(Cadn.com.vn) - Sau trận lũ lịch sử năm 1999, tỉnh Quảng Trị quy hoạch 140ha đất tại vùng gò đồi xã Triệu Thượng, H. Triệu Phong, thực hiện “Dự án di dân vùng lũ tái định cư Tây Triệu Phong”. Đến nay, hơn 200 hộ dân vùng ngập lũ, sạt lở ven sông được bố trí đất ở, hỗ trợ tiền làm nhà ở tại khu tái định cư (TĐC). Trớ trêu thay, hàng chục ngôi nhà và 2 trường học được đầu tư tiền tỷ xây xong nhưng lại bỏ hoang nhiều năm, xuống cấp, lãng phí.

Từ năm 2000, sau khi hoàn thành cơ sở hạ tầng, chính quyền xã Triệu Thượng, H. Triệu Phong thực hiện 7 đợt di dân, bố trí 200 hộ ở vùng thấp lụt, sạt lở ven sông vào sống trong Khu TĐC vùng lũ Tây Triệu Phong. 2 đợt đầu, mỗi hộ được cấp 1.000m2 đất ở và hỗ trợ 2,7 triệu đồng để làm nhà. Các đợt sau, mỗi hộ được cấp 1.500m2 đất và 12 triệu đồng. Ông Phan Trọng được bố trí vào khu tái định cư đợt đầu tiên từ năm 2000 kể: từ khi lên đây, bà con không còn lo chuyện chạy lũ nhưng lại phải sống “một cảnh hai quê”. Vì ở đây, bà con chỉ được cấp đất ở, còn đất canh tác phải về nơi ở cũ. Đã vậy, đất ở cũng chưa được cấp sổ đỏ, bà con muốn vay vốn ngân hàng làm ăn cũng không được. Mỗi lần sinh hoạt, họp thôn xóm, bà con phải lặn lội về nơi ở cũ, bất tiện đủ đường.

Nhà của người dân tại khu TĐC bỏ hoang.

Hiện trong khu TĐC này, nhiều gia đình đã nhận đất, nhận tiền hỗ trợ rồi xây nhà nhưng đóng cửa nhiều năm nay, ngày càng xuống cấp, hư hỏng. Ông Phan Văn Khoa- Phó Chủ tịch UBND xã Triệu Thượng, cho biết, trước đây do cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, tiền hỗ trợ thấp, bà con không đủ tiền làm nhà, chỉ xây xong phần thô rồi bỏ giữa chừng. Một số hộ tự ý sang nhượng đất cho người khác rồi trở về quê cũ làm ăn. Chính quyền địa phương nhiều lần vận động, dân lên ở được thời gian rồi lại quay về quê cũ. Cũng theo ông Phan Văn Khoa, địa phương đang soát lại hồ sơ để cấp sổ đỏ cho hộ dân  ở khu TĐC. Những hộ nào chấp hành tốt, ở ổn định chính quyền sẽ  cho đo đạc, đề xuất cấp sổ đỏ, còn hộ nào chưa ở thì tạm dừng, hoặc thu hồi bố trí cho người khác.

Điều đáng nói, trong khi học sinh ở Khu TĐC hằng ngày phải lặn lội về nơi ở cũ để học thì 2 ngôi trường mới xây khang trang với kinh phí hơn 3 tỷ đồng lại bỏ hoang, biến thành kho cất giữ lúa ngô. Thầy Võ Nguyên Hồng - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Triệu Thượng, H. Triệu Phong, đơn vị được giao quản lý sử dụng điểm trường mới này phân trần: trường xây rất đẹp, nhưng không có tường rào, cổng ngõ, bàn ghế, thiếu thiết bị dạy học và học sinh nên chưa tổ chức dạy học được”.

Trường học mới khang trang, giờ trở thành “kho” đựng nông sản.

Ông Nguyễn Hoàng Lan - Phó Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Trị cho biết: “Dự án di dân vùng lũ TĐC Tây Triệu Phong do UBND H. Triệu Phong làm chủ đầu tư, chịu trách nhiệm thi công cơ sở hạ tầng, điện đường, trường học. Phía Chi cục chỉ hỗ trợ tiền cho dân di dời để làm nhà ở. Sắp tới, Chi cục phối hợp với các địa phương rà soát lại dự án, yêu cầu các hộ dân lên ở, nếu không sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể để thu hồi bố trí cho hộ khác”.

Hiện nay, rất nhiều hộ dân ở vùng sạt lở ven sông, vùng thấp trũng của xã Triệu Thượng mong muốn được di dời đến nơi ở an toàn. Trong khi đó, “Dự án di dân vùng lũ TĐC Tây Triệu Phong” vẫn dang dở, nhiều nhà xây xong bỏ hoang. Nghịch lý này đã và đang xảy ra nhiều nơi nhưng chính quyền và ngành chức năng vẫn chưa tìm ra lời giải.

Nhuận Minh Hoàng