Diễn đàn Châu Á Bác Ngao lần này được xem là cơ hội để Trung Quốc giải quyết xung đột ngày càng tồi tệ trong vấn đề công nghệ và thương mại với Mỹ, tránh làm gia tăng nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại Diễn đàn Châu Á Bác Ngao 2018. Ảnh: THX

Ngày 10-4, Diễn đàn Châu Á Bác Ngao 2018 chính thức khai mạc tại thị trấn Bác Ngao thuộc tỉnh Hải Nam, Trung Quốc. Năm nay, “bóng ma” chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đã phủ bóng diễn đàn vốn quy tụ lãnh đạo các nền kinh tế nổi bật ở Châu Á - Thái Bình Dương.

Bác Ngao diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang đặt ra một thách thức lớn cho Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong cuộc chiến với Mỹ. Theo một văn kiện WTO công bố ngày 10-4, Bắc Kinh yêu cầu tham vấn với Washington tại WTO về việc Mỹ áp đặt thuế nhập khẩu đối với mặt hàng thép, nhôm của Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 3 quyết định áp đặt thuế nhập khẩu cao đối với mặt hàng nhôm và thép, chủ yếu nhằm vào Trung Quốc. Bắc Kinh tuyên bố, mức thuế 25% và 10% lần lượt được Washington áp với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vi phạm các nguyên tắc thương mại quốc tế và nhấn mạnh sẽ trả đũa. Việc Trung Quốc “yêu cầu tham vấn” là một phần cuộc đối đầu thương mại đang leo thang giữa Washington và Bắc Kinh.

Những cam kết cởi mở

Giới phân tích cho rằng, diễn đàn lần này là cơ hội để Trung Quốc giải quyết xung đột ngày càng tồi tệ trong vấn đề công nghệ và thương mại với Mỹ, tránh làm gia tăng nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xem ra đã có kế hoạch rõ ràng cho nỗ lực này. Trong bài phát biểu được theo dõi chặt chẽ tại diễn đàn năm nay, ông Tập cam kết về “một giai đoạn mở cửa mới”, cắt giảm thuế nhập khẩu tự động, cải thiện việc bảo vệ sở hữu trí tuệ và tăng cường nhập khẩu.

Các nhà phân tích xem bài phát biểu của ông Tập như là nỗ lực giải quyết khúc mắc quá lớn giữa hai nền kinh tế khổng lồ trong thời gian qua, vốn làm tăng thêm lo ngại cho nền kinh tế toàn cầu. Trong bài phát biểu tại Bác Ngao, Chủ tịch Tập cũng cố gắng đặt Trung Quốc ở vị trí của “một người bảo vệ tự do thương mại”, để đáp ứng với chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump, vốn chú trọng kêu gọi hạn chế nhập khẩu và tìm kiếm các thỏa thuận thương mại thuận lợi hơn cho Mỹ. “Cánh cửa mở của Trung Quốc sẽ không đóng mà càng mở rộng hơn”, ông Tập nói.

Chủ tịch Tập Cận Bình còn cam kết sẽ “hạ thấp đáng kể” mức thuế nhập khẩu ô-tô trong năm nay và giảm bớt các hạn chế về sở hữu nước ngoài trong ngành công nghiệp ô-tô “càng sớm càng tốt”. Ông cũng hứa sẽ khuyến khích “trao đổi công nghệ bình thường” và “bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp của các doanh nghiệp nước ngoài”.

Thị trường khởi sắc

Giới phân tích cho rằng, bài phát biểu lần này của Chủ tịch Tập Cận Bình như là một dấu hiệu cho thấy, cuộc chiến thương mại giữa hai siêu cường hàng đầu thế giới có thể được ngăn chặn.

Những cam kết của ông Tập cũng có thể giúp tạo ra một nền tảng rất tốt để khởi động đối thoại Mỹ-Trung tại WTO nhằm tìm ra một thỏa thuận về quyền sở hữu trí tuệ. “Đây sẽ là một thắng lợi cho hệ thống thương mại thế giới và bước đi quan trọng thoát khỏi vực thẳm của chủ nghĩa bảo hộ toàn cầu đang tăng lên”, một chuyên gia nhận định. AP dẫn lời chuyên gia Larry Hu thuộc Tập đoàn Macquarie lạc quan cho rằng, tranh chấp sẽ kết thúc “với sự nhượng bộ từ Trung Quốc”. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, trong bài phát biểu tại Bác Ngao, cũng hoan nghênh những cam kết của nhà lãnh đạo Trung Quốc.

Dấu hiệu tích cực được thể hiện rõ nét trên thị trường chứng khoán toàn cầu. Vào cuối ngày 10-4, các thị trường đều khởi sắc khi những tuyên bố của ông Tập đã  giúp xoa dịu những lo lắng về xung đột thương mại Mỹ-Trung. Ở thị trường Châu Âu, cổ phiếu của Frankfurt tăng vọt lên 1%, London tăng 0,4% và Paris đạt 0,7% trong các giao dịch cuối ngày. Trên toàn Châu Á, cả Hồng Kông và Thượng Hải, các thị trường chứng khoán đều nhảy điểm 1,7%, trong khi đó Tokyo là 0,5%.

KHẢ ANH