Cụ thể, theo Kiểm toán Nhà nước, Cty CP Lương thực Đà Nẵng (cổ phần hóa năm 2005) là doanh nghiệp Nhà nước thuộc TP Đà Nẵng quản lý. Kết quả kiểm toán xác định có 8 thửa đất với tổng diện tích 7.940,3m2 của doanh nghiệp này sau cổ phần hóa đã chuyển từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất; đồng thời chuyển mục đích từ thuê đất sản xuất kinh doanh sang đất ở đô thị có thời hạn sử dụng lâu dài. Địa chỉ các thửa đất gồm 298 Cách mạng tháng Tám (884,9m2), 60 Hùng Vương (558,5m2), 16 Lý Thường Kiệt (4.105,2m2), 52 Nguyễn Chí Thanh (239,3m2), 751 Ngô Quyền (118,6m2), 49 Lý Thường Kiệt (976,6m2), 95 Lê Lợi (466,2m2), 62 Tôn Đức Thắng (591m2). Sau cổ phần hóa, UBND TP Đà Nẵng cho doanh nghiệp này chuyển từ thuê đất sản xuất kinh doanh sang giao đất có thu tiền sử dụng đất, đồng thời chuyển mục đích sử dụng đất đối với 8 thửa đất trên. Tuy nhiên doanh nghiệp hoàn toàn không có dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê; các thửa đất doanh nghiệp đang sử dụng làm văn phòng làm việc và cơ sở sản xuất kinh doanh, do đó không thuộc trường hợp được giao đất ở lâu dài theo Điều 34, Điều 84 Luật Đất đai 2003 (đối với tổ chức kinh tế không được giao đất ở) và không đúng quy định về thời hạn giao đất tại Điểm 3, Điều 67 Luật Đất đai 2003.
Cũng theo kết quả kiểm toán, cả 8 thửa đất của công ty chuyển từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đều do UBND TP chỉ đạo Sở TN-MT (trước năm 2008), Sở Xây dựng (sau năm 2008) và Hội đồng bán đấu giá TP Đà Nẵng tham mưu việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Trong đó Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng (trực thuộc Sở TN-MT trước năm 2008 và Sở Xây dựng sau năm 2008) trực tiếp ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là trái quy định, không đúng trình tự thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điều 129, Điều 134 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29-10-2004 của Chính phủ. Việc xác định giá trị quyền sử dụng đất thiếu căn cứ, không phù hợp với các phương pháp xác định giá đất theo quy định như không có thông tin về giá của thửa đất tương tự đã chuyển nhượng, không thu thập thông tin rao bán trên thị trường. Sau khi UBND TP cho phép chuyển sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không thẩm tra, thẩm định nhu cầu sử dụng đất của doanh nghiệp là không thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Luật Đất đai 2003.

Điều đáng nói là ngay sau khi UBND TP cho phép chuyển sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Cty CP Lương thực Đà Nẵng đã chuyển nhượng 7/8 thửa đất cho cá nhân và sử dụng thửa còn lại ở 95 Lê Lợi để góp vốn kinh doanh để hình thành pháp nhân mới là Công ty CP Bất động sản Chiến Thắng Việt Nam. Việc chuyển nhượng và góp vốn kinh doanh đã mang lại cho doanh nghiệp này khoản chênh lệch và thu lợi thể hiện trên báo cáo tài chính là 13,641 tỷ đồng so với giá phê duyệt của UBND thành phố Đà Nẵng. Riêng thửa đất số 35 đường Cao Thắng (290 m2), chủ trương của TP Đà Nẵng là giao đất để xây dựng kinh doanh ký túc xá sinh viên. Tuy nhiên, sau 2 năm xây dựng và hoàn thành (2014), cty đã không tiếp tục thực hiện kinh doanh ký túc xá cho sinh viên mà tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất cho doanh nghiệp khác là Cty CP Xuân Việt với giá chuyển nhượng 19,5 tỷ đồng. Theo Kiểm toán Nhà nước, UBND TP Đà Nẵng đã làm không đúng quy định khi cho phép Cty CP Lương thực chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất thuê sản xuất kinh doanh sang đất ở lâu dài, trong khi cty không có dự án nhà ở để bán hoặc cho thuê; chuyển hình thức từ thuê đất sang giao đất không đúng trình tự.

Đối với Cty cổ phần Vật liệu xây dựng, Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng, Kiểm toán Nhà nước xác định vào năm 2015 đã chuyển nhượng lô đất 158 Nguyễn Chí Thanh cho 2 cá nhân theo hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất với giá trị 11,7 tỷ đồng. Trong đó quyền sử dụng đất 11,6 tỷ đồng thấp hơn 773,8 triệu đồng so với giá tiền sử dụng đất khi định giá xác định giá trị doanh nghiệp đã xác định tại thời điểm trước đó một năm. Cty không thực hiện đúng với phương án sử dụng đất đã được thành phố phê duyệt. Lô đất này trước đó sử dụng làm văn phòng làm việc, thuộc đối tượng phải chuyển sang hình thức thuê đất có thời hạn, phía công ty chưa thực hiện chuyển đổi nhưng Ban Chỉ đạo cổ phần hóa vẫn xác định giá trị thửa đất theo giá đất ở đô thị có thời hạn sử dụng lâu dài để giao cho doanh nghiệp. Sau đó Cty này lập thủ tục đăng ký biến động trên Giấy chứng nhận QSDĐ từ Cty TNHH MTV sang Cty cổ phần và được Sở TN-MT đổi tên người sử dụng khi chưa có văn bản cho phép của UBND thành phố Đà Nẵng.

Lãnh đạo Thanh tra TP Đà Nẵng cho biết, đây là cuộc thanh tra đột xuất được Chủ tịch UBND TP giao, vì vậy để đạt được mục đích cũng như đảm bảo các nội dung và chất lượng thanh tra, đề nghị các đơn vị phối hợp, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho Đoàn thanh tra. Các cơ quan, đơn vị liên quan cam kết sẽ nghiêm túc chấp hành quyết định thanh tra, cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu và tạo điều kiện để Đoàn thanh tra hoàn thành nhiệm vụ.

Như Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng đã thông tin, ngày 3-5-2019, Kiểm toán Nhà nước báo cáo kiểm toán việc quản lý sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Đà Nẵng giai đoạn 2011 - 2017. Kết quả kiểm toán cho thấy việc quản lý, sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Đà Nẵng, trong đó có 2 doanh nghiệp nói trên đã lộ rõ nhiều sai phạm nghiêm trọng. Qua đó đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Đà Nẵng thanh tra, làm rõ để xem xét xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tập thể có liên quan đối với việc giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với mục đích đất ở đô thị có thời hạn lâu dài cho 2 doanh nghiệp không đúng quy định Luật đất đai.

Công Khanh