Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên được tổ chức khi BRICS không chỉ gồm 5 nước có chữ cái đầu hiện diện trong tên của khối mà đã gồm 9 nước, với Iran, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) gia nhập từ đầu năm nay. Ngoài ra, hội nghị lần này còn có định dạng BRICS mở rộng (BRICS+). Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị BRICS+ và các sự kiện song phương bên lề.

Hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Kazan không chỉ là sự kiện lớn nhất và quan trọng nhất trong năm 2024 đối với nước chủ nhà Nga mà còn đang tạo ra một sức hấp dẫn mạnh mẽ cũng như nhận được sự quan tâm lớn trên thế giới. Không quá khó để lý giải sự quan tâm này, đó là kỳ vọng BRICS sẽ trở thành nguồn tăng trưởng chính của nền kinh tế toàn cầu trong những năm tới nhờ quy mô lớn và tốc độ tăng trưởng tương đối nhanh. Đặc biệt hơn nữa là quan điểm tiếp cận tích cực, đúng như nhận định trước thềm sự kiện của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong bối cảnh một thế giới chia rẽ và khó lường như hiện nay, một "câu lạc bộ", được xây dựng trên cơ sở không can thiệp, bình đẳng và cùng có lợi, ưu tiên chăm lo thúc đẩy phát triển kinh tế vì sự thịnh vượng của các dân tộc, nhiều khả năng có thể biến thành "đôi cánh" nâng bước cho sự phát triển của kinh tế thế giới. Và BRICS có nhiều tiềm năng để trở thành một câu lạc bộ như vậy.

Trong 20 năm qua, BRICS đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Với việc mở rộng thành viên và dự kiến sẽ còn tiếp tục mở rộng, tổ chức này đang dần trở thành tập hợp các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển quy mô lớn nhất thế giới. Tính đến hết năm 2023, tỷ trọng BRICS trong nền kinh tế toàn cầu đã tăng từ 31% lên 35%. Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết năm 2024, tỷ trọng của các nước BRICS trong GDP toàn cầu theo PPP sẽ đạt kỷ lục 36,7% so với 29,6% của Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7).

Tổng GDP của BRICS, theo Tổng thống Putin, là hơn 60.000 tỷ USD so với 46.300 tỷ USD của các nước G7 (tính đến cuối năm 2023). Bộ trưởng Tài chính Siluanov lưu ý rằng tốc độ tăng trưởng trung bình của các nền kinh tế BRICS đạt 4,4% mỗi năm, so với tỷ lệ trung bình toàn cầu 3,2% và tốc độ tăng trưởng chỉ 1,7% của các nước G7. BRICS cũng là một thị trường khổng lồ với dân số hơn 3 tỷ người với 4 nước thành viên nằm trong Top 10 hàng đầu thế giới về sở hữu tài nguyên khoáng sản gồm Nga đứng đầu thế giới với 75.000 tỷ USD, Iran đứng thứ năm (ước tính 27.300 tỷ USD), Trung Quốc ở vị trí thứ sáu với 23.000 tỷ USD và Brazil đứng thứ bảy (ước tính 21.800 tỷ USD).

Theo tạp chí The Economist, tại hội nghị thượng đỉnh BRICS lần này, Tổng thống Putin có kế hoạch đề xuất thành lập một hệ thống thanh toán và tài chính toàn cầu thay thế mới nhằm củng cố vị thế của khối và bảo vệ các nước trước các lệnh trừng phạt. Ông cũng muốn thúc đẩy việc sử dụng đồng tiền chung BRICS để định giá các giao dịch, dựa trên rổ vàng và các loại tiền tệ phi USD khác. Một hệ thống thanh toán như vậy, khi hình thành sẽ cho phép giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn, thu hút các nền kinh tế đang phát triển cũng như thúc đẩy dòng thương mại và đầu tư. Tổng thống Putin cũng cho biết Nga sẽ hợp tác chặt chẽ với các nước thành viên BRICS trong lĩnh vực đổi mới và kinh tế số, cùng phát triển thương mại điện tử, ứng dụng Internet vạn vật (LoT) cũng như công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Nhà lãnh đạo Nga khẳng định BRICS không bao giờ được xây dựng "để chống lại bất kỳ ai". Theo ông, đây là hiệp hội của các nước cùng hợp tác dựa trên các giá trị chung, tầm nhìn chung về phát triển và trên nguyên tắc quan trọng nhất là tính đến lợi ích của nhau.

Theo TTXVN