Triển khai từ năm 2014, dự án cao tốc La Sơn - Túy Loan (thuộc BQL dự án đường Hồ Chí Minh) dài 77km, kéo dài từ ngã ba Phú Lộc (TT-Huế) đến Túy Loan (Hòa Vang, TP Đà Nẵng)  được phê duyệt hơn 11.500 tỷ đồng, đến nay phải cần thêm khoảng 2.000 tỷ đồng nữa để hoàn thiện thành quy mô đường cao tốc 4 làn xe. Tuy nhiên, toàn tuyến mới có 66km đường hoàn thiện, hơn 11km qua địa bàn H. Hòa Vang do vướng mắc công tác giải tỏa đền bù nên không có mặt bằng để thi công, theo kế hoạch ban đầu, dự án đã chậm tiến độ  hơn một năm qua...

Nhà và đất ở của gia đình anh Lê Khắc Quốc ở thôn Phước Hậu sẽ phải di dời vì nằm trong quy hoạch  dự án cao tốc La Sơn - Túy Loan, nhưng gia đình anh Quốc không biết bao giờ dự án mới triển khai.

Tại dự án này, ngày 16-8-2019, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Lê Đình Thọ làm việc với lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng về công tác giải phóng mặt bằng đoạn qua địa bàn H. Hòa Vang, Đà Nẵng. Theo báo cáo của lãnh đạo Ban QLDA đường Hồ Chí Minh, dự án bế tắc trong việc giải phóng mặt bằng tuyến Hòa Liên - Túy Loan, dài 11,5 km có 258 hồ sơ  giải tỏa, đền bù của các hộ dân ở các xã Hòa Liên, Hòa Sơn, Hòa Nhơn, H. Hòa Vang, chưa thể thỏa thuận giá  cả đền bù. Đại diện  UBND TP Đà Nẵng cho biết khó khăn hiện nay là không có nguồn vốn, để thực hiện giải tỏa đền bù mặt bằng dự án phần còn lại cần khoảng 400 tỷ đồng, trong khi Ban QLDA đường Hồ Chí Minh chỉ đáp ứng được khoảng 180 tỷ đồng. Bộ GTVT và Ban QLDA đề nghị UBND TP Đà Nẵng cùng tìm giải pháp tháo gỡ...

Tại cuộc họp nói trên, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ yêu cầu hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng nghiên cứu phương án ưu tiên giải tỏa các hộ có đất nằm trong ranh giới dự án để giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Đề nghị chính quyền các địa phương, các đơn vị liên quan tăng cường vận động người dân chấp hành chủ trương giải tỏa, nhanh chóng tính toán lại kinh phí, mức giá đền bù, và thực hiện khẩn trương để hỗ trợ tiến độ cao tốc La Sơn - Túy Loan. Thứ trưởng Bộ GTVT yêu cầu BQL đường Hồ Chí Minh phối hợp với TP Đà Nẵng đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, kịp thời phối hợp giải quyết các vấn đề phát sinh, đẩy nhanh tiến độ thi công và hoàn thành dự án trước ngày 30-9-2019.

Thế nhưng, cho đến nay, đã nhiều tháng trôi qua, dự án hầu như vẫn “án binh bất động”,  chưa thể tiếp tục triển khai vì chưa có mặt bằng. Qua tìm hiểu, theo thông tin từ lãnh đạo các địa phương Hòa Liên, Hòa Sơn đều cho biết: Hơn 5km dự án qua các địa phương này chủ yếu là ảnh hưởng đến đất rừng, đất vườn, ruộng của người dân, nên không có vấn đề gì phức tạp trong công tác đền bù, giải tỏa để lấy mặt bằng bàn giao cho dự án. Hầu hết người dân đều thống nhất với chủ trương của nhà nước và đã dành phần đất đã cắm mốc dự án không canh tác, sản xuất, không khiếu nại, thắc mắc về vấn đề giá cả cũng như mọi công tác giải phóng mặt bằng. Việc chậm trễ và vướng mắc hiện nay là phần dự án còn lại tại địa phận xã Hòa Nhơn khoảng 6km. Đã có nhiều cuộc họp giữa UBNDTP Đà Nẵng và Bộ GTVT,  thống nhất phương án, sẽ giữ nguyên một đoạn đường tránh Nam Hải Vân  để chuyển thành đường cao tốc La Sơn - Túy Loan, đấu nối với nút giao thông tại Túy Loan, Hòa Nhơn với cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Nhiều diện tích đất sản xuất, hàng trăm hộ dân ở thôn Hòa Khương Tây sẽ phải giải tỏa vì nằm trong quy hoạch dự án cao tốc La Sơn - Túy Loan, nhưng không biết dự án sẽ “treo” đến bao giờ.

Để đấu nối đường Trường Sơn với đường tránh Nam Hải Vân cần thi công hai đường gom hai bên, đi qua khu vực các thôn Hòa Khương Đông, Hòa Khương Tây, Thạnh Nham Tây,  Phước Hậu.  Ngày 15-11-2019  tổ chức cắm mốc dự án trên địa bàn các thôn này, sẽ triển khai dự án trong quý 1-2020.  Tìm hiểu thực tế tại địa phương, chúng tôi được ông Nguyễn Tấn Phát - Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn cho biết:  Khi giải tỏa, đền bù giải phóng mặt bằng, dự án sẽ ảnh hưởng đến đất nhà ở của khoảng 200 hộ dân của 4 thôn nêu trên, cùng nhiều diện tích đất đai sản xuất nông nghiệp của nhiều hộ dân khác. Hiện vẫn chưa có số liệu thống kê, đo đạc, kiểm định cụ thể, nhưng cứ theo sơ đồ đã cắm mốc lộ giới trên chiều dài 6km, rộng 50 mét của tuyến đường qua địa phận xã Hòa Nhơn, phải có đến trên 300ha đất đai liên quan đến đất ở, đất sản xuất của người dân phải di dời, giải tỏa đền bù. Cho đến thời điểm hiện tại đã là đã hết quý 1-2020, Ban Quản lý dự án, Hội đồng giải phóng mặt bằng vẫn chưa tiến hành lập hồ sơ cụ thể, chưa có công tác kiểm định, định giá đền bù giải tỏa nhà cửa, đất đai cho người dân, đây là vấn đề bức xúc nhất ở địa phương hiện nay.

Ông Nguyễn Tân - Trưởng thôn Phước Hậu cho biết, mười mấy năm qua, thôn Phước Hậu bị ảnh hưởng nặng nề từ các mỏ khai thác đất, đá tại khu vực quanh thôn, đất đai bị vùi lấp, chặn nguồn nước, rồi ô nhiễm môi trường trầm trọng... Nay lại đến dự án đường cao tốc qua thôn vẫn đang tình trạng “quy hoạch treo”, nhiều hộ dân sẽ phải di dời giải tỏa, nhiều diện tích đất sản xuất không còn nữa, đời sống người dân thật bất ổn. Ông Lê Khắc Quốc, một trong những hộ dân ở thôn Phước Hậu cũng cho biết, nếu chiếu theo mốc lộ giới đất ở gia đình ông sẽ bị giải tỏa gần hết, nhưng nhiều tháng qua, gia đình ông không biết cụ thể là sẽ di dời thế nào, bao giờ di dời, việc ổn định cuộc sống sẽ ra sao...? Đó cũng là tâm trạng chung của người dân  sống trong vùng quy hoạch dự án tại các thôn Phước Hậu, Thạnh Nham Tây, Hòa Khương Đông, Hòa Khương Tây. 

Lãnh đạo UBND xã Hòa Nhơn cũng mong muốn Ban Quản  lý dự án, ngành chức năng phải có kế hoạch cụ thể, bởi vì việc giải tỏa, đền bù, ổn định nơi ăn chốn ở cho hàng trăm hộ dân không phải là vấn đề đơn giản, nếu không được tiến hành bài bản sẽ khiến đời sống người dân bị ảnh hưởng kéo dài, ảnh hưởng đến công tác quản lý, ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế, xã hội địa phương sau này. Người dân ở địa phương cũng có chung  một ý kiến, vậy dự án bao giờ triển khai, việc làm trước hết phải tiến hành đo đạc, kiểm định đất đai nhà ở, đất sản xuất cho người dân. Có phương án để người dân ổn định cuộc sống thế nào, không thể để người dân sống phấp phỏng, bất an khi quy hoạch “treo” cứ kéo dài, im lặng như hiện nay.

HỒNG THANH