Báo Công An Đà Nẵng

Xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát:

Đủ cơ sở xác định bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo chiếm đoạt tiền của SCB

Thứ ba, 02/04/2024 08:00
Đại diện VKS khẳng định đủ cơ sở xác định bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo chiếm đoạt tiền của SCB.

Theo đại diện Viện KSND, trong quá trình giám sát, giải quyết vụ án, VKS luôn tuân thủ nguyên tắc suy đoán vô tội, nguyên tắc tôn trọng sự thật khách quan của vụ án. Tuy nhiên, VKS cũng cho rằng một số luật sư đưa ra luận cứ không bám sát diễn biến của phiên tòa, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bị cáo; một số luật sư sử dụng từ ngữ mang tính nhận định, chưa phản ánh đúng đánh giá của VKS.

Tại tòa, VKS đã đối đáp lại quan điểm của các luật sư bào chữa theo từng nhóm vấn đề. Đối với vấn đề xác định hậu quả thiệt hại của vụ án, đại diện VKS đối đáp rằng, việc xác định trên chỉ phù hợp để áp dụng với các tổ chức tín dụng vi phạm hình sự thông thường. Trong vụ án này, bản chất của Trương Mỹ Lan là chiếm đoạt tài sản, đưa tài sản vào không đăng ký giao dịch bảo đảm…; hành vi phạm tội được thực hiện xuyên suốt từ năm 2012. Do đó, Viện Kiểm sát không xác định thiệt hại theo quan điểm của luật sư nêu.

Theo đại diện VKS, thiệt hại của vụ án không chỉ được xác định bằng cách trưng cầu định giá trong tố tụng hình sự mà còn có thể áp dụng các biện pháp thu thập chứng cứ khác để xác định thiệt hại của vụ án. Trong vụ án này, cơ quan tố tụng đã không căn cứ vào kết luận định giá của Công ty Hoàng Quân để xác định thiệt hại mà áp dụng biện pháp thu thập chứng cứ khác để định giá tài sản, không cần thông qua hội đồng định giá. Kết quả điều tra xác định thiệt hại do hành vi bị cáo Trương Mỹ Lan gây ra là hơn 677.000 tỷ đồng, phù hợp với hệ thống hạch toán trên hệ thống phần mềm SCB, lời khai các bị cáo khác, đơn vị kiểm toán độc lập…

Đối đáp lại quan điểm bào chữa của luật sư về việc bị cáo Trương Mỹ Lan không phải là chủ thể của tội: “Tham ô tài sản”, đại diện VKS cho rằng, nhận định này của luật sư là chưa đúng theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Các tổ chức tín dụng, tài liệu thu thập được và kết quả thẩm tra tại tòa. Theo đó, pháp luật nêu rõ, SCB thành lập dưới hình thức công ty cổ phần hoạt động theo pháp luật; trong đó, đại hội đồng cổ đông là cơ quan cao nhất của công ty cổ phần, thành phần gồm tất cả cổ đông có quyền biểu quyết. HĐQT chỉ là cơ quan quản lý công ty do đại hội đồng cổ đông bầu ra.Bên cạnh đó, tài liệu điều tra, chứng cứ trong vụ án và kết quả thẩm vấn của các bị cáo khác đều xác định, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ thực sự, sở hữu phần lớn cổ phiếu của SCB (91,5%); có quyền quyết định điều hành chi phối toàn bộ hoạt động của SCB.

Về mặt giấy tờ, mặc dù bị cáo Lan không quản lý tài sản của SCB nhưng nắm quyền chi phối tuyệt đối nên có quyền bầu, miễn nhiệm thành viên SCB. Đây là điều kiện, phương thức, thủ đoạn để bị cáo lợi dụng chiếm đoạt tiền tại SCB. Do đó, VKS nhận định, việc cáo trạng kết luận bị cáo Trương Mỹ Lan có quyền hạn chi phối, điều hành mọi hoạt động của SCB là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

Về cáo buộc bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ mưu, cầm đầu thực hiện việc chiếm đoạt tài sản của SCB, VKS nhận định, bản chất Trương Mỹ Lan coi SCB như một công cụ tài chính để phục vụ mục đích của mình. Bất cứ khi nào cần tiền, Lan thông báo số tiền cần sử dụng để nhân viên rút tiền ra khỏi SCB. Việc Lan đưa tài sản đảm bảo cho các khoản vay chỉ là phương thức thủ đoạn phạm tội. Các tài sản đảm bảo này có thể rút ra hoặc hoán đổi bất cứ khi nào để thay thế bằng tài sản khác không đủ điều kiện pháp lý dẫn đến các khoản vay không có khả năng thu hồi vốn. Với tài liệu, căn cứ có được, mặc dù chưa có kết quả tương trợ tư pháp về xác minh làm rõ 5 doanh nghiệp nước ngoài đứng tên cổ phần cho bị cáo Lan, nhưng đủ cơ sở xác định Lan là chủ thể tội “Tham ô tài sản”. Vì vậy, đại diện Viện Kiểm sát khẳng định, có đủ cơ sở xác định bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ thể tội “Tham ô tài sản”.

Về vấn đề truy tố bị cáo Trương Mỹ Lan về 2 tội danh: “Tham ô tài sản” và “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Viện Kiểm sát đối đáp, trong giai đoạn từ năm 2012 - 2018, hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan và đồng phạm thỏa mãn cấu thành tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo Bộ luật Hình sự năm 1999. Đến giai đoạn 2018 trở về sau, lúc này, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) đã có hiệu lực; căn cứ vào các văn bản hướng dẫn thi hành thì trong giai đoạn này, hành vi của Trương Mỹ Lan đã đủ yếu tố để cấu thành tội “Tham ô tài sản”. Do đó, Viện Kiểm sát truy tố bị cáo về hai tội danh là có căn cứ.

Một số luật sư nêu quan điểm, vụ án xác định các bị cáo đồng phạm với bà Lan nhưng truy tố các tội danh khác nhau. Về vấn đề này, Viện Kiểm sát cho biết, bị cáo Lan và đồng phạm ở các cương vị, vị trí khác nhau nên Viện Kiểm sát đã phân loại dựa theo vai trò, tính chất, hậu quả hành vi phạm tội của từng bị cáo. Những bị cáo có chức vụ, quyền hạn, vai trò quan trọng tại Vạn Thịnh Phát, SCB tiếp nhận trực tiếp chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, giúp Lan chiếm đoạt tiền bị truy tố tội “Tham ô tài sản”. Các bị cáo nhóm dưới là người làm thuê, không ý thức được việc làm của Trương Mỹ Lan nên cơ quan điều tra không đánh giá là đồng phạm. Song, hành vi của các bị cáo này đã vi phạm về hoạt động ngân hàng nên bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.

TTX