(Cadn.com.vn) - Trước khi Bộ GTVT có Thông tư 32 năm 2012 "Quy định về kích thước giới hạn thùng chở hàng ô-tô tải tự đổ, rơ-moóc và sơ mi rơ-moóc tải tự đổ, ô-tô xi téc, rơ-moóc và sơ mi rơ-moóc xi téc tham gia giao thông đường bộ", đã có hàng chục ngàn xe tải ben tự đổ đã nhập từ Trung Quốc về Việt Nam. Loại xe này thùng hàng không đúng kích cỡ như Quy định tại Thông tư, nhưng vì được cấp đăng kiểm, nên vẫn được lưu hành do luật không thể hồi tố, vì thế đã dẫn đến vấn nạn xe chở quá tải, gây nhiều bức xúc trong dư luận. Để chế tài, hạn chế rủi ro cho xã hội, năm 2014, Bộ GTVT tiếp tục có Thông tư số 42 Quy định về thùng xe của xe tự đổ, xe xi téc, xe tải, đồng thời chỉ đạo các ngành có liên quan tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn việc điều chỉnh kích thước thùng (cắt gọt thùng hàng) đối với số xe này. Thực hiện đầu việc này tại TP Đà Nẵng, phóng viên Báo Công an TP Đà Nẵng đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Hương, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới.

Ông Nguyễn Hương.

PV: Cùng với cả nước, thời gian qua tại Đà Nẵng loại xe tải tự đổ được nhập về từ Trung Quốc vẫn được lưu hành do luật không thể hồi tố. Lợi dụng thùng hàng lớn, doanh nghiệp (DN) thường chở quá tải rất nhiều, nên Bộ GTVT có Thông tư 42 nhằm hướng dẫn, tuyên truyền cho DN điều chỉnh lại kích thước thùng hàng. Ông có thể cho biết cụ thể hình thức điều chỉnh và Đà Nẵng có bao nhiêu xe phải thực hiện theo quy định của Thông tư?

Ông Nguyễn Hương: Trong tổng số hơn 1.300 xe ô-tô tải ben tự đổ đang hoạt động trên địa bàn TP thì có gần 50% (khoảng hơn 600 xe) phải điều chỉnh kích thước thùng hàng cho phù hợp với quy định của Thông tư 42 khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, điều này chưa thể bắt buộc DN, cá nhân có xe thực hiện ngay, bởi tất cả số xe này đều nhập khẩu ở Trung Quốc về Việt Nam từ trước khi có Thông tư 32 và Thông tư 42 quy định về kích thước thùng hàng. Dù luật không thể hồi tố nên số xe này vẫn được tham gia giao thông, nhưng nếu vi phạm tải trọng vẫn bị xử lý. Hầu hết số xe này mang nhãn hiệu Dongfeng, Cửu Long và Howo, khi nhập khẩu vào Việt Nam thì theo hồ sơ kỹ thuật hoàn toàn không quá tải trọng, tuy nhiên thiết kế thùng xe lại lách luật, nên chỉ cần xe chở ngang miệng thùng sẽ vượt tải 300%, thậm chí vượt hơn. Thực tế thời gian qua, DN vận tải chở quá tải rất nhiều đã gây hậu quả cầu đường bị xuống cấp, hư hại nghiêm trọng và rất rễ xảy ra TNGT. Vì vậy, Bộ GTVT đã có Thông tư 32, sau đó là Thông tư 42, đồng thời có hướng dẫn về việc điều chỉnh kích thước thùng hàng.

PV: Nếu điều chỉnh bằng cách tự cắt thùng hàng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kết cấu xe ban đầu của nhà sản xuất. Vậy sau khi điều chỉnh kích thước thùng hàng, liệu có gây nguy hiểm khi xe tham gia lưu thông, thưa ông?

Ông Nguyễn Hương: Tất nhiên khi DN đồng ý cắt thùng hàng cho phù hợp với quy định của Thông tư 42, ảnh hưởng đương nhiên sẽ có, nhưng chỉ là rất nhỏ chứ không gây nguy hiểm gì khi xe tham gia giao thông. Vì trước khi có hướng dẫn này, Bộ GTVT đã nhờ chuyên gia nghiên cứu và thử nghiệm kỹ và có đánh giá, kết luận rằng, chỉ là ảnh hưởng nhỏ về động lực, động lực học nhưng trong điều kiện cho phép. Nói chung, việc cắt thùng hàng là khó khăn chung của DN, nhưng chủ trương của Nhà nước là đúng đắn, vì nếu không cắt sẽ gây nhiều tổn hại cho xã hội, như phá cầu đường khi chở vượt tải và nhiều nguy cơ cao gây TNGT. Ví dụ, xe cho phép chở 10 tấn, chạy với tốc độ 30-40km/giờ, khi gặp sự cố trước mắt tài xế từ khi chạm thắng đến khi đạp hết thắng xe sẽ dừng lại ở khoảng 10-12m, nhưng nếu xe chở vượt tải lên 20-30 tấn, khi đạp thắng 30-40m xe mới dừng hẳn. Như vậy, vô hình chung dễ gây tai nạn. Thế nên, nếu cắt thùng xe, trọng lượng sẽ giảm đi nhiều, ít tổn hại hơn cho xã hội và chính bản thân DN.

PV: Vậy tại Đà Nẵng hơn 30 DN đang sở hữu hơn 600 xe tải ben tự đổ nói trên đã có trường hợp nào tự nguyện điều chỉnh kích thước thùng hàng chưa thưa ông? Và nếu DN không điều chỉnh với lý do không bắt buộc, cơ quan hữu trách sẽ giải quyết thực trạng này ra sao?

Ông Nguyễn Hương: Ngay sau khi Sở GTVT tổ chức tuyên truyền cho tất cả các DN, hiện tại mới chỉ 1-2 DN đồng ý nhờ Trung tâm đăng kiểm tư vấn cắt thành thùng hàng theo hướng dẫn của Thông tư 42, nhưng chưa thực hiện. Về lý thuyết, DN không tự điều chỉnh cũng chẳng ai ép buộc được. Song trong quá trình sử dụng xe, DN sẽ thiệt đủ đường nếu bị lực lượng làm nhiệm vụ xử lý lỗi quá tải. Về điều lợi, nếu thùng hàng được điều chỉnh kích thước cho phù hợp, không những đảm bảo tốt TTATGT khi xe vận chuyển, mà còn tăng thêm được tải trọng hàng vận chuyển do khối lượng thành thùng đã cắt bỏ sẽ bù sang lượng hàng vận chuyển trên xe. Hơn nữa, nếu DN tự nguyện cắt thùng hàng, sẽ được các cơ quan chức năng tư vấn tỷ lệ phải cắt cho thùng hàng chuẩn với kích thước quy định tại Thông tư 42 hoàn toàn miễn phí. Sau khi điều chỉnh xong, mọi thủ tục liên quan đến kiểm định, cấp lại giấy phép lưu hành mới DN cũng hoàn toàn được Nhà nước hỗ trợ miễn phí. Toàn bộ thủ tục thực hiện nhiều nhất chỉ trong thời gian từ 1-2 ngày. 

Về thiệt thòi của DN khi chưa điều chỉnh kích thước thùng hàng, nếu vi phạm quá tải lần đầu sẽ bị xử phạt theo quy định, còn tái phạm (có biên bản cơ quan chức năng xử phạt gửi về Trung tâm kiểm định), thông báo này lập tức được gửi đến mạng đăng kiểm trên toàn quốc, đồng nghĩa với việc xe đó không thể kiểm định được ở trung tâm đăng kiểm nào. Và lúc đó, chủ xe, DN buộc phải tự cắt thùng theo Thông tư 42 và quy định của Thông tư 85 về cải tạo xe cơ giới đường bộ. Trước mắt, DN phải thuê đơn vị tư vấn tính toán thiết kế để cắt theo quy định của Thông tư 42, sau đó trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt rồi mới thực hiện sửa chữa điều chỉnh. Tiếp đến, hoàn thành hồ sơ báo cáo cơ quan chức năng nghiệm thu để cấp lại giấy phép chứng nhận xe đã cải tạo và giấy phép lưu hành mới. Toàn bộ thời gian hoàn tất hồ sơ điều chỉnh thùng hàng đến khi được cấp mới giấy phép lưu hành ít nhất cũng phải từ 1 tháng trở lên. Như vậy, DN sẽ phải chịu thiệt đủ đường nếu không tự nguyện điều chỉnh kích thước thùng hàng.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Công Hạnh
(thực hiện)