Thủy điện (TĐ) là dự án "tai tiếng" trong những năm qua. Gần đây nhất, nhiều hiểm họa như sạt lở núi, lũ quét... liên tục xảy ra ở Quảng Nam mà theo người dân nhận định có một phần nguyên nhân do TĐ gây nên. Mới đây, Thanh tra tỉnh Quảng Nam có kết luận về việc chấp hành các quy định của Nhà nước về thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với chủ đầu tư và các doanh nghiệp khai thác, tận thu các loại khoáng sản phục vụ xây dựng các công trình TĐ, qua đó phát hiện hàng loạt sai phạm, kiến nghị thu hồi nộp ngân sách hàng tỷ đồng khiến dư luận càng thêm bức xúc.

Công trình TĐ Đắk Mi 4 bị truy thu hơn 1,6 tỷ đồng do chưa kê khai nộp thuế tài nguyên và phí BVMT.

Sau khi Báo Công an TP Đà Nẵng đưa tin, nhiều bạn đọc thắc mắc: Vậy những công trình TĐ trên đã sai phạm những gì? Để làm rõ hơn những sai phạm trên, chúng tôi tiếp tục thông tin những nội dung liên quan đến bạn đọc.

Để phục vụ xây dựng 4 công trình TĐ Sông Tranh 2, Sông Bung 2, Sông Bung 4 và Đắk Mi 4 trên địa bàn, UBND tỉnh Quảng Nam cho phép 4 đơn vị trên được phép khai thác đá, cát làm vật liệu xây dựng thông thường. Theo đó, công trình TĐ Đắk Mi 4 xin phép khai thác đá tại các mỏ đá trên địa bàn H. Phước Sơn để phục vụ xây dựng công trình và đã được UBND tỉnh Quảng Nam cho phép. Tuy nhiên, với khối lượng đá đào ra tại các hố móng quá lớn, đủ điều kiện để tận dụng và sử dụng vào xây dựng công trình, nên các đơn vị không thực hiện khai thác đá tại các mỏ đá xin phép, chỉ tận dụng lại khối lượng đá được đào ra từ các hố móng công trình. Nhưng việc khai thác đá tận dụng tại công trình, Ban Quản lý dự án TĐ Đắk Mi 4 và các đơn vị sử dụng chưa lập hồ sơ thủ tục theo quy định để xin UBND tỉnh Quảng Nam cho phép sử dụng.

Cụ thể, khối lượng đá thực tế sử dụng thi công các hạng mục công trình của dự án, Đoàn thanh tra đã tính toán, xác định khối lượng đá thành phẩm thực tế đã sử dụng để xây dựng là 1.490.426,21 m3. Trên cơ sở số liệu cung cấp của Cục Thuế tỉnh Quảng Nam; kết quả đối chiếu chứng từ liên quan đến kê khai nộp thuế tài nguyên, phí BVMT của một số đơn vị; kết quả làm việc với Chi cục thuế Khu vực Phước Sơn - Nam Giang... xác định: Các đơn vị tận dụng đá, chế biến bán cho đơn vị để xây dựng công trình nhưng kê khai nộp thuế, phí chưa đầy đủ. Cụ thể, Cty TNHH MTV Bình Long có tổng khối lượng đá Cty chế biến và cung cấp cho các đơn vị là 846.887,58 m3, chưa kê khai 317.434,77 m3 đá, số tiền thuế tài nguyên, phí BVMT còn phải nộp là hơn 1,1 tỷ đồng. Cty CP ĐTXD&PTVL IDICO chưa kê khai 153.975,60 m3 đá hộc, số tiền thuế tài nguyên, phí BVMT phải nộp hơn 300 triệu đồng...

Tương tự, công trình TĐ Sông Tranh 2 được UBND tỉnh Quảng Nam cho phép 2 đơn vị khai thác đá, cát làm vật liệu xây dựng thông thường để phục vụ xây dựng công trình TĐ, gồm: Cty Cổ phần Cơ điện và Xây dựng và Tổng đội Thanh niên xung phong Nông nghiệp 4. Trên cơ sở hồ sơ quyết toán, hồ sơ thanh toán, định mức xây dựng đơn giá trong thanh quyết toán các đợt của các hạng mục công trình, chưa kê khai 113.701,62 m3 đá hộc, tổng số tiền thuế, phí đơn vị phải nộp là hơn 864 triệu đồng. Đối với khối lượng đá tận dụng, tổng khối lượng đá tận dụng là 404.653,03 m3, các đơn vị chưa kê khai nộp thuế, phí như: Chi nhánh Miền Trung Tổng Cty Xây dựng Thủy lợi 4 - CTCP, thuế tài nguyên và phí BVMT phải nộp hơn 1,1 tỷ đồng...

Công trình TĐ Sông Bung 4 được UBND tỉnh Quảng Nam cho phép Cty Cổ phần Sông Đà 5 khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường để phục vụ xây dựng công trình tại Công văn số 3806/UBND-KTN ngày 19-10-2011. Theo báo cáo của Cty Cổ phần Sông Đà 5 đã khai thác sản lượng đá là 853.835,59 m3. Cty đã kê khai nộp thuế, phí vào NSNN tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng. Các đơn vị chưa thực hiện kê khai, nộp thuế tài nguyên và phí BVMT đối với đá tận dụng thi công các hạng mục công trình với tổng số tiền hơn 5,5 tỷ (thuế tài nguyên hơn 4,4 tỷ đồng và phí BVMT hơn 1 tỷ đồng...

Bãi đá thải hàng trăm mét khối của một thủy điện đang xây dựng trên địa bàn huyện Phước Sơn.

Qua đó, Thanh tra tỉnh Quảng Nam kiến nghị thu hồi nộp NSNN số tiền sai phạm 4.103.145.000 đồng từ các đơn vị do chưa kê khai nộp thuế tài nguyên và phí BVMT, trong đó công trình TĐ Đắk Mi 4 số tiền hơn 1,6 tỷ đồng (gồm các đơn vị: Cty TNHH MTV Bình Long, Cty CP ĐTXD&PTVL IDICO, Cty CP Cơ giới và Xây lắp số 9, Cty Cổ phần Giao thông vận tải Quảng Nam, BQL dự án Thủy điện Đắk Mi 4 (nay chuyển giao cho Tổng Cty IDICO). Công trình TĐ Sông Tranh 2 số tiền hơn 2,4 tỷ đồng (gồm các đơn vị: Chi nhánh Miền Trung Tổng Cty Xây dựng Thủy lợi 4, Cty Cổ phần Xây lắp Thành An 96; Tổng Cty Xây dựng Lũng Lô, Cty Cổ phần Cavico Xây dựng cầu hầm, Cty Cổ phần Cơ giới và Xây lắp số 10, Tổng Cty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI), Cty TNHH MTV 532 - Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn, BQL dự án Thủy điện Sông Tranh 2 (trách nhiệm hiện nay thuộc về BQL Dự án Thủy điện 3).

Thanh tra tỉnh Quảng Nam yêu cầu các đơn vị có sai phạm nêu trên nộp các khoản tiền sai phạm vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh. Riêng đối với công trình TĐ Sông Bung 4, do thiếu sự hợp tác giữa đối tượng thanh tra với Đoàn thanh tra nên việc tính toán và xác nhận số liệu sai phạm không được thực hiện đầy đủ; để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về thuế Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giao Cục Thuế tỉnh Quảng Nam rà soát, truy thu và xử phạt theo đúng quy định của pháp luật về thuế đối với các sai phạm tại công trình TĐ Sông Bung 4. Tổng số tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra là hơn 5,5 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh Quảng Nam cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra giám sát việc khai thác, tận thu khoáng sản để phục vụ xây dựng các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Đối với Sở TN&MT Quảng Nam, UBND các huyện Nam Giang, Phước Sơn và Bắc Trà My cần tăng cường công tác kiểm tra giám sát việc khai thác, tận thu khoáng sản để phục vụ xây dựng các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Đối với Cục Thuế tỉnh Quảng Nam, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách Nhà nước của các đơn vị khai thác, tận thu khoáng sản để phục vụ xây dựng các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, tránh để tình trạng thất thoát nguồn thu ngân sách Nhà nước tại các đơn vị như đã nêu trên.

BÃO BÌNH

>> Nhiều thủy điện trốn thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường