Bóc mẽ những chiêu trò, thủ đoạn

Những năm gần đây, các lực lượng chức năng liên tục phát hiện nhiều vụ mua bán, vận chuyển ĐVHD với số lượng lớn từ châu Phi về Việt Nam qua cảng biển Tiên Sa. Điều đáng nói là các đối tượng cầm đầu đã thiết lập, móc nối “tậu” nên các đường dây buôn lậu với thủ đoạn vô cùng tinh vi. Qua điều tra vụ việc cho thấy, các lực lượng chức năng đã làm rõ thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu, trong đó hầu hết là thủ đoạn sử dụng giấy chứng minh nhân dân của nhiều người để lập ra nhiều công ty “ma” hòng che mắt lực lượng chức năng.

Điển hình như vụ việc bị phát hiện ngày 26-3-2019, Cục Hải quan TP Đà Nẵng phối hợp Phòng Cảnh sát môi trường- (Công an TP Đà Nẵng) và các lực lượng chức năng khác khám xét lô hàng thuộc vận đơn số MAT 800013200 được vận chuyển trên tàu SUNSHINE BANDAMA nhập khẩu về cảng Tiên Sa ngày 20-3-2019 của Công ty TNHH Tâm Kiều (đăng ký trụ sở tại TX Điện Bàn, Quảng Nam). Lực lượng chức năng đã thu giữ container mang số hiệu PCIU 345028 chứa 9.124kg ngà voi.

Tương tự, ngày 17-7-2021, ngay sau khi có nguồn tin một lô hàng cập cảng Tiên Sa có dấu hiệu vi phạm, Cục Hải quan TP Đà Nẵng chủ trì, phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Cảnh sát môi trường, Công an TP Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2 và Trạm Biên phòng cửa khẩu cảng Đà Nẵng (BĐBP thành phố) khám xét container khi khai báo hải quan với tình trạng nhập gỗ từ châu Phi về Việt Nam. Qua kiểm tra, lực lượng liên ngành phát hiện hơn 138kg sừng động vật nghi là sừng tê giác, hơn 3,1 tấn xương hổ. Số hàng hóa trên được đóng gói bằng các thùng các-tông, xung quanh được quấn chặt bằng dây ni-lông với kích thước, chủng loại, trọng lượng khác nhau được xếp rời trong container.

Mới đây nhất, ngày 5-1-2022, lực lượng chức năng cũng bóc mẽ hành vi buôn lậu hơn 456kg khúc ngà voi và 6.232kg vảy tê tê. Đơn vị gửi hàng được xác định là Công ty Cargo Trade Nigeria Limited (Nigeria), đơn vị nhận hàng là Công ty TNHH Quang Nhật Long (đóng tại Q. Hải Châu, TP Đà Nẵng).

Mạnh tay xử đối tượng cầm đầu

Để xử lý mạnh tay những đối tượng có hành vi buôn lậu, ngày cuối tháng 6-2022, Phòng Cảnh sát kinh tế- Công an TP Đà Nẵng đã bắt tạm giam Nguyễn Đức Tài (33 tuổi, quê Hà Tĩnh) về hành vi: “Vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm”. Tài được xác định là chủ mưu trong vụ buôn lậu bị phát hiện ngày 17-7-2021 và 5-1-2022. Qua khám xét nơi ở của Tài, lực lượng Công an thu giữ nhiều tang vật có liên quan, trong đó có một bao lớn chứa vảy tê tê.

Bước đầu, Tài khai nhận là cất giấu để làm hàng mẫu, chào hàng cho các đầu nậu tiêu thụ. Như vậy, lực lượng chức năng đã thu giữ được tổng số tang vật là 138,784kg sừng tê giác, 3.108kg xương sư tử, 456,9kg ngà voi, 6.232kg vảy tê tê. Ước tính, tổng giá trị số hàng hóa trên lên đến 300 tỷ đồng.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, sừng tê giác, ngà voi, vảy tê tê từ các nước châu Phi nhập khẩu trái phép về Việt Nam chủ yếu được bán sang Trung Quốc, Lào, Campuchia. Do những năm gần đây, lực lượng chức năng các nước tăng cường kiểm tra, xử lý nạn buôn lậu các mặt hàng này nên trên thị trường chợ đen, chúng được bán với giá cao ngất ngưởng.

Theo thống kê từ cơ sở dữ liệu vi phạm về động vật hoang dã của Trung tâm Giáo dục thiên nhiên, tính từ năm 2018 đến nay, có gần 60 tấn ngà voi và vảy tê tê bị phát hiện và thu giữ tại các khu vực cảng biển của Việt Nam. Tuy nhiên, việc điều tra, bắt giữ và xử lý những đối tượng cầm đầu các đường dây buôn bán động vật hoang dã quy mô lớn có yếu tố xuyên quốc gia không hề dễ dàng do chúng không trực tiếp thực hiện các thủ tục hải quan hay tham gia vào công đoạn buôn lậu như thu gom, đóng gói, vận chuyển.

Bà Bùi Thị Hà- Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thiên nhiên, cho rằng: Việc thu giữ hàng chục tấn động vật hoang dã bị buôn bán, vận chuyển trái phép là rất quan trọng. Có điều, đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận vấn đề xa hơn là chỉ thu giữ tang vật thôi chưa đủ, mà phải xử lý nghiêm tất cả các đối tượng liên quan, nhất là các “ông trùm”.

“Chỉ khi những đối tượng cầm đầu bị xử lý mạnh tay, chúng ta mới có thể cho các đối tượng này và những đối tượng khác thấy được sự răn đe cũng như thấy rõ rủi ro từ hoạt động buôn bán đang mang lại lợi nhuận bất chính đặc biệt lớn này”, bà Hà nói.

Công Hạnh