Ngày 16-12, các quan chức cấp cao từ Nhật Bản và Hàn Quốc nhóm họp để thảo luận về kiểm soát xuất khẩu, với các dấu hiệu cho thấy, khả năng giảm căng thẳng sau một cuộc tranh cãi ngoại giao kéo dài nhiều tháng qua.

Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 6-2016, Nhật-Hàn tổ chức cuộc họp theo hình thức này, và ở cấp vụ trưởng như thế này. Ông Yoichi Iida - Vụ trưởng Vụ kiểm soát thương mại thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản với người đồng cấp Hàn Quốc Lee Ho Hyun cùng ngồi lại với nhau tại Tokyo trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến giữa Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Moon Jae-in vào tuần tới tại Thành Đô, Trung Quốc, trong bối cảnh các nước láng giềng bắt đầu đối thoại với hy vọng đạt tiến triển về các vấn đề tranh chấp.

Phía Seoul hy vọng sẽ làm thay đổi quyết định của Nhật Bản hồi tháng 7 vừa qua, vốn đưa ra các quy định chặt chẽ hơn về xuất khẩu một số vật liệu cần thiết để sản xuất chất bán dẫn và màn hình cho nước này, giáng một đòn mạnh vào ngành công nghệ hàng đầu thế giới. Tokyo trước đó cũng đã loại Hàn Quốc khỏi “Danh sách Trắng” gồm các đối tác thương mại đáng tin cậy, với lý do lo ngại, việc Seoul kiểm soát lỏng lẻo hoạt động xuất khẩu hàng hóa, có thể khiến các mặt hàng nhạy cảm được chuyển hướng sử dụng cho mục đích quân sự ở nước thứ ba.

Tokyo hồi tháng 7 thắt chặt kiểm soát thương mại đối với nguyên liệu cao của Hàn Quốc, vốn được sử dụng trong điện thoại thông minh, màn hình tivi và các sản phẩm công nghệ cao khác, với lý do lo ngại an ninh quốc gia. Nhật Bản cũng hạ cấp quan hệ với Hàn Quốc trong danh sách các đối tác thương mại ưu đãi một tháng sau đó. Seoul đã yêu cầu Tokyo đảo ngược các biện pháp, nói rằng, nước láng giềng đã “vũ khí hóa” các biện pháp kiểm soát xuất khẩu để trả đũa các phán quyết của tòa án Hàn Quốc yêu cầu các Cty Nhật Bản bồi thường cho những người lao động Hàn Quốc bị đối xử bất công trong thời kỳ 1910-1945.

Vì vậy, có thể, những động thái mới nhất này là những dấu hiệu giảm căng thẳng đáng chú ý giữa hai người láng giềng Châu Á này, nhất là trong bối cảnh trước thềm hội nghị quan trọng giữa Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Moon Jae và khi một cuộc thăm dò dư luận cho biết, có đến 75% người dân Nhật Bản không hy vọng quan hệ hai bên được cải thiện trong cuộc gặp thượng đỉnh này.

THANH VĂN