vừa qua, các lãnh đạo “Bộ tứ Normandie” ghi nhận “tiến triển nhất định trong vấn đề đảm bảo ngừng bắn và rút vũ khí hạng nặng khỏi khu vực xung đột”. Tuy nhiên, xung đột lại bùng phát trong những ngày qua, động thái thường xuyên diễn ra.
Trên thực tế, hồi tháng 9-2014, chính quyền Kiev và phe nổi dậy cũng ký thỏa thuận hòa bình Minsk, gồm 12 điểm. Theo đó, các bên tham chiến thực thi lệnh ngừng bắn, rút vũ khí hạng nặng, trao đổi tù nhân và đồng ý để các quan sát viên quốc tế giám sát trên biên giới Nga-Ukraine. Tuy nhiên, ngay sau đó, các bên cũng liên tục tố cáo nhau vi phạm thỏa thuận Minsk này. Giao tranh leo thang ác liệt đến nỗi phe nổi dậy mới đây tuyên bố thỏa thuận Minsk đã bị vô hiệu.
Khả Anh