(Cadn.com.vn) - Thời gian qua, Đà Nẵng được xem là một trong những địa phương đi đầu trong việc thực hiện chủ trương “cắt gọt” thùng xe đối với các loại xe tải ben hoạt động trước khi Thông tư 32/2012/TT-BGTVT (gọi tắt là TT32) ra đời và có hiệu lực thi hành. Rất nhiều doanh nghiệp (DN) vận tải cho rằng, việc kiên quyết xử lý xe quá tải là cần thiết, nhằm bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông và từng bước hạn chế tai nạn giao thông, bảo vệ môi trường... Tuy nhiên, việc xử lý phải thực hiện đồng bộ giữa các địa phương, qua đó tạo sự công bằng và cạnh tranh lành mạnh từ dịch vụ kinh doanh vận tải.

Một trong những giải pháp hạn chế, “bắt bài” xe ben quá tải là các trạm cân di động. Ảnh: D.H

CHƯA ĐỒNG BỘ

Ông Nguyễn Văn Thanh, chủ DNTN Tiến Thanh (Đà Nẵng) nhìn nhận, chủ trương “cắt gọt” xe tải ben trước TT32 là hợp lý, DN hết sức đồng tình, ủng hộ. Ông Thanh cho biết: DN Tiến Thanh hiện có 40 đầu xe, trong đó có 24 xe ben nhập khẩu trước TT32 phải tiến hành “cắt gọt”. “Mặc dù chưa có lệnh bắt buộc cắt thùng, nhưng nhận thức được tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn giao thông (ATGT) và hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, đến nay chúng tôi đã hoàn thành xong việc cắt toàn bộ 24 xe theo đúng chủ trương của Bộ GTVT”, ông Thanh nói. Cũng theo ông Thanh, để thay thùng xe ben mới theo đúng tiêu chuẩn của TT32 phải mất khoảng 60 triệu đồng, còn nếu “cắt gọt” thì hết 15-20 triệu đồng/thùng. Vì vậy, số tiền DN phải bỏ ra là không nhỏ.

“Vấn đề đặt ra là khi thực hiện thì phải làm đồng loạt, cương quyết chứ mạnh ai nấy làm là không được. Rồi xe ở Đà Nẵng thực hiện, mà xe ở địa phương khác không thực hiện nhưng vẫn lưu hành trên địa bàn, cũng chở vật liệu cho công trình tại đây thì không công bằng. Ngoài ra, đã thực hiện xe 3 trục thì cũng phải thực hiện xe 2 trục, 4 trục, vì các loại xe này chưa thực hiện mà họ “chất” hàng lên thì cũng bằng không. Hơn nữa, những xe mới cắt gọt, chở hàng (đất đá khô, ướt) khó xác định trọng lượng, gặp cơ quan chức năng kiểm tra lần đầu nhưng bị vượt quá một vài % vẫn bị xử phạt hành chính khiến DN gặp nhiều khó khăn, lúng túng. Đó là chưa kể, DN đã thực hiện cắt thùng xe còn phải chịu thiệt thòi khi đối tác chuyển sang làm ăn với các DN chưa cắt thùng vì có lợi hơn, thậm chí nhiều đơn hàng mới đã rơi vào tay DN không thực hiện theo chủ trương”, ông Thanh trăn trở.

Đồng quan điểm nói trên, ông Hoàng Thanh Hải, Chủ tịch HĐQT Cty CP Xây dựng và Thương mại Thùy Dương (Đà Nẵng) bày tỏ, chủ trương “cắt gọt” thùng xe theo TT32 là rất đúng, phù hợp với tình hình hiện nay. DN Thùy Dương có 11 xe, trong đó đã cắt 4 xe, 6 xe còn lại đã thanh lý và mua mới 5 xe khác theo đúng quy chuẩn cho phép. “Vấn đề đặt ra là phải làm đồng bộ, thống nhất trên toàn TP và cả nước, nếu không sẽ gây ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, DN thực hiện đúng chủ trương phải chịu thiệt thòi, còn DN không thực hiện thì được hưởng lợi”, ông Hải nói. Viện dẫn ví dụ, khi chưa thực hiện TT32, mỗi xe chở khoảng 15 đến 20 khối, tuy nhiên, sau khi cắt chỉ chở được 9 khối. “Cùng một đơn giá, cùng một tuyến đường nhưng xe chở khối lượng nhiều hơn thì có lợi hơn và ngược lại. Điều đó cũng đồng nghĩa, DN nào có xe cắt thùng sẽ phải chịu thiệt hơn so với DN có xe nhưng chưa cắt thùng”, ông Hải phân tích.

Sự khác biệt rõ rệt giữa xe ben chưa bị “gọt” thùng và xe ben đã hạ tải.

NHIỀU DOANH NGHIỆP VẪN CHẦN CHỪ

Ông Nguyễn Hương, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới (ĐKXCG) Đà Nẵng cho hay, trên địa bàn TP Đà Nẵng có khoảng 31 DN kinh doanh vận tải bằng xe tải ben, với khoảng 1.500 đầu xe, trong đó có 250 xe tải ben nằm trong diện phải “gọt” thùng. Từ tháng 4-2015, thực hiện theo chỉ đạo của Bộ GTVT về việc kiểm soát tải trọng phương tiện và tháo gỡ khó khăn cho đơn vị kinh doanh vận tải hàng hóa bằng ô-tô, Sở GTVT Đà Nẵng đã tiến hành tuyên truyền, vận động các DN tự giác cắt thành thùng xe đối với những xe mua trước TT32. Tuy nhiên đến nay, các DN mới chỉ cắt thành thùng được 48 phương tiện.

Mặc dù Bộ GTVT, UBND thành phố đã có nhiều cơ chế khuyến khích chủ DN tự cắt giảm chiều cao thùng xuống 60cm để phù hợp với tiêu chuẩn chung được áp dụng từ cuối năm 2012 đến nay, cụ thể như DN chỉ phải cắt giảm chiều cao thay vì cả chiều dài thùng xe, được tăng thêm sức chở bằng với khối lượng thùng đã cắt giảm, không phải làm hồ sơ cải tạo, miễn phí kiểm định... nhưng khá nhiều DN trên địa bàn vẫn chần chừ không thực hiện. Lý giải nguyên nhân nhiều DN chưa thực hiện theo chủ trương trên, ông Hương cho rằng chủ yếu là họ sợ bị... thiệt thòi.

“Nguyên nhân rất ít chủ phương tiện tự nguyện cắt giảm chiều cao thùng xe vẫn do tâm lý người nọ nhìn người kia. Cùng đó, việc xử lý xe chở đầy thùng, quá tải ở nhiều địa phương chưa thực sự quyết liệt. Khi có lực lượng chức năng của địa phương này làm nghiêm, xử lý mạnh xe quá tải, xe chở vượt chiều cao tiêu chuẩn thùng, chủ phương tiện lại đưa xe sang địa phương khác hoạt động mà không gặp vấn đề gì, tạo tâm lý so bì”, ông Hương nhìn nhận. Ông Hương cũng cho rằng, tới đây cần quy định trường hợp xe có kích thước thùng hàng không phù hợp, bị phát hiện vi phạm chở quá tải sẽ bị cưỡng chế cắt giảm kích thước thùng ngay. Khi đó, việc ngăn chặn vi phạm tái cơi nới sẽ hiệu quả hơn. Cùng đó, lực lượng chức năng cần làm quyết liệt hơn, xử nghiêm mọi trường hợp vi phạm mới ngăn chặn tận gốc xe cơi nới, quá tải.

Thùng xe “nguyên thủy” khi chưa “gọt” (ảnh lớn) và phần đã bị cắt (ảnh nhỏ) của DN Tiến Thanh.

KHUYẾN KHÍCH DOANH NGHIỆP TỰ NGUYỆN

Ông Hương cho rằng, về việc “cắt gọt” thùng xe ben, nhiều DN vận tải làm ăn nghiêm túc hết sức đồng tình. Bởi, ví như xe ben 3 trục, tổng trọng tải cho phép khi lưu thông trên đường là 24 tấn (cả xe và hàng), trong khi đó thường xe 3 trục trước TT32 trọng lượng xe đã khoảng 14-15 tấn, giờ nếu cắt độ cao của thùng xuống 0,6m thì xe sẽ giảm xuống khoảng 3 tấn, theo đó, chở hàng được thêm 3 tấn. Đây là một trong những chính sách nhằm khuyến khích các DN tự nguyện, chủ động cắt thùng xe theo quy định tại TT32.

“Nếu DN chủ động làm trước (cắt thùng xe đúng quy chuẩn - PV) thì sẽ rất có lợi, còn nếu không sẽ gặp rất nhiều rắc rối nếu vi phạm tải trọng. Đơn cử, nếu tái phạm về hành vi chở quá tải hoặc nâng thùng xe, lực lượng chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế buộc gọt thùng, kéo theo đó là hàng loạt các thủ tục hành chính khác vừa tốn tiền, vừa mất thời gian (khoảng 3 tháng/xe - PV), không những thế mức phạt cho hành vi chở quá tải, nâng thùng là rất cao”, ông Hương khuyến cáo.

Ông Lê Văn Trung, Giám đốc Sở GTVT Đà Nẵng chỉ đạo từ nay đến cuối năm phấn đấu thực hiện xong việc “cắt gọt”  thùng xe ben 3 trục và cả loại xe ben 2 trục. “Phải làm cương quyết, triệt để để khắc phục tình trạng xe ben chở quá tải cũng như hạn chế những lo ngại của người dân khi đi gần xe ben”, ông Trung nói. “Xe ben chở quá tải là vấn đề nóng, việc “cắt gọt” thùng xe ben đang nhận được sự đồng tình ủng hộ từ phía DN, người dân và cơ quan thực thi pháp luật nên thời gian tới Bí thư, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng sẽ có cuộc làm việc với Sở GTVT để đánh giá việc thực thi cũng như tháo gỡ một số vướng mắc”, ông Trung chia sẻ.

KIÊN QUYẾT XỬ LÝ VI PHẠM

Trung tá Cao Nguyên Minh, Đội trưởng Đội CSGT CAH Hòa Vang cho biết: Hiện trên địa bàn huyện có rất nhiều dự án lớn đang triển khai, cần một lượng lớn đất san lấp mặt bằng, hàng loạt các mỏ khai thác đất bắt đầu mở cửa, kéo theo hàng trăm xe ben tải vào mùa khai thác. Với khoảng 30 mỏ khai thác đất tại các xã Hòa Nhơn, Hòa Sơn, Hòa Phong, Hòa Phú (H.Hòa Vang) và P.Hòa Thọ Tây (Q. Cẩm Lệ), hàng ngày, lưu lượng xe ben chở vật liệu, đất đá lưu thông qua địa bàn rất lớn, nguy cơ mất ATGT, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến đời sống người dân trên địa bàn, ngày 21-9-2015, UBND H. Hòa Vang đã triển khai đồng bộ các biện pháp kiểm tra, xử lý đối với những phương tiện vi phạm... Ngoài việc tổ chức cho các chủ khai thác mỏ, các DN vận tải cùng hơn 350 lái xe vận chuyển đất đá thực hiện ký cam kết tuân thủ các quy định về tốc độ, tải trọng, bảo vệ môi trường, H. Hòa Vang còn phối hợp với Thanh tra Sở GTVT thành phố và Chi cục Quản lý đường bộ triển khai 3 trạm cân lưu động trên tất cả tuyến đường qua địa bàn để xử lý xe chở quá tải. “Trong năm 2015, lực lượng CSGT CAH đã tăng cường công tác TTKS, xử lý các hành vi vi phạm về TTATGT. Qua đó đã phát hiện lập biên bản và ra quyết định xử phạt 778 trường hợp xe tải ben vi phạm, chủ yếu về các lỗi như tốc độ, cơi nới thùng, chở quá tải, rơi vãi”..., Trung tá Minh cho biết.

Đại tá Lê Ngọc, Trưởng Phòng CSGT CATP Đà Nẵng nhìn nhận: Thời gian qua, tình trạng xe ben chở quá tải, nhất là các xe chở đất, đá phục vụ các công trình, dự án luôn là nỗi ám ảnh đối với nhiều người; bên cạnh đó, sự thiếu ý thức chấp hành pháp luật của một số tài xế xe tải đã khiến dư luận bất bình. Hậu quả của hành vi phóng nhanh vượt ẩu, chở quá tải đã dẫn đến nhiều vụ TNGT nghiêm trọng. Vì vậy, việc thường xuyên ra quân tổng kiểm tra, xử lý vi phạm đối với xe tải ben luôn được Ban Giám đốc CATP chỉ đạo các phòng ban nghiệp vụ, CA các địa phương đặc biệt quan tâm.

Liên quan đến việc kiểm tra, xử lý xe tải ben theo quy định tại TT32, Đại tá Lê Ngọc cho biết: Những trường hợp không cắt thùng, vi phạm chở quá tải thì qua công tác TTKS, lực lượng CSGT sẽ xử lý nghiêm. Với DN vận tải có liên quan đến việc khai thác mỏ, vận chuyển khoáng sản thì buộc phải ký cam kết đảm bảo TTATGT và vệ sinh môi trường; yêu cầu phải thực hiện nghiêm túc nội dung ký kết khi tổ chức cho lái xe tham gia giao thông, nếu phát hiện trường hợp vi phạm thì kiên quyết xử lý bằng những hình thức nghiêm nhất đối với cả lái xe và chủ DN. “Theo chỉ đạo của Phòng CSGT, tất cả các lực lượng khi TTKS cần tập trung chú ý xử lý những xe chưa cắt thùng. Nếu phát hiện chở quá tải thì ngoài việc tiến hành xử phạt hành chính với mức cao nhất theo quy định, còn tái phạm thì sẽ buộc chủ DN hoặc chủ phương tiện tự tháo dỡ theo đúng quy chuẩn cho phép. Còn những xe đã thực hiện theo TT32 (cắt thùng – PV) thì không cần kiểm tra tải trọng vì đã đúng tiêu chuẩn”, Đại tá Lê Ngọc cương quyết.

Hy vọng với những biện pháp vừa cứng rắn, vừa mềm dẻo và dựa trên lợi ích chính đáng của DN và người dân, bài toán về xe quá tải trên địa bàn Đà Nẵng sẽ được giải quyết rốt ráo, góp phần đảm bảo TTATGT và xe ben không còn là nỗi ám ảnh của người dân khi ra đường...

Doãn Hùng