(Cadn.com.vn) - Theo điều tra của Reuters, ngày càng có nhiều người Trung Quốc sử dụng thẻ ngân hàng nhà nước để chuyển hàng tỷ USD ra nước ngoài bất hợp pháp. Tiền ngầm này chảy qua biên giới vào trung tâm cờ bạc Macau, một thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha. Và công cụ để chuyển số tiền này là mạng lưới thanh toán thẻ UnionPay do chính quyền Bắc Kinh hỗ trợ.

Mua hàng giả ở Macau

Trên đường phố nhộn nhịp quanh khu casino của Macau là hàng trăm cửa hàng đồ trang sức rực rỡ ánh đèn. Khách hàng Trung Quốc sẽ sử dụng thẻ UnionPay để mua hàng giả và cửa hàng trả tiền lại cho khách nhằm trốn tránh quy định kiểm soát tiền tệ nghiêm ngặt của chính quyền Bắc Kinh.

Tại cửa hàng Trang sức và Đồng hồ Choi Seng, một phụ nữ trung niên đi thẳng tới quầy thanh toán, không hề nhìn vào những đồ vật đắt tiền trong tủ kính. Bà đưa thẻ UnionPay cho nhân viên và nhận được 300.000 HKD (50.000 USD) tiền mặt. Bà ký nhận thẻ tín dụng mô tả giao dịch, nhét tiền vào túi xách và tản bộ qua casino Ponte 16 bên cạnh.

Rõ ràng hoạt động này vượt xa số tiền 20.000 NDT (3.200 USD) tiền mặt mà một cá nhân Trung Quốc có thể chuyển ra khỏi đại lục. “Đừng lo lắng. Mọi người đều thực hiện điều này”, một nhân viên bán hàng cho biết khi được hỏi về tính hợp pháp của giao dịch.

Tài liệu thảo luận nội bộ giữa UnionPay và các cơ quan tài chính tại Macau và Trung Quốc cho thấy, các vụ rút tiền bằng cách giả mua hàng trở nên phổ biến tại các cửa hàng bán lẻ. Chính quyền Trung Quốc lo ngại công cụ UnionPay đang được các quan chức tham nhũng và các doanh nhân sử dụng để chuyển tiền ra nước ngoài. Hiện không rõ lý do tại sao Ngân hàng Trung ương Nhân dân Trung Quốc (PBOC) không mạnh tay giải quyết vấn đề.

Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân là do các nhà chức trách không muốn làm tổn thương nền tài chính Macau với 80% doanh thu đến từ cờ bạc. Hơn nữa, sự tăng trưởng nhanh chóng của UnionPay, bao gồm việc phát triển các điểm rút tiền ở cửa hiệu bán lẻ trên toàn thế giới, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược biến đồng NDT thành đồng tiền quốc tế của Bắc Kinh. Không ai biết chắc chắn bao nhiêu tiền Trung Quốc đang được chuyển bất hợp pháp vào Macau. Tuy nhiên, giới chuyên gia ước tính tổng số là 1.570 tỷ HKD (khoảng 202 tỷ USD)/năm.

Thẻ UnionPay được sử dụng rộng rãi tại các trung tâm mua sắm ở Macau. Ảnh: Reuters

UnionPay - “Con cưng” của chính phủ?

UnionPay âm thầm phát triển trở thành một trong những thương hiệu và mạng lưới thanh toán thẻ lớn nhất trên thế giới, được chấp nhận tại 142 quốc gia. Số thẻ UnionPay đang lưu hành lớn hơn bất kỳ thương hiệu nào khác – với 3,53 tỷ, hay gần 1/4 số thẻ của thế giới, và đứng thứ hai thế giới về giá trị giao dịch, với 2.500 tỷ USD, chỉ thua Visa – 4.600 tỷ. Thương hiệu thẻ này được coi là một “cánh tay” của chính sách nhà nước Trung Quốc.

Tuy nhiên, UnionPay cũng cho phép người dùng chuyển tài sản đen ra khỏi Trung Quốc. Macau là cửa ngõ chính cho hoạt động này. Đây là nơi duy nhất ở nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, đánh bạc là hợp pháp nên các con bạc Trung Quốc mang một số tiền lớn đến đây.

Có những hạn chế về bao nhiêu tiền một người Trung Quốc đại lục được phép mang đến thiên đường cờ bạc, nhưng vì Macau được quản lý tách biệt với đại lục, các con bạc vẫn tìm được cách tránh được điều đó. Chính quyền Bắc Kinh tin rằng, phần lớn số tiền mà họ mang vào Macau để đánh bạc, được chuyển ra tài khoản ngân hàng ở nước ngoài.

Macau hiện là trung tâm cờ bạc lớn nhất thế giới, với doanh thu gấp 7 lần Las Vegas. Năm ngoái doanh thu từ hoạt động này đã tăng 19% lên 45,2 tỷ USD. Gần 40% con số đó thuộc về chính phủ thông qua thuế. Vì thế, Bắc Kinh đặc biệt lo lắng về vai trò của dòng chuyển vốn này trong hàng loạt vụ bê bối tham nhũng gần đây của Trung Quốc.

Trách nhiệm của các bên?

Trước thực trạng này, Bắc Kinh không thể ngồi yên. Một thập niên trước, họ bắt đầu kiểm soát hoạt động rửa tiền và từ đó sửa lại các điều luật hình sự, và củng cố luật ngân hàng thương mại. Các quan chức UnionPay cũng cố ngăn chặn các hoạt động chuyển tiền bất hợp pháp.

Từ tháng 6-2012, các ngân hàng phát thẻ UnionPay phải đặt giới hạn rút tiền hàng ngày là 1 triệu NDT (166.000 USD) ở Macau, giảm từ mức 5-10 triệu trước đó. Giới hạn này được áp dụng cho các giao dịch mua bán thật sự. UnionPay cho biết đã cấm rút tiền mặt từ thẻ mà không có hoạt động mua bán thật, và phối hợp với nhiều bên để tăng cường kiểm tra.

Cơ quan Tiền tệ Macau là đơn vị có trách nhiệm chính trong việc điều tra các giao dịch đáng nghi xuyên biên giới. Theo cơ quan này, hoạt động kinh doanh liên quan tới thẻ tín dụng “là đối tượng được giám sát liên tục và rất nghiêm ngặt”.

Nhưng theo điều tra của Reuters, sau đó, hoạt động rút tiền vẫn diễn ra bình thường. Khách hàng vẫn có thể rút tiền mà không phải mua gì cả.

An Bình

(Theo Reuters)